بررسی دلایل کمبود مرغ از زبان مرغداران همدانی؛ از نبود مرغ پربازده تا مشکلات تخصیص نهاده‌ها

مدتی است که با کمبود مرغ در بازار و گاهی با گرانی بیش از حد آن روبه‌رو هستیم و از سویی دیگر هم مرغداران دچار مشکل شده‌اند.
با نگاهی به وضعیت بازار به ویژه در یک سال گذشته خواهید دید که یک روز شاهد کمبود مرغ و صف‌های طولانی، یک روز شاهد بالا بودن قیمت‌ها و یک روز شاهد فروش مرغ خرد شده هستیم، دلایل متعددی در بوجود آوردن این مشکلات موثر هستند خبرنگار تسنیم در گفت‌وگو با تعدادی از مرغداران و مسئولان به بررسی دلایل کمبود مرغ در سطح استان همدان پرداخته است.
ضرورت تخصیص نهاده قبل از جوجه‌ریزی
عباس سلطان‌مراد که بزرگترین تولیدکننده مرغ در استان است در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: تولید کم مرغ مادر، کمبود جوجه، نهاده و نوسانات بازار باعث شده که با مشکل کمبود مرغ روبه‌رو شویم.
وی با اشاره به حذف مرغ اجداد پربازده نژاد "راس" گفت: در حال حاضر مرغ مادر از نژاد "آرین" موجود است اما به دلیل کیفیت و بازدهی کم آن مرغداران مشتاق نیستند از آن نژاد جوجه‌ریزی داشته باشند.
این مرغدار محدودیت در جوجه‌ریزی را دیگر دلیل کمبود مرغ دانست و عنوان کرد: سامانه را طوری طراحی کرده‌اند که اگر در ساعت 7 و نیم تا 8 صبح روز مدنظر، مرغدار نتواند مجوز دریافت کند دچار مشکل می‌شود و مجبور است سفارشش از شرکت مرغ مادر را لغو کند و برای رزرو بعدی هم با مشکل روبه‌رو می‌شود. 
وی با بیان اینکه بیشترین جوجه‌ریزی در سطح استان را بنده انجام می‌دهم، افزود: در این دوره نزدیک به 700 هزار تعداد جوجه‌ریزی داشته‌ام و هنوز برای 160 هزار جوجه موفق به دریافت مجوز از سامانه نشده‌ام و این موضوع هم به مشکل کمبود مرغ اضافه شده است. 
سلطان‌مراد به بیان مشکل زمانی تخصیص نهاده پرداخت و گفت: بین زمان جوجه‌ریزی و تخصیص نهاده 20 روز فاصله می‌افتد و در این مدت مجبور به خرید از بازار آزاد هستیم که ضروری است نهاده را قبل از جوجه‌ریزی تخصیص دهند.
وی افزود: دارای 14 واحد مرغداری هستم و در صورت کمبود نهاده از یک واحد به واحد دیگر انتقال می‌دهم اما بعضی از همکارانم به دلیل مسائل مالی مجبور به فروش مرغداری‌هایشان شدند.
حذف مرغ اجداد پربازده نژاد "راس" دلیل کمبود مرغ
دیگر مرغداری که تمایلی به عنوان کردن نامش نداشت گفت: در حال حاضر جوجه‌ریزی کم است و علتش این است که از حدود دو سال پیش اجازه ورود مرغ اجداد "راس" که تولید و بازدهی بالایی داشت را به کشور ندادند و مرغ نژاد "آرین" را جایگزین آن کردند.
وی اظهار داشت: این نژاد به دلیل کم بازده بودن 40 درصد نیاز را توانسته پاسخ دهد و هنوز یک خلأ 60 درصدی وجود دارد و گرچه ممکن است مواردی همچون قاچاق هم در کمبود مرغ موثر باشند ولی موضوع اصلی کم بودن جوجه‌ریزی است. 
مرغ مادر آرین دارای بازدهی کمی است
در ادامه علیرضا بهمن‌یار دیگر تولیدکننده مرغ که 25 سال به این حرفه مشغول است در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در همدان اظهار داشت: برخی بی‌‌برنامگی‌ها موجب شده کشوری که صادرکننده مرغ و جوجه یک روزه بود الان تبدیل به کشوری واردکننده شود و هیچ کدام از مسئولان هم موضوع را به عهده نمی‌گیرند و تحریم را بهانه می‌کنند در صورتی که تحریم هیچ نقشی نداشته است.
وی بیان کرد: ایران هفتمین کشور تولید کننده مرغ در دنیا بود و 5 میلیون نفر اشتغال‌زایی داشت ولی با بی‌برنامگی و نپرسیدن نظرات کارشناس‌های بخش خصوصی تصمیماتی گرفته شد که هم اکنون به این وضع مواجه شده‌ایم.
این مرغدار اظهار داشت: جوجه‌ای که تبدیل به مرغ می‌شود باید دارای یک مرغ مادر از اجداد پربازده باشد، اخیرا بنابر تصمیم وزارت جهاد کشاورزی نژاد "آرین" را جایگزین مرغ مادر نژاد "راس" کرده‌اند و چون این نژاد قدیمی است و اصلاح نژادی بر روی آن صورت نگرفته، دارای بازدهی کمی است و از طرفی هم دستور استفاده از مرغ آرین همزمان شد با بحث کرونا و مرغدارها هم استقبال نکردند و دچار ضرر شدند.
وی با بیان اینکه به دلیل هزینه‌های سرسام آور 120 روز است که جوجه‌ریزی نکرده‌ام گفت: سایت بازارگاه گرچه جلوی سوءاستفاده‌ها را در مورد نهاده گرفته اما ایرادات مختصری دارد به طور مثال بین زمانی که جوجه‌ریزی صورت می‌گیرد تا نهاده تخصیص یابد حدود 20 روز فاصله می‌افتد که در این فاصله مرغدار مجبور است نهاده را به صورت آزاد با هزینه‌های سرسام‌آور خرید کند و وقتی هم که سهمیه نهاده تخصیص داده می‌شود به دلیل دولتی بودن اجازه فروش آن را نداریم تا جبران هزینه شود.
مسئولان قیمتی متعادل برای مرغ پیشنهاد دهند
بهمن‌یار با انتقاد از اینکه معاون استاندار نباید قیمت مرغ را تعیین کند ادامه داد: در استان‌های همجوار قیمت مرغ دو هزار تومن از همدان بالاتر است و باید قیمتی متعادل پیشنهاد داده شود.
وی در مورد قاچاق مرغ از همدان گفت: قاچاق مرغ حدود دو درصد است و آن هم به این دلیل است که مرغ در همدان ارزان‌تر است و به طور طبیعی مرغدار هم علاقه‌مند است مرغ را با قیمتی بالاتر به فروش برساند که این امر به دلیل نظارت‌ها خیلی کم اتفاق می‌افتد.
تا نوروز کمبود مرغی در استان نخواهیم داشت 
در ادامه علیرضا قره‌گوزلو در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه مشکل کمبود مرغ کشوری است اظهار داشت: اتحادیه مرکزی مرغداران تصمیمی را در شهریورماه اتخاذ کرد که بین هر جوجه‌ریزی 90 روز فاصله باشد و هر مرغدار هم نباید بیشتر از 80 درصد جوجه‌ریزی کند.
وی ادامه داد: این دستورالعمل باعث شد که مرغدارانی که در شهریورماه جوجه‌ریزی کرده بودند در این فاصله 90 روزه دیگر نتوانند جوجه‌ریزی کنند و بیش از 30 درصد ظرفیت‌هایشان خالی ماند که در درخواست جهاد کشاورزی استان مرغداران استان همدان از این امر مستثنی شدند.
مدیر امور طیور سازمان جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه از اواخر هفته آینده 160 تن مرغ مازاد در بازار توزیع خواهد شد افزود: در حال حاضر روزانه نزدیک به 90 تن مرغ گرم و 130 تن مرغ منجمد به بازار تحویل داده می‌شود و از شهروندان درخواست داریم تا رفع مشکل به اندازه نیاز خریداری کنند.
وی تاکید کرد: با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته از اوایل هفته آینده تا نوروز هیچ‌ گونه کمبود مرغی نخواهیم داشت.
به گزارش تسنیم اکثر مرغداران نبود مرغ اجداد پر بازده، مشکل دریافت مجوز جوجه‌ریزی، مشکل زمانی سامانه بازارگاه در تخصیص نهاده و در نهایت هزینه های سرسام‌آور را دلیل کمبود مرغ در استان عنوان کردند مشکلاتی که با بررسی کارشناسانه قابل برطرف شدن است به طور مثال ضروری است مرغ اجداد پربازده جایگزین نژاد آرین فعلی شود.