درمان پارگی دیسک کمر و تشخیص زود هنگام آن
انسان دارای بیست و شش مهره در ستون فقرات است که در هر مهره با صفحه ای به نام دیسک از یکدیگر جدا می شوند. دیسک ها در میان مهره ها موجب حرکت ستون فقرات شده که این دیسک همانند حلقه هایی هستند که دور هسته مرکزی را پوشش می دهند. پارگی دیسک هنگامی ایجاد شده که در حلقه دیسک شکاف برمی دارد تا محتویات از آن بیرون نریزند. زمانی این درد در ناحیه پایین کمر رخ می دهد که مشکل جدی تری ایجاد شده باشد. در خصوص همین موضوع علائم و درمان پارگی دیسک کمر را ما در این مطلب از مجله آرگا به اختصار توضیح می دهیم.
روش های درمان پارگی دیسک کمر
دیسک کمر از ۲ بخش اصلی به نام فیبروز آنولوس و هسته پالپوس تشکیل شده که در آنولوس پوسته بیرونی سختی می باشد که شامل ماده نرم ژل مانندی به اسم هسته پالپوس است. در بین هر یک از مهره های ما در ستون فقرات دیسک قرار دارد که موجب تعادل شده و مثل کمک فنر عمل می کند. هنگامی که یک دیسک سالم از پوسته بیرونی سخت و یک ماده داخلی نرم به نام هسته پالپوس تشکیل می شود یعنی دیسک پاره شده و که آن پارگی در لایه بیرونی دیسک اتفاق می افتد. زمانی که دیسک پاره می شود پوسته بیرونی ترک خورده و پاره شده و مواد داخل آن بیرون می ریزد و موجب نشانه های دردناکی خواهد شد.
علت پارگی دیسک کمر
وقتی که دیسک های پاره شده در اثر از بین رفتن ستون فقرات با زیاد شدن سن ایجاد شود یعنی روند دیسک ها را ضعیف کرده و آن ها را در معرض خطر پارگی قرار می دهند. باید گفت به صورت طبیعی در سی سالگی دیسک های ضعیف شده با انعطاف پذیری خود را از دست می دهند که با آسیب ساده هم مثل خم شدن و یا پیچ خوردن موجب پارگی می شود. این در افراد جوان و سالم تر که علت آسیب های ضربه ای بیشتری در دیسک کمر هست را دارد. تشخیص زودهنگام و دقیق برای مداوای بهتر پارگی دیسک کمر امری ضروری است.
نشانه های پارگی دیسک
در نشانه و علائم پارگی دیسک کمر زمانی که هسته دیسک پاره شده به درون ناحیه آسیب دیده وارد می شود و با نخاع به ریشه عصبی در تماس است. بیماری که از علائم پارگی را دارد بسته به نوع دیسک آسیب دیده امکان دارد درد موضعی زیادی را حس کند که این درد در راستای عصب احساس شود از بازو و پاها عبور خواهد کرد. با فشرده شدن عصب علائمی به وجود می آید که با تشخیص درست و به موقع در جهت مداوا، روند بهبود بهتری خواهند داشت. این نشانه هایی که گفته می شود در برخی از افراد ظاهر شده و در برخی دیگر بدون هیچ علامتی می باشد.
- بی حسی
- ضعف و درد در عصب باسن و پا
- سوزن سوزن شدن پا
- کمردرد در نزدیکی دیسک آسیب دیده
- اسپاسم عضلانی
- نشانه هایی مثل سیاتیک
- درد در نزدیک دیسک گردن
- درد در طول مسیر عصب بازو و شانه
- بی حس شدن بازو دست
تشخیص درست و زود هنگام
اول از همه برای مداوای پارگی دیسک کمر باید یک تشخیص درست و صحیح داشت که برای شناختن آن باید ۳ مرحله انجام شود؛
- ابتدا با پزشک ارتوپد تاریخچه ای که از آن موقع درد را حس کردید مورد بررسی قرار بگیرد و سوالاتی از شما بپرسد. مثل که چگونه برای اولین بار احساس درد کردید؟ درد به چه شکل بوده؟ چه کاری موجب درد می شد؟ همچنین با دادن اطلاعاتی مثل چه موقعیت هایی که فعالیت دارید موجب زیاد شدن یا کمتر شدن درد می شوید؟
- سپس پزشک با معاینه جسمی دامنه قدرت و حرکت در بازوها یا پاها را در تحریکات عصبی بررسی می کند.
- در نهایت پزشک امکان دارد از شما بخواهد که آزمایشات اشعه ایکس را انجام دهید تا علتی غیر از پارگی دیسک رد شود. همینطور با ام ار آی برای تشخیص درست پارگی دیسک و شدت ارزیابی ضروری خواهد بود. پزشک متخصص بعد از این که بررسی کرد و تشخیص داد به درمان می پردازد.
مداوای پارگی دیسک کمر
هنگامی که درمان دیسک کمر توصیه می شود در شرایطی می تواند باشد که دیسک های مهره ای به صورت معمول می توانند با پارگی کوچک که بدون نشانه و دردی بوده به عملکرد خودش ادامه دهد. چنانچه دیسک پاره شد موجب بی حسی و درد و سوزن و سوزن شدن و اسپاسم و ضعف عضلانی شد امکان دارد پزشک برای بهبودی پارگی کمرتان با برنامه خاصی جلو برود.
می توان گفت بله این حرف صحیح است که در زمان مرحله اولیه درمان مشکل رفع خواهد شد که نیازی به انجام عمل و آندوسکوپی دیسک کمر نخواهد بود. ابتدا باید برای درمان پارگی از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی استفاده کرد و از یخ و با کمک استراحت کردن همینطور از روش گرمادرمانی تا ۲ الی ۳ روز پس از آسیب دیسک که جریان خون را در منطقه آسیب دیده زیاد می کند رو به روند بهبودی خواهد رفت.
چنانچه در اولین روش مداوای پارگی دیسک کمر اثرگذار نبود امکان دارد نیاز به فیزیوتراپی پیدا کنیم. با انجام فیزیوتراپی موجب تقویت عضلات می شویم که در ستون فقرات را پشتیبانی می کند. همچنین درمان جایگزین مثل طب سوزنی و یا ماساژ درمانی می تواند به بهبودی دیسک پاره شده کمک کند که درمان جایگزین نباید به جای شیوه درمانی سنتی باشد بلکه در کنار او استفاده شود.
استفاده از تمرین های هوازی سبک مثل شنا، پیاده روی، یوگا پیشنهادات خوبی برای درمان و پیشگیری از پارگی دیسک می باشد. کشش ستون عضلات و فقرات در کنار آن و رباط و تاندون ها برای محافظت و سلامت عمومی ستون فقرات مهم است.
عمل جراحی برای درمان
عمل جراحی اغلب برای تصحیح پارگی دیسک نیست بلکه درمان محافظه کارانه اغلب نتیجه مطلوبی خواهد داشت. اگر پس از دو ماه وضعیت بیمار بهبودی پیدا نکرد عمل پارگی امکان دارد گزینه درستی باشد. همینطور ممکن است یک دیسک کتومی برای رفع مشکل کافی باشد ولی اگر دیسک پاره شده بهتر نشد و ستون فقرات موجب درد شد امکان دارد یک عمل جراحی فیوژن صورت گیرد. در عمل پارگی دیسک کمر عضلات برش داده می شوند که در نهایت زمان بهبودی طولانی خواهد بود. مقایسه عمل دیسک کمر با جراحی آندوسکوپی ستون فقرات دارای عوارض جانبی بیشتری خواهد بود.