"کیک حشیش" چیست؟/ عوارض جبران‌ناپذیر مصرف "کانابیس‌ها"
به گزارش خبرنگار انتظامی باشگاه خبرنگاران پویا ؛ رضا تویسرکان‌منش در یک برنامه تلویزیونی درباره ماده‌ای به نام "کانابیس" اظهار کرد: نام علمی گیاه شاهدانه، "کانابیس" است و بیش از 10 هزار سال قدمت دارد، این گیاه توسط انسان‌های اولیه کشت و استفاده می‌شده است.
مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر افزود: از الیاف این گیاه برای تولید طناب، کنف، منسوجات و کاغذ استفاده می‌شده، تاریخ دریانوردی دنیا وابسته به این محصول است حتی گفته می‌شود طناب‌ها و بادبان‌های مورد استفاده توسط "کریستف کلمب" از الیاف شاهدانه بوده است.
وی با بیان اینکه از شاهدانه در جنبه‌های مختلف کشاورزی، صنعتی و پزشکی استفاده می‌شده، گفت: این گیاه در بخش آسیای مرکزی مانند ایران، افغانستان و تاجیکستان به صورت خودرو، رشد می‌کرده و بذر آن به چین منتقل شده و در آنجا بیش از 4 هزار و 500 کشت می‌شده است.
این مقام مسئول با بیان اینکه در گذشته‌های دور از این گیاه برای درمان دردها، ایجاد سرخوشی حتی درمان برخی سرطان‌ها در طب سنتی چینی و ایرانی استفاده می‌شده است، بیان کرد: این گیاه گونه‌های مختلفی دارد، در مناطق گرم و معتدل رشد می‌کند، گونه معروف آن "کانابیس ساتیوا" و "کانابیس ایندیکا" است.
تویسرکان‌منش ادامه داد: داخل این گیاه فرآورده‌های بسیار زیادی وجود دارد و بیش از 470 محصول "فیتوشیمیایی" در آن وجود دارد که فقط 100 نوع آن مسئول ایجاد عطر و اسانس این گیاه هستند همچنین این گیاه دوپایه و نر و ماده است.
مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به رشد این گیاه تا سه و چهار متر، گفت: مواد داخل این گیاه منحصر به فرد و ترکیبات 22کربنه است که فقط در این گیاه وجود دارد و به آن "کانابیت‌ها" گفته می‌شود و بیش از 60 نوع هستند اما دو نوع آنها برای ما اهمیت دارد، یکی از آنها با نام اختصار T.H.C و مسئول تمام عوارض روانگردان گیاه و تأثیر بر روی سیستم اعصاب مرکزی است.
وی ادامه داد: نوع معروف دیگر کانابیت‌ها، با نام اختصار C.B.D است که در طب سنتی حتی مدرن، مصارف پزشکی مانند کنترل تهوع ناشی از شیمی‌درمانی، کنترل نوع خاصی از تشنج مقاوم به درمان، کنترل دردهای مزمن برای آن در نظر گرفته شده است.
این مقام مسئول در پاسخ به این سؤال که آیا مرفین‌ها و مسکن‌ها از مشتقات کانابیس‌ها هستند، گفت: خیر، آنها از مشتقات گیاه خشخاش و خانواده تریاک هستند.
تویسرکان‌منش درباره تفاوت مواد مخدر مانند "ماری‌جوانا"، گل و حشیش، بیان کرد: اگر سرشاخه‌ها و برگ گیاه شاهدانه را خشک کنیم، بعد آن را به صورت تدخینی (مانند سیگار) می‌توان استفاده کرد، مواد حاصله، اصطلاحاً سیگاری نامیده می‌شود و در آن میزان نسبتاً کمی از ماده روانگردان (T.H.C) داخل آن وجود دارد که مسئول عوارض سرخوشی و عوارض ناشی از آن است.
مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر تصریح کرد: اگر سمق گیاه شاهدانه را جدا و آن را خشک و شبیه تریاک کنیم، به آن حشیش می‌گویند که هفت تا 10 برابر بیشتر ماده روانگردان در آن وجود دارد همچنین همین سمق را می‌توان تبدیل به روغن حشیش کرد که به مراتب و تا 60 برابر می‌تواند غلیظ‌تر شود.
وی افزود: نوع دستکاری شده ژنتیک گیاه وجود و میزان T.H.C بسیار بالایی دارد و به آن گُل گفته می‌شود، اخیراً سودجویان و قاچاقچیان مواد مخدر همین مولکول شیمیایی T.H.C را در آزمایشگاه و به صورت صنعتی تولید کرده‌اند که اصطلاحاً به آن ماری‌جوانا صنعتی یا "کمیکال" گفته می‌شود که غلظت بسیار بالایی از ماده روانگردان در آن وجود دارد و به نوعی می‌توان گفت خطرناک‌ترین فرآورده کانابیس در دنیا است.
این مقام مسئول با اشاره به تفاوت مواد مذکور، خاطرنشان کرد: تفاوت مواد مذکور در غلظت ماده T.H.C آنها است و به صورت‌های مختلف مصرف می‌شوند، معروف‌ترین روش مصرف آنها به صورت تدخینی و سیگار است و به همین دلیل به آن سیگاری می‌گویند همچنین به صورت خوراکی نیز قابل استفاده بوده که به آن "کیک حشیش" می‌گویند که گاهی در مراسمات و برای تفریح از آن استفاده می‌کنند البته در طیف وسیعی از فرآورده‌ها مانند لوسیون، اسپری، شامپو، صابون و روغن‌های ماساژ استفاده می‌شود و به نوعی تنوعی از محصولات حاوی کانابیس در دنیا وجود دارد.
تویسرکان‌منش با تأکید بر اینکه شایع‌ترین ماده غیرقانونی استفاده شده در کره زمین، ترکیبات کانابیس است که با اختلاف بسیار زیاد در اروپا و امریکا به نسبت تریاک و هروئین استفاده می‌شود، متذکر شد: مصرف کانابیس‌ها عوارض جسمی و روانی در کوتاه و بلندمدت دارند، در کوتاه مدت می‌توانند باعث مشکلات جسمی مانند قرمزی چشم‌ها، تنفسی، سرفه، افزایش ضربان قلب، تغییرات فشار خون و در صورت بالا بودن T.H.C منجر به تشنج، کما حتی مرگ شوند.
مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر با بیان اینکه T.H.C در مدت سه تا چهار ثانیه جذب شده و بر روی گیرنده‌ها در مغز می‌نشیند، به مخاطرات روانی این ماده مخدر اشاره و خاطرنشان کرد: فرد به دنبال عوارض T.H.C سرخوش شده و ناگهان سفری را در زمان و مکان تجربه می‌کند، درک خود را از دست می‌دهد، در ابتدا احساس تجربه‌های عرفانی و تمرکز بیشتر می‌کند اما پس از گذشت زمان فرد افسرده می‌شود حتی در بلند مدت نیز فرد مصرف‌کننده می‌تواند دچار جنون شود.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا سازمان ملل، کانابیس‌ها را از جزو مواد سمی خارج کرده است، یادآور شد: سازمان ملل متحد این را از مواد تحت کنترل خارج نکرده بلکه آن را از جدول شماره چهار کنوانسیون 1961 خارج کرده که جزو مواد تحت کنترل بسیار خطرناک هستند، در آن جدول موادی مانند هروئین و کوکائین وجود دارد و حشیش و کانابیس در آن رده طبقه‌بندی شده بود که بنابر پیشنهاد سازمان بهداشت جهانی و تصویب کمیته مواد تحت کنترل سازمان ملل با 27 رأی مثبت، 55 رأی منفی (رأی منفی جمهوری اسلامی ایران) و یک رأی ممتنع در آذر ماه پذیرفته شد از جدول شماره چهار خارج شود اما همچنان در جدول شماره یک وجود دارد و جزو داروهای تحت کنترل است.
این مقام مسئول گفت: مهمترین استدلال کشورهای اروپایی و امریکایی برای خروج کانابیس‌ها از جدول شماره چهار این بود که به دلیل احتمال مصارف پزشکی و لزوم تحقیقات پزشکی، کنترل‌ها سهل شود تا استفاده بین آزمایشگاه، رد و بدل، ترانزیت و خرید و فروش آن روی دهد اما این منافاتی با قوانین داخلی کشورها ندارد یعنی هر کشوری می‌تواند قوانین داخلی خود را اعمال کند یعنی بحث این نیست که سازمان ملل مصرف آن را آزاد کرده باشد بلکه آن را از یک جدول در جدول دیگری قرار داده است.
به گفته تویسرکان‌منش، درمان دارویی برای این ماده وجود ندارد و اساس درمان مبتنی بر درمان‌های روانشناسی است که بسیار پیچیده خواهد بود.
وی متذکر شد: در کشور، حشیش نخستین ماده‌ای است که در نوجوانان و جوانان مورد سوء مصرف قرار می‌گیرد برخلاف جمعیت عمومی که تریاک در آنها سوءمصرف دارد یعنی درمان اختصاصی برای درمان این ماده وجود ندارد.
مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر با تأکید بر اینکه مصرف حتی یک بار ماده کمیکال، می‌تواند باعث اعتیاد و ورود به جرگه معتادان شود، گفت: در ماری‌جوانایی که در اروپا شاید به عنوان تفریح استفاده شود، غلظت پایین و شاید در حد دو درصد T.H.C وجود دارد اما ماده مخدر گل موجود در کشور حتی تا 50 تا 60 درصد غلظت T.H.C دارد و بسیار خطرناک است.