۱۰ تا ۱۵ میلیارد متر مکعب پتانسیل آب کارستی در کشور/سابقه استفاده از کارست در شهرهای مختلف

به گزارش رویداد ایران به نقل از ایسنا، علیرضا شهیدی کارست را پدیده‌ای در پوسته زمین دانست که آثار آن به صورت حفره و غار در سطح زمین و هم در زیر سطح زمین دیده می‌شود و به علت شکستگی و انحلال سنگ‌ها به‌ویژه سنگ‌های کربناته شکل می‌گیرد و افزود: نزدیک به ۲۵ درصد جمعیت جهان و بیش از نیمی از کشورهای اروپایی تامین آب خود را از آب کارستی انجام می‌دهند. 

وی با تاکید بر اینکه شهر شیراز از دیرباز از پتانسیل آب کارستی استفاده می‌کرده و در طبس، اصفهان و برخی دیگر از نقاط کشور نیز سابقه استفاده از این نوع آب وجود دارد، اظهار کرد: اکنون سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور نقشه سنگ‌های کربناته کشور که می‌تواند پتانسیلی برای وجود آب کارستی باشد را تهیه کرده که وجود آب کارستی در ۳۰ تا ۳۵ درصد از مساحت کشور را نشان می‌دهد.

شهیدی خاطر نشان کرد: بین ۱۰ تا ۱۵ میلیارد متر مکعب پتانسیل آب کارستی در کشور وجود دارد که تاکنون استفاده مناسبی از آنها نشده و به همین دلیل روانه رودخانه‌ها و دریاها شده یا در دشت‌ها تبخیر می‌شوند.

رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با بیان این‌که آب کارستی کیفیت بالایی دارد و برای آشامیدن بسیار مناسب است، افزود: این سازمان در دهه ۸۰ برای شناسایی آب کارستی در منطقه «کپه‌داغ» در نزدیکی مرز ترکمنستان و ایران به‌منظور تامین آب شرب مشهد اقدام کرد، اما با وجود کار خوب انجام شده، این پروژه نهایی نشد.

شهیدی گفت: با وجودی که قرار بود از منابع آب کارستی استفاده شود، اما سازمان آب اجازه حفر چاه در منطقه را نداد، این در حالی است که شاهد خروج این آب‌ها از ایران هستیم و ترکمن‌ها با استفاده از همین آب‌ها در عشق‌آباد (پایتخت این کشور) تفرجگاه‌های آبی متعدد بنا کرده‌اند.

وی با تاکید بر اینکه از شهر سراوان واقع در استان ‌سیستان و بلوچستان نیز چاه‌های متعدد موجود در کشور پاکستان که در حال استفاده از آب‌های کارستی هستند قابل رؤیت است، زیرا شیب سنگ‌های کربناته ایران به سمت این کشور است، از وجود چشمه‌های آب شیرین در خلیج‌فارس خبر داد و گفت: علت این موضوع زه‌کش شدن آب‌های کارستی توسط گسل‌ها است و به‌راحتی وارد آب‌های خلیج‌فارس می‌شود.

به گفته وی با توجه به شرایط فعلی آبی کشور که برخی از آن به‌عنوان (ورشکستگی آبی) یاد می‌کنند، سازمان‌های مسئول باید به تصمیم‌گیری پرداخته و سیاست‌های دقیقی درخصوص منابع آب کارستی و میزان آب موجود در آنها داشته باشند.

شهیدی با تاکید بر اینکه در همه شهرهای منطقه زاگرس به‌ویژه در استان خوزستان که با چالش‌ آبی مواجه هستند، پتانسیل استفاده از آب کارستی وجود دارد، یادآور شد:‌ سالیانه بین ۱۰۰ تا ۱۱۰ میلیارد مترمکعب آب در کشور مصرف می‌شود که بیش از ۹۰ درصد آن در بخش کشاورزی، چهار تا پنج درصد آن در بخش صنعت و به همین میزان در بخش شرب استفاده می‌شود و پتانسیل بیش از ۱۰ میلیارد مترمکعبی آب کارستی می‌تواند کل مصرف آب شرب کشور به‌ویژه در مناطق دارای تنش آبی را پوشش دهد.

به نقل از روابط‌عمومی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، وی با اشاره به برخی مزایای آب کارستی، گفت: وقتی چاه در آبرفت حفر می‌شود، به‌تدریج کاهش سطح آب و در نهایت فرونشست خاک را به دنبال خواهد داشت، اما در آب کارستی این‌طور نیست.

شهیدی توضیح‌داد: در آب کارستی، باران وارد خلل و فرج سنگ‌ها می‌شود و همه ساله با بروز بارندگی، مخازن آب کارستی شارژ می‌شود و مانند آبرفت نیست که با برداشت آب شاهد کاهش سطح آب باشیم.

وی افزود: در مصوبه شورای عالی آب کشور، مطالعات آب کارستی به سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور سپرده شده، اما مسئول بهره‌برداری از این آب‌ها وزارت نیرو است.