شیراز از جمله شهرهایی در کشور است که قدمت دیرینه ای در تاریخ داشته و مصداق این جمله نیز وجود ابنیه های تاریخی بیشماری است که توسط باستان شناسان کشف شده یا هر از گاهی سر از خاک بیرون می‌آورند.
این در حالی است که حفظ و نگهداری ابنیه تاریخی در شیراز و استان فارس از آن جهت حائز اهمیت است که تمامی این آثار تاریخی و فرهنگی بخشی از تاریخ کهن دیار فارس و ایران باستان است از این رو نمی‌توان انتظار داشت تاریخ فارس بدون پازل میراث فارس تکمیل شود.
لازم به یادآوری است که با توجه به اینکه ابنیه تاریخی استان فارس سالیان متمادی است که از عمر آنان گذشته است اکنون برای اینکه این میراث کهن به آیندگان نیز به ارث برسد باید شرایط حفظ و نگهداری آن به گونه‌ای باشد که این میراث جاویدان بدون آسیب در اختیار آیندگان به عنوان بخشی از تاریخ و حافظه تاریخی انان باشد.
انتشار تصاویری در فضای مجازی مدتی است که خاطر دوستداران فرهنگ و باستان ایران را مکدر کرده و موجب شده تا موجی از نگرانی را در میان مردم در راستای حفظ آثار باستانی و تاریخی ایجاد شود.
چند روز پیش میراث فرهنگی اطلاع داد که حین عملیات کف سازی در بافت تاریخی شیراز، آثار یک حمام تاریخی در منطقه مشاهده شد به همین خاطر عملیات کف سازی متوقف شد.
این حمام در مجاورت خانه ذوالریاستین شیرازی قرار داشت که عملیاتی که ادعا شده کف سازی بوده بخش مهمی از حمام را تخریب کرده است.
تصاویر منتشر شده بیانگر آن است که یکی از خانه‌های تاریخی شهر شیراز که ثبت ملی شده و به نام خانه ذوالریاستین شیرازی معروف است، دچار تخریب و آسیب شده است.
تاریخ فارس در خطر فراموشی است
پژوهشگر، باستان شناس و استاد دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: تخریب هر اثر تاریخی و فرهنگی موجب خواهد شد سیر تاریخی دچار ابهام شده و در خطر فراموشی قرار بگیرد.
ندا هنرمند مظفری در ادامه بیان کرد: خانه ذوالریاستین بخشی از تاریخ فارس در دوران قاجار است که دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که می‌تواند بیانگر فرهنگ، آداب و رسوم مردم آن دوران باشد و تخریب این ابنیه تاریخی می‌تواند سیر تاریخی و مردم شناسی فارس را با مشکل مواجه کند.
وی اضافه کرد: پیش‌تر شاهد بودیم که در قبرستان دارالسلام نیز به علت تصحیح قبور، محوطه این قبرستان تاریخی دچار تغییر شد از این رو دیگر نمی‌توان سیر تاریخی و زیست مردمی را از طریق مطالعه قبور به دست آورد.
وی در خصوص تخریب آثار باستانی و تاریخی شهر شیراز نیز یادآور شد: تخریب این آثار می‌تواند لطمات جبران ناپذیری به تاریخ و بدنه فرهنگ و تاریخ ایران زمین وارد کند زیرا این ابنیه تاریخی بخشی از فرهنگ و تاریخ ایران است که می‌تواند دریچه‌های جدیدی پیش روی باستان شناسان در راستای کشف نحوه فعالیت، زیست، تعاملات اجتماعی و معماری مردم ایران باستان باز کند و از بین رفت این ابنیه مسیر اکتشاف این حقایق تاریخی را با بن بست مواجه می‌کند.
تخریب، مرمت یا کشف تصادفی؛ حقیقت چیست؟
با توجه به اهمیت موضوع خبرنگار مهر با گفت و گو با منابع مختلفی در تلاش است تا به این سوال پاسخ دهد که آیا در اتفاقی که روی داده است به صورت تصادفی آثار جدیدی کشف شده یا تخریب ابنیه تاریخی در شهر شیراز در حال انجام است.
مالک خانه ذوالریاستین می‌گوید که به مأموران شهرداری در خصوص وجود خانه تاریخی و ویژگی‌های منحصر به فرد این خانه هشدار داده شده بود اما بدون توجه اقدام به تخریب صورت گرفته است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس به خبرنگار مهر گفت: حفظ و نگهداری آثار باستانی از جمله اولویت‌های این اداره کل در استان فارس است و در تلاش هستیم تا با تأمین مالی نسبت به جلوگیری از تخریب آثار باستانی در فارس و شیراز اقدام کنیم
هادی شهدوست شیراز اضافه کرد: اجازه هیچگونه تخریبی در آثار باستانی نخواهیم داد و با متخلفان برخورد قانونی صورت می‌گیرد.
این در حالی است که مالک خانه ذوالریاستین می‌گوید بعد از تخریب این خانه تاریخی ستون‌ها و سر ستون‌هایی پدیدار شد که موجب شد فعالیت‌های تخریبی شهرداری فعلاً متوقف شود.
بر همین اساس به سراغ شهردار منطقه تاریخی و فرهنگی شهر شیراز رفتیم.
مهدی قلندری شهردار منطقه هشت شهرداری شیراز گفت: در تلاش برای کف سازی محوطه و محیط‌های پیرامونی بودیم که به این ابنیه تاریخی برخورد کردیم.
وی اضافه کرد: یکی از ویژگی‌های مناطق تاریخی و فرهنگی این است که هنگام عملیات عمرانی به ابنیه های جدیدی مواجه می‌شویم که تاکنون سر خاک داشتند.
او تاکید کرد: پس از رؤیت ستون‌ها و سرستون‌های این بقعه تاریخی فعالیت عمرانی تا زمانی که دستگاه‌های متولی اجازه ادامه فعالیت را ندهند متوقف خواهد بود.
هنوز پاسخ مشخصی برای این مسئله مشخص نیست که آینده خانه‌های تاریخی و میراثی منطقه تاریخی و فرهنگی چه خواهد شد.
بافت تاریخی همچنان در خطر نابودی
بافت تاریخی و فرهنگی شیراز سالیانی است که خطر نابودی را در کنار خود احساس می‌کند و مسئولان استان فارس اهتمامی بر احیای این بافت تاریخی و فرهنگی ندارند تنها چند کوچه و خیابان در بافت تاریخی و فرهنگی شهر شیراز احیا و مرمت شده اند و وضعیت مناسبی دارند اما در دل بافت تاریخی و فرهنگی شهر شیراز هنوز هم کوچه‌های پرشماری وجود دارند که رنگ و بوی احیا را به خود ندیده اند.
این درحالیست که کوچه‌ها و خیابان‌هایی که در بافت تاریخی و فرهنگی شهر شیراز احیا شده‌اند محلی برای حضور مردم و گردشگران داخلی و خارجی اند که می‌توانند اقتصاد گردشگری فارس را بهبود ببخشند این ظرفیت در استان‌های خاصی وجود دارد که فارس نیز یکی از آن است آنهاست اما عدم توجه به بافت تاریخی و فرهنگی موجب می‌شود اقتصاد گردشگری فارس دچار لحظه‌های جبران ناپذیری شود
