پارگی رحم چیست؟
پارگی رحم در هنگام زایمان یک عارضه نادر ولی بسیار خطرناک برای سلامت مادر و جنین است. پارگی رحم در هنگام زایمان طبیعی باعث می شود که جنین وارد شکم مادر شود. هنگام زایمان و یا زمان خروج چفت ممکن است در دیواره رحم و محل برش سزارین قبلی ، پارگی ایجاد شود . پارگی می تواند کامل بوده و همه لایه های دیواره رحم را باز کند.اغلب پارگی های رحم در طول زایمان ایجاد می شود ولی می تواند قبل از شروع زایمان هم رخ دهد.
مهم ترین عارضه پارگی رحم در هنگام زایمان ،خونریزی شدید و مرگ مادر و جنین است.
پارگی رحم در هنگام زایمان در کمتر از 1 درصد بارداری ها ایجاد می شود و معمولا در زنانی دیده می شود که قبلا سزارین یا جراحی رحم داشته اند و رحم شان دارای زخم یا اسکار است.
6 درصد نوزادان در پارگی رحم زنده نمی مانند ولی فقط 1 درصد مادران بعد از پاره شدن رحم جانشان را از دست می دهند.
احتمال پارگی رحم در بارداری دوم بعد از سزارین بیشتر می شود بنابراین در این گونه موارد زایمان طبیعی باید با مراقبت های بیشتری انجام شود.
علایم پارگی رحمعلایم پارگی رحم در زایمان طبیعی
پارگی رحم معمولا در مراحل اولیه زایمان ایجاد می شود ولی ممکن است فورا متوجه علایم آن نشوید . اولین علامت پارگی رحم ، اختلال ضربان قلب جنین است به همین دلیل اگر بعد از زایمان سزارین قبلی ، برای زایمان دوم روش طبیعی را انتخاب می کنید باید هنگام زایمان به طور مداوم ضربان قلب جنین را کنترل کنید.پارگی رحم در زایمان طبیعی عبارت است از :
- خونریزی شدید واژینال
- درد ناگهانی در بین انقباضات رحم
- کندتر شدن یا شدیدتر شدن انقباضات رحم
- درد غیر طبیعی شکم
- حرکت نکردن سر جنین در طول واژن
- بر آمدگی زیر استخوان شرمگاهی
- احساس درد ناگهانی در محل جراحی قبلی رحم
- از دست دادن سفتی عضلات رحم
- افزایش ضربان قلب
- کاهش فشار خون وایجاد شوک به مادر
- غش و از حال رفتن
- درد قفسه سینه به دلیل تحریک دیافراگم
- ضربان غیرطبیعی قلب جنین
- عدم پیشرفت مراحل زایمان طبیعی
علت پارگی رحمعلت پارگی رحم
فشاری که هنگام زایمان به رحم وارد می شود تا جنین وارد واژن و سپس از بدن خارج شود می تواند منجر به پاره شدن رحم شود.در صورتی که سزارین معمولی با برش عرضی در قسمت تحتانی رحم داشته اید و پزشک زایمان طبیعی بعد از زایمان سزارین را برای شما مناسب می داند ، احتمال پارگی رحم در شما بسیار کم است.
عواملی که احتمال پارگی رحم در بارداری دوم را افزایش می دهد عبارتند از :
- سابقه سزارین
- برش جراحی عمودی و T شکل روی رحم
- فاصله کم بین زایمان ها ( 24 – 28 ماه )
- بارداری بیش از 40 هفته
- جراحی رحم مثل میوکتومی ، کورتاژ و سقط جنین
- جراحی برداشتن فیبروئید ها
- جراحی برای اصلاح شکل رحم
- ناهنجاری رحم
- پارگی رحم در اثر ضربه مثلا تصادف
- زایمان با فورسپس
- القای زایمان با اینداکشن
- پارگی رهانه رحم یا سرویکس
- چسبندگی جفت
- افزایش مایع آمنیوتیک
- درشت بودن جنین
- بارداری چند قلویی
- سرطان جفت
پارگی رحم در بارداری دوم معمولا در امتداد محل جراحی سزارین بارداری اول ایجاد می شود. در صورت پارگی رحم در بارداری دوم تمام محتویات رحم و جنین وارد شکم مادر می شود.
پارگی رحم در فردی که سابقه جراحی رحم نداشته است بسیار بعید است ولی گاهی این اتفاق ممکن است دیده شود ، عواملی که احتمال بروز این مشکل را افزایش می دهند عبارتند از :
- زایمان های متعدد و بیشتر از 5 زایمان
- چسبندگی خیلی عمیق جفت
- بارداری چند قلویی که منجر به بزرگ شدن بیش از حد رحم و افزایش مایع آمنیوتیک شود.
- جدا شدن زودرس جفت
- بارداری طولانی مدت و نوزاد بزرگ جثه
- آسیب دیدن رحم در اثر ضربه و تصادف
عوارض پارگی رحم در زایمان طبیعی
خطرناک ترین عارضه پارگی رحم تهدید جان جنین است.پارگی رحم منجر به خونریزی شدید واژینال می شود ک برای جان مادر و جنین تهدید کننده است البته در صورتی که هنگام پاره شدن رحم در بیمارستان باشید احتمال این که خونریزی شدید شود بسیار کم است.
پزشک در صورت تشخیص پارگی رحم به سرعت جنین را از بدن مادر خارج می کند. اگر بعد از پارگی رحم جنین در عرض 10 – 40 دقیقه به دنبا نیاید به دلیل نرسیدن اکسیژن و در نتیجه کاهش ضربان قلب ، می میرد.
سایر عوارض پارگی رحم عبارتند از :
- عفونت بعد از جراحی
- اسیب به لگنچه کلیه یا حالب
- آمبولی مایع آمنیوتیک
- خونریزی شید مادر و انعقاد داخل عروقی منتشر
- نارسانی هیپوفیز جنین
درمان پارگی رحمپارگی رحم چگونه درمان می شود؟
در صورتی که خونریزی شدید باشد برای کنترل خونریزی باید رحم با جراحی هیسترکتومی خارج شود که بعد از آن دیگر امکان بارداری برای خانم وجود نخواهد داشت.اگر بعد ازپارگی رحم ، خونریزی شدید واژینال وجود داشته باشد باید به بیمار خون تزریق شود.
پزشک برای انجام زایمان باید از روش جراحی استفاده کند و با مراقبت های ویژه از جمله اکسیژن رسانی ، شانس زنده ماندن جنین را افزایش میدهد.
پیشگیری از پارگی رحم
برای پیشگیری از پارگی رحم باید از روش زایمان سزارین استفاده شود.احتمال بروز پارگی رحم در زایمان بسیار کم است و پزشک با در نظر گرفتن شرایط مادر و جنین و در نظر گرفتن جراحی های قبلی و زایمان قبلی در صورتی که احتمال پارگی رحم بدهد ، برای زایمان سزارین برنامه ریزی می کند.
