شرایط تغییر سن در شناسنامه افراد

سن ملاک تقریبا مهمی برای انجام بسیاری از کار‌ها است و حتی اگر شرایط فرد طوری باشد که سن مشکلی برایش ایجاد نکند باز هم این امکان وجود دارد که شخص مایل باشد سن خود را دستکاری کرده و کمی جوان‌تر به نظر برسد.
شاید این خواست به این دلیل باشد که شناسنامه فرد متعلق به برادر یا خواهری باشد که پیش از او متولد و فوت شده باشد، در این صورت ممکن است تاریخ تولد شناسنامه با تاریخ تولد واقعی فرد چندسالی اختلاف داشته باشد، اما ماهیت شناسنامه به عنوان یکی از مهم‌ترین اسناد هویتی رسمی اقتضا می‌کند که نتوان به راحتی در آن دخل، تصرف و ایجاد تغییر کرد.
در سال ۱۳۶۷ ماده واحده قانون حفظ اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تزلزل آن‌ها مصوب و به موجب آن تغییر سن در شناسنامه ممنوع اعلام شد. اما این ماده واحده تبصره‌ای دارد که با تکیه بر آن می‌توان امید داشت تغییر مورد نظر راجع به تاریخ تولد در شناسنامه اعمال شود.
گام اول برای این کار تهیه مدارک لازم است، اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه، سه قطعه عکس رنگی با زمینه سفید، استشهاد نامه، برگه ولادت و مدرک اشتباه کارمند ثبت (در صورت وجود) از جمله مدارکی است که نیاز خواهید داشت.
بر اساس میزان تغییری که می‌خواهید در سن خود اعمال کنید دو مسیر متفاوت پیش روی شما خواهد بود.
اگر اختلاف سن مورد نظرتان با سن شناسنامه‌ای کمتر از ۵ سال باشد باید به دادگستری رجوع کنید و دادگاه حقوقی محل سکونت شما مرجع رسیدگی به این درخواست است.
ممکن است رای صادر شده خلاف خواست شما باشد که در این صورت برای اعتراض به رای باید به دادگاه تجدید نظر استان مراجعه کنید.

در صورتی که اختلاف ذکر شده بیش از ۵ سال است فرمانداری شهرستان محل صدور شناسنامه مقصد شما خواهد بود و درخواست شما در کمیسیون تشخیص سن بررسی می‌شود.
اعضای این کمیسیون متشکل از شخص فرماندار یا بخشدار، رئیس اداره ثبت احوال، رئیس شورای اسلامی شهر یا بخش، یک پزشک منتخب و مدیر عامل سازمان بهداری استان است و ریاست این کمیسیون بر عهده قاضی محل خواهد بود.
پس از بررسی‌های انجام شده و تأیید یا رد تفاوت سن ادعا شده توسط پزشک، کمیسیون رای مورد نظر خود را اتخاذ می‌کند. اگر نسبت به رای اعتراضی وجود داشته باشد، دیوان عدالت اداری مرجع صالح رسیدگی به این اعتراض است.
البته روند رسیدگی به این درخواست پیچیدگی‌های خود را نیز دارد و ممکن است برای تشخیص صحت ادعای شما کار به کمیسیون پزشکی کشیده شود و مواردی مانند آزمایش سنجش تراکم استخوان برای تخمین سن واقعیتان انجام شود.
اما در هر صورت اگر مصر به کاهش یا افزایش سن خود در شناسنامه هستید خوشبختانه با ارائه مدارک کافی و مستدل می‌توانید به حصول نتیجه مورد نظرتان امیدوار باشید.
نکته قابل توجه اینجاست که هر شخص تنها یک بار می‌تواند نسبت به تغییر سن شناسنامه‌ای خود اقدام کند پس در صورت تمایل به این کار باید با نهایت دقت مسیر را طی کنید.