پیشنهاد مجازات و محرومیت اجتماعی برای رانندگان متخلف خودروهای سواری

علیرضا اسماعیلی ، رییس پیشین پلیس راه کشور و مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با ایسنا درباره اجرای طرح" موتوریار" در تهران اظهارکرد: سال‌هاست که در کشورهای توسعه یافته مجازات های اجتماعی، جایگزین برخی از مجازات‌های ریالی شده است. مثلا بارها شده که در خبرها خوانده‌ایم مجازات فردی که اقدام به ریختن زباله در خیابان کرده بود، جمع کردن زباله از کف خیابان بوده و اقداماتی نظایر آن و اتفاقا عمده مردم هم از چنین اقدامی در یک کشور توسعه یافته استقبال کردند.

وی با بیان اینکه در برخی موارد پرداخت جریمه ریالی قدرت بازدارندگی و آموزندگی خود را از دست می‌دهد، اظهارکرد: برخی از اقشار آسیب چندانی از پرداخت جریمه ریالی نمی‌بینند و همین موضوع هم سبب می شود که جریمه برایشان حتی آموزندگی هم نداشته باشد، اما از طرف دیگر مطالعات نشان داده که مجازات اجتماعی بر روی افراد و به خصوص چنین افرادی اثرگذاری بالایی دارد.

رییس پیشین پلیس راه کشور با اشاره به اجرای طرح موتوریار خاطرنشان کرد: سال‌ها بود که موتورسیکلت های متخلف در شهر توقیف و جریمه می‌شدند، اما باز هم چالش موتورسیکلت سواران باقی مانده بود. در این شرایط موتوریار به اجرا درآمد که به نظرم طرح خوبی است، اما قطعا باید بهتر شود.

اسماعیلی موتورسیکلت را ابزار معیشت و زندگی برخی از موتورسیکلت سواران توصیف کرد و گفت: اگر بپذیریم که موتورسیکلت دستکم برای درصد قابل توجهی از راکبان آن ابزار امرار معاش و زندگی است، پس قطعا توقیف کردن آن زندگی افراد را با چالش مواجه خواهد کرد. خب همین چالش ممکن است خود را به شکل جرائم و ناهنجاری های دیگر نشان دهد و چه بسا ممکن است با توقیف موتورسیکلت این فرد به سمت انجام اقدامات خلاف یا رفتارهای هنجارشکنانه برود. از طرف دیگر توقیف موتورسیکلت چنین فردی نیز تنش بین این افراد و پلیس را هم افزایش می‌دهد.

وی ادامه داد: پس منطقی است که باید راهکاری با پیامد کمتر، تنش و چالش کمتر و در عین حال اثربخشی بیشتر را جایگزین کرد که من فکر می‌کنم طرح موتوریار دارای چنین ویژگی هایی است. در واقع در اجرای موتوریار، فرد متخلف ساعاتی با پلیس همراه شده و در این مدت افرادی مانند خودش را از منظر یک پلیس می‌بیند و همین موضوع قدرت آموزشی بالایی دارد. علاوه بر آن فرد متخلف متوجه سختی کار مأموران پلیس راهنمایی و رانندگی نیز خواهد شد.

این مدرس دانشگاه درباره اقداماتی که لازم است در مورد موتوریار انجام شود، گفت: متأسفانه تبلیغات و اطلاع‌رسانی خوبی در مورد "موتوریار" صورت نگرفت. ببینید برای اجرای یک طرح ترافیکی لازم است چندبار بیشتر از آنچه که در اجرا انرژی صرف می شود در حوزه اطلاع رسانی و رسانه انرژی صرف شود تا همه مردم از آن مطلع شوند. اما الان عمده مردم چیزی درباره موتوریار نمی دانند.

اسماعیلی افزود: پیشنهادات دیگر این است که پلیس برای برخی از این موتورسیکلت سواران دوره‌های آموزشی هم برگزار کند. یعنی علاوه بر پوشیدن کاور موتوریار و مشارکت در تسهیل ترافیک، ماموران از فرد متخلف بخواهند که در بازه زمانی معینی برای فراگیری آموزش های بیشتر در برخی دوره‌ها حاضر شود، حتی می‌توان این دوره‌های آموزشی را در همان محل هم برگزار کرد و در پایان هم بهتر است یک بروشور آموزشی از قوانین مربوط به موتورسیکلت به این افراد داده شود.

رییس پیشین پلیس راه کشور درباره اجرای طرح مشابه "موتوریار" برای خودروهای سواری نیز تحت عنوان خودرویار نیز اظهارکرد: چندان با اسم آن کاری ندارم و می‌تواند انتخاب دیگری برای نامش داشت. اما به طورکلی من با مجازات های اجتماعی به جای مجازات های مالی و ریالی موافقم. این مجازات ها بسیار تاثیرگذار است و در کشورهای بسیاری اجرا می‌شود.

وی ادامه داد: در مورد خودروهای سواری نیز می توان این طرح را به صورت پایلوت برای چند تخلف که ریسک بالایی دارند، اجرا کرد و رانندگان پرخطر بیایند و به این شکل مجازات شوند. یا مثلا در جاده ها از رانندگان پرخطر خواسته شود که برای ساعاتی در کنار ماموران پلیس راه حاضر بوده و هم مشکلات و سختی کار ماموران پلیس راه را از نزدیک ببینند و هم رفتار خود را در دیگر راننده های پرخطر دیده و خود را اصلاح کنند. همچنین می‌توان مجازات‌ها و محرومیت های اجتماعی دیگری را نیز برای این افراد در نظر گرفت.

اسماعیلی در پایان ابراز امیدواری کرد که اجرای طرح" موتوریار" همچنان تداوم داشته و با گذشت زمان به سمت کارایی بیشتر برود.