عملکرد نامناسب دولت در ایجاد اشتغال
به گزارش مهر، اشتغال یک‌میلیونی، یکی از وعده‌های مهم دولت در سال گذشته بود. وعده‌ای که برای اولین بار رئیس سازمان برنامه و بودجه در نشست خبری دی‌ماه ۹۶ آن را رسانه‌ای کرد.
در همان نشست نوبخت گفت: «برای سال آینده یک‌میلیون و ۳۳ هزار فرصت شغلی پیش‌بینی شده که برای این میزان فرصت شغلی، سیاست‌های رشد اقتصادی و رشد سرمایه‌گذاری تدارک دیده شده است.»
این وعده بارها از سوی رئیس سازمان برنامه و بودجه تکرار شد. ۲۹ فروردین‌ماه سال گذشته یعنی حدود ۱۳ ماه پیش نیز نوبخت در جلسه مشترک با اعضای فراکسیون تولید و اشتغال مجلس شورای اسلامی، از ایجاد یک‌میلیون و ۳۳ هزار شغل در قالب اجرای ۱۲ برنامه در سال ۹۷ خبر داد.
نوبخت بار دیگر در اواخر تیرماه سال گذشته به ایجاد یک‌میلیون و ۳۳ هزار شغل با سرمایه‌گذاری ۶۵ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان تاکید کرد. نوبخت که در آن زمان سخنگوی دولت هم بود، با اشاره به تصویب آئین‌نامه اجرایی تبصره ١٨ قانون بودجه ۹۷ در جلسه هیئت دولت گفته بود: «در این آئین‌نامه مقرر شد برای ایجاد حدود ١ میلیون و ٣٣ هزار فرصت شغلی از طریق اجرای ١٤ برنامه، حدود ٦٥ هزار و ٤٠٠ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شود.»
نوبخت سال گذشته ایجاد یک‌میلیون و ۳۳ هزار شغل با اعتبار ۶۵ هزار میلیارد تومانی از محل تبصره ۱۸ را وعده داده بود اما انگونه که نمایندگان دو دستگاه وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت هفته گذشته در جلسه کمیسیون تخصصی شورای عالی اشتغال اعلام کردند، فقط ۲۰ درصد از منابع تبصره ۱۸ آن هم در اسفندماه سال ۹۷ تخصیص پیدا کرد و در نشست مذکور، نمایندگان سایر دستگاه‌های اجرایی از عدم تخصیص منابع اشتغال از محل تبصره ۱۸ گلایه داشتند.
بیستم مردادماه ۹۷ هم نوبخت در مراسم امضای تفاهم‌نامه همکاری با سازمان میراث فرهنگی، وعده ایجاد یک‌میلیون شغل را تکرار کرد و گفت: «با توجه به اینکه سیاست ما بر اساس اقتصاد مقاومتی بود که ایجاد اشتغال مولد از جمله سیاست‌های مدنظر در این بخش است و با عنایت به اینکه سال ۹۷ دومین سال اجرای برنامه ششم است و باید سالانه یک‌میلیون فرصت شغلی ایجاد کنیم، به همین جهت تبصره ۱۸ در قانون بودجه ۹۷ گنجانده شد. این تبصره یعنی ایجاد یک‌میلیون فرصت شغلی.»
نوبخت پیش‌تر، در مصاحبه مطبوعاتی دی‌ماه ۹۶ خود، از رسیدن نرخ بیکاری به 2/11 درصد در پایان سال ۹۷ خبر داده و گفته بود: «در سال ۹۷ پیش‌بینی کردیم علاوه بر نیروی انباشت بیکار فعلی ۸۳۸ هزار نفر متقاضی جدید، جویای شغل خواهند بود. بنابراین اگر بخواهیم برای کاهش نرخ بیکاری اقدام کنیم، باید بیش از این میزان اشتغالزایی شود که پیش‌بینی ما این است اگر بتوانیم ۹۸۰ هزار شغل در سال آینده ایجاد کنیم، نرخ بیکاری در پایان سال ۹۷ به 2/11 درصد کاهش یابد.»
* اشتغال و نرخ بیکاری در سال ۹۷
ایجاد یک‌میلیون اشتغال و رسیدن نرخ بیکاری به 2/11 درصد در پایان سال گذشته شاه بیت وعده‌های نوبخت برای سال ۹۷ بود. آمار رسمی اما حکایت از عدم تحقق وعده‌های مکرر رئیس سازمان برنامه و بودجه دارد. طبق گزارش مرکز آمار ایران در سال گذشته برای ۴۶۳ هزار و ۹۲۸ نفر اشتغال ایجاد شده است؛ به عبارتی میزان فرصت شغلی ایجاد شده تا وعده اشتغال یک‌میلیون و ۳۳ هزار نفری رئیس سازمان برنامه و بودجه، ۵۶۹ هزار نفر فاصله وجود دارد.
همچنین در حالی نوبخت از کاهش نرخ بیکاری به 2/11 درصد در پایان سال ۹۷ خبر داده بود که به استناد گزارش مرکز آمار ایران نرخ بیکاری سال ۹۷ به میزان ۱۲ درصد اعلام شد؛ یعنی نرخ بیکاری 8/0 درصد بیش از پیش‌بینی و هدف‌گذاری نوبخت بود.
همچنین گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد، در سال گذشته ۹۵ هزار و ۵۵۵ نفر به جمعیت بیکاران اضافه شدند. البته مهم‌ترین متغیر نیروی کار که نرخ مشارکت است، به 5/40 درصد افزایش یافته که حتی به رغم افزایش جمعیت بیکار، سیگنال مثبت برای بازار کار محسوب می‌شود. با توجه به اینکه نرخ مشارکت مجموع جمعیت بیکار و شاغل کشور را شامل می‌شود، طبیعتاً با افزایش نرخ مشارکت به جمعیت بیکار نیز اضافه خواهد شد.
*تکرار اشتغال یک‌میلیونی برای سال ۹۸
با وجود اینکه وعده ایجاد یک‌میلیون شغل در سال ۹۷ محقق نشده است، اما هفته گذشته در کمیسیون تخصصی شورای عالی اشتغال، در برنامه اشتغال سال ۹۸ دوباره وعده ایجاد یک‌میلیون و ۹۰ هزار فرصت شغلی تکرار شد.
با توجه به اینکه قرار است طی هفته‌های آتی نشست شورای عالی اشتغال با هدف نهایی شدن برنامه اشتغال سال ۹۸ به ریاست رئیس‌جمهور برگزار شود، در شورای عالی اشتغال باید سیاست و سناریوی دیگری در حوزه بازار کار از سوی وزارت کار منطبق با شرایط اقتصادی کشور ارائه شود.