همدان| حکایت شهری نهفته در صالح‌آباد
به گزارش مهر، صالح‌آباد شهری در بخش صالح‌آباد شهرستان بهار در استان همدان است که در ۳۰ کیلومتری غرب همدان و در کنار سه‌راهی همدان، کرمانشاه و سنندج قرار دارد که این روزها با رسانه‌ای شدن کشف یک شهر زیرزمینی که ازقضا وسعت آن‌هم معلوم نیست مرکز توجه قرارگرفته است. اواسط هفته گذشته بود که به‌یک‌باره خبری مبنی بر کشف یک شهر زیرزمینی در صالح‌آباد بهار در کمتر از چند ساعت به نقل محافل رسانه‌ای استان همدان تبدیل و رفته‌رفته حضور در محل شهر زیرزمینی و درک آنچه کشف‌شده به یک مطالبه تبدیل شد که در پی آن شماری از خبرنگاران در محل این رویداد حاضر شدند. شهر زیرزمینی صالح‌آباد در ۲ کیلومتری جنوب صالح‌آباد کشف‌شده و مربوط به دوره سلجوقیان و ایلخانی که در حال حاضر کاوش توسط متخصصان میراث فرهنگی و شهرداری صالح‌آباد در حال انجام است و وسعت حقیقی آن نیز هنوز مشخص نیست
عملیات کاوش آن تاکنون رسانه‌ای نشده بود
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان همدان در این خصوص از آغاز عملیات کاوش دست کند زیرزمینی صالح‌آباد با به‌کارگیری تیمی حرفه‌ای خبر داد و گفت: این اثر از دو سال پیش‌شناسایی شد و عملیات کاوش آن تاکنون رسانه‌ای نشده بود. احمد ترابی بابیان اینکه عملیات کاوش دست کند زیرزمینی صالح‌آباد که به‌تازگی کشف‌شده با به‌کارگیری تیم حرفه‌ای در حال انجام است، گفت: ۲۷۰ میلیون ریال اعتبار برای انجام عملیات کاوش این مجموعه پیش‌بینی‌شده و کارها در حال انجام است.او با بیان اینکه بر اساس اشیای کشف‌شده و بررسی‌های صورت گرفته قدمت این تاریخ به قرن ۶ و ۷ هجری شمسی بازمی‌گردد، گفت: قدمت این دست کند جدید متعلق به دوره ایلخانی است.
همدان خاستگاه دستکندهای ایران
ترابی با اشاره به اینکه تاکنون در شهر سامن و روستای ارزانفود شهر زیرزمینی کشف‌شده که با کشف سومین شهر زیرزمینی همدان را باید خاستگاه دستکندهای ایران نامید، اظهار داشت: در مطالعات اولیه صورت گرفته این دستکند دارای ۶ فضا است و بیش از ۵ هکتار وسعت دارد.معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان همدان با اشاره به اینکه در فاصله اطراف این دستکند فضاهایی شناسایی‌شده که کارشناسان احتمال می‌دهند با دستکند مرتبط باشد، گفت: این دستکند پر از خاک است و برای کسب اطلاعات بیشتر باید خاک آن تخلیه شود.او با بیان اینکه به علت وسعت زیاد این دستکند، کاوش آن سال‌ها زمان خواهد برد کما اینکه برای تأمین اعتبار این پروژه باید گمانه‌زنی انجام گیرد و مرحله‌به‌مرحله پیش رفت چراکه به علت مساحت این منطقه، برآورد اعتبار کامل و کافی ممکن نیست، گفت: تاکنون ۳ حجره در دستکند صالح‌آباد کشف‌شده است.ترابی با بیان اینکه بر اساس تکه سفال‌های کشف‌شده از این ۳ حجره، قدمت و پیشینه این دستکند به دوره ایلخانیان برمی‌گردد، اضافه کرد: عملیات کاوش با دقت در حال انجام است.
نزدیک به یک میلیارد ریال اعتبار نیاز است
سرپرست گروه کاوش مجموعه دستکند زیرزمینی صالح‌آباد نیز بابیان اینکه این دستکند در حریم شهر صالح‌آباد و در مسیر اسدآباد واقع‌شده، افزود: در فاز نخست کاوش این اثر، ۶ فضا و چند راهرو شناسایی شد که هرکدام از طریق دریچه‌هایی به‌عنوان هواکش به سطح زمین راه دارند.محمد شعبانی با بیان اینکه ورود خاک کشاورزی از طریق این دریچه‌ها فضای دستکند را پر و کاوش را دشوار کرده است، عنوان کرد: بر اساس اشیا کشف‌شده و بررسی‌های صورت گرفته، قدمت این اثر به قرن ۶ یا ۷ هجری شمسی بازمی‌گردد. او بابیان اینکه ازلحاظ ساختاری این اثر با دستکند ارزانفود شباهت‌های زیادی دارد، اما در برخی از فضاها همچون هواکش با آن متفاوت است، اضافه کرد: این دستکند بر روی سنگ‌های نرم صخره‌ای ایجادشده است. او با یادآوری اینکه ۲ کارگاه برای کاوش این اثر همکاری می‌کنند و برای تکمیل عملیات کاوش نزدیک به یک میلیارد ریال اعتبار نیاز است، گفت: طی چند روز آینده، فصل اول کاوش‌ها تمام خواهد شد. او با بیان اینکه این دستکند نسبت به دستکندهای ارزانفود و سامن جدیدتر است، تأکید کرد: فصل اول با همکاری و تأمین اعتباری افزون بر ۳۰ میلیون تومان توسط شهرداری در حال انجام است اما برای فصول بعدی که باهدف کاوش و شناسایی محیط و وسعت آن انجام خواهد شد، به اعتبار بیشتری نیاز است.سرپرست گروه کاوش دستکند صالح‌آباد بابیان اینکه این مجموعه زیرزمینی دارای دریچه‌های ورودی و راهروهای ارتباطی در ابعاد مختلف است که از نوع ساختارهای آن‌ها و کشف اسکلت‌های حیوانی متوجه اهمیت دامداری و دامپروری در این منطقه شده‌ایم، گفت: عمق فضای دستکند 5/4 متر است.