یزد| قنات‌های یزد اسیر فاضلاب‌های شهری
به گزارش ایسنا، ابراهیم کاظم‌نژند از ایجاد رواناب قنات زارچ از محل مادر چاه در فهرج تا مظهر قنات در زارچ خبر داد و اظهار کرد: فرآیند احیا و ثبت قنات زارچ از سال ۹۴ آغاز شد و به‌منظور ثبت آن، اقداماتی در سه فاز صورت گرفته است. او از معرفی و ساماندهی آثار وابسته به معماری قنات زارچ خبر داد و گفت: زمانی که محور گردشگری این محدوده تعریف شد، هشت پایاب از مسجد جامع تا آسیاب وزیر محله کوشک‌نو شامل پایاب‌های مسجد جامع، شاه‌طهماسب، کوشک، شاه ابوالقاسم، شاه ابوالقاسم بزرگ، عسکر شاهی و حاج عباس و همچنین آب‌انبار جنوک در مجاورت مسجد جامع ساماندهی شده است. مدیر پایگاه قنات‌های جهانی زارچ و حسن‌آباد مهریز یزد، خاطرنشان کرد: به‌غیراز پایاب «شاه‌طهماسب و مسجد جامع» تمامی دیگر پایاب‌ها مدفون بودند و طی چهار سال این ابنیه از زیرخاک بیرون آمدند. او با بیان اینکه مسیر گردشگری مجزا و مرسومی برای قنات زارچ در حال شکل‌گیری است، تصریح کرد: بسیاری از مسیرهای قنات زارچ تخریب و مسدود شده بود، به‌طوری‌که لجن و گل‌ولای موجود در این مسیرها، اجازه جریان گرفتن به آب را نمی‌داد بنابراین در مسیرهای شاهدیه، دروازه قرآن و دشت یزد لایروبی صورت گرفت تا آب پس از گذشت چهار سال از مادر چاه در فهرج به پایاب زارچ روانه شود. کاظم‌نژند با بیان اینکه بیشترین مشکل در احیای قنات زارچ مربوط به فاضلاب‌ها بود، گفت: رفع چندین فاضلاب دانه‌درشت و خانگی منجر به حیات دوباره این قنات شد و حتی گذشته از زندگی مجدد قنات زارچ، در برخی از محدوده‌های شهری مانند گذر آب قنات در میدان آیت ا… خاتمی، برخی از گونه‌ها مانند ماهی‌ها نیز جانی دوباره گرفته‌اند.
تاکنون 100 قنات شناسایی‌شده است
او در ادامه از شناسایی برخی از قنوات متصل به فاضلاب‌های شهری خبر داد و با بیان اینکه هنوز هم ممکن است تعدادی دیگر وجود داشته باشند، خاطرنشان کرد: تاکنون بیش از ۱۰۰ قنات که برخی از آن‌ها به فاضلاب‌های محلی و از طریق چاه‌ها متصل شده بودند و برخی هم که از قبل در دسترس نبودند و محل ورود پساب‌ها و آب‌های شستشوی سرشار از مواد آلاینده بودند، شناسایی‌شده و رفع مشکلات آن‌ها نیز در حال پیگیری است. مدیر پایگاه قنات‌های جهانی زارچ و حسن‌آباد مهریز یزد از برگزاری جلسات متعدد با شورای سلامت آب این استان به‌منظور پیگیری و اعلام و انعکاس نتیجه این سری قنوات خبر داد.
کاظم‌نژند برگزاری جشن و گردهمایی آب را با هدف نشان دادن اهمیت احیای طولانی‌ترین قنات جهان عنوان کرد و گفت: جاری شدن رگه‌هایی از آب پس از گذشت چندین سال در قنات زارچ و نشان دادن اهمیت این موضوع که منتج به حیات دوباره این قنات شده است را با برگزاری جشن آب نشان می دهیم.
قنات و فرهنگ آن رو به فراموشی است
او با تأکید بر اینکه قنات و فرهنگ آن رو به فراموشی است، اظهار کرد: پایگاه میراث جهانی قنات زارچ و حسن‌آباد در نظر دارد به‌منظور احیای فرهنگ قنات، نشست‌هایی به‌عنوان شب فرهنگی قنات را با میزبانی از مقنیان، پیشکسوتان و نسل جوان برگزار کند. این مسئول تأمین زیرساخت‌ها به‌منظور احیای قنوات را ضروری دانست و تصریح کرد: هرچند که احیای این سازه‌های آبی بر عهده جهاد کشاورزی است اما اداره کل میراث فرهنگی نیز در زمینه احیای فرهنگی این سازه‌ها ورود کرده چراکه این سازه‌ها یکی از بهترین شیوه‌های با ثبات انتقال آب است و امیدوار هستیم که مسئولان بالادست نیز با این رویکرد به آن نگاه کنند. کاظم‌نژند با بیان اینکه اعتبارات در مقایسه با تعداد قنوات دچار مشکل، بسیار کم است، گفت: ما به‌عنوان میراث داران این سازه‌های آبی پایدار و جهانی باید حفاظت از آن‌ها را در دستور کار همه دستگاه‌ها قرار دهیم. مدیر پایگاه قنات جهانی زارچ و حسن‌آباد یزد از نقش و مشارکت دیگر دستگاه‌ها در احیای قنات زارچ نیز اشاره کرد و یادآور شد: در سال‌های گذشته، اقدام خاصی صورت نگرفته بود چراکه این اقدام هزینه زیادی در برداشت اما با کمک دیگر دستگاه‌ها و اقداماتی که اخیراً دستگاه‌های مرتبط در انجام آن مشارکت دارند، این قنات زندگی دوباره یافته است.