کارشناسان معتقدند عدم رعایت چارچوب محتوای کتابهای درسی در طرح سؤالات کنکور سراسری موجب اعتبارزدایی از معلم و کتاب درسی و همچنین جایگزینی آن با مدرس کنکور و کتاب کمک‌درسی در مقطع متوسطه دوم شده است چرا که داوطلبان مطالب ارائه‌شده توسط معلمان خود و کتاب درسی را ناقص و بی‌فایده می‌دانند.
طراحی برخی سوالات خارج از محتوای کتاب درسی در کنکور سراسری امسال با واکنش سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی نیز مواجه شد و حسن ملکی رئیس این سازمان در نامه‌ای به ابراهیم خدایی رئیس سازمان سنجش، خواستار تشکیل کارگروهی برای بررسی اعتراضات شرکت کنندگان آزمون سراسری امسال دانشگاه‌ها، شد.او همچنین خواستار مشخص شدن راهکار قانونی دقیق و معین برای نظارت سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی بر سؤالات کنکور سراسری در سال‌های آتی شده است.
البته تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در آبان ماه سال 1399 طرحی را با عنوان «الزام سازمان سنجش آموزش کشور به طراحی سوالات کنکور سراسری صرفاً از متن کتابهای رسمی آموزش و پرورش» طراحی و به مجلس ارائه کرده بودند. اما تا امروز خبری از طرح آن در صحن علنی مجلس نشده است.
همچنین محمدرضا سیدصالحی سرپرست حوزه تربیت و یادگیری ریاضیات سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی درباره طراحی برخی سوالات ریاضی کنکور 1400 خارج از چارچوب محتوای کتاب درسی و تمریناتش، اظهار کرد: «برخی سؤالات کنکور در درس ریاضی دارای اشکالاتی است و حتماً در این باره گزارشی تهیه خواهیم کرد. سازمان سنجش متولی طراحی سؤالات کنکور است و منابع آزمون را کتابهای درسی معرفی می‌کند، اما هم‌اکنون ده‌ها نامه از سراسر کشور از سوی معلمان، کارشناسان و مؤلفان کتابهای درسی برای بنده ارسال شده است که نسبت به طراحی سؤالات درس ریاضی معترض هستند و این پرسش را مطرح می‌کنند که چرا محوریت کتابهای درسی به‌عنوان منابع طراحی سؤالات رعایت نشده است.
سازمان سنجش باید به این پرسش پاسخ دهد که آیا سؤالات را از کتابهای درسی طراحی کرده است یا خیر. در برخی مواقع ممکن است اهداف و رویکرد کتابهای درسی و حدود و ثغور آن رعایت نشود، اما امسال ماجرا فراتر از این است و از مفاهیمی که در کتاب درسی وجود ندارد، سؤال طراحی کرده‌اند. سال گذشته بعد از کنکور به سازمان سنجش نامه ارسال کردیم، اما امسال نحوه طراحی سؤالات را مشاهده می‌کنید.سازمان سنجش در رعایت اهداف کتابهای درسی و استاندارد بودن سؤالات با ما همکاری ندارد.»
هم‌اکنون 25 نفر از مولفان کتاب درسی، بررسی مشروح سوالات درس ریاضی کنکور سراسری 1400 در گروه آزمایشی علوم ریاضی، علوم تجربی و علوم انسانی را منتشر کردند و خواستار الزام متعهدانه سازمان سنجش آموزش کشور به محتوای کتابهای درسی شدند.بر اساس این بررسی 40 درصد سوالات گروه علوم ریاضی، 44 درصد سوالات گروه علوم تجربی، و 30 درصد سوالات گروه علوم انسانی اشتباه، خارج از محتوا و اهداف کتاب درسی بوده اند.
شهرام صدر از تدوین کنندگان این نامه به تسنیم گفت: متن این بررسی به وزیر علوم، وزیر آموزش و پرورش، رئیس سازمان سنجش و... ارسال شده است؛ چند سال قبل مسئولان سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با مسئولان سازمان سنجش جلسه ای داشتند و قرار شد، سوالات کنکور خارج از محتوای کتابهای درسی نباشد چون طرح سوال خارج از کتاب درسی باعث کم ارزش شدن محتوای کتاب می‌شود، بعد از برگزاری کنکور امسال، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی نیز نامه‌ای به رئیس سازمان سنجش نوشت که آنها گفته بودند اشکالات را به صورت مکتوب اعلام کنید بر همین اساس همکاران ما تمام سوالات ریاضی را بررسی و حل کردند، برخی سوالات واقعاً خارج از محتوای کتاب درسی بود که این باعث لطمه زدن به کتاب و درس ریاضی می‌شود، یا در برخی سوالات مطالب را تلفیق کرده بودند و سؤال سخت شده بود که حل آن 5 تا 6 دقیقه زمان نیاز داشت.
در ادامه جدول بررسی سوالات ریاضی کنکور 1400 را مشاهده می‌کنید:
گروه آزمایشی | خارج از کتاب | اشتباه/گزینه ناصحیح | خارج از اهداف | جمع |
علوم ریاضی | 8 | 1 | 13 | 22 |
علوم تجربی | 2 | 2 | 9 | 13 |
علوم انسانی | - | - | 6 | 6 |
مولفان کتابهای درسی کاهش ارزش کتابهای درسی به عنوان منبع اصلی طرح سوالات نزد دانش آموزان و معلمان، عدم سنجش سواد دانش آموزان، تشدید بی‌علاقگی به درس ریاضی، بی توجهی به زحمات معلمان ریاضی در مدارس، ترویج کتابهای فاقد ارزش محتوایی را از عواقب رویه کنونی طراحی سوالات کنکور ذکر کردند و خواستار حذف سوالات اشتباه، خارج از محتوا و اهداف کتاب درسی شدند.
متن این نامه و گزارش مشروح بررسی سوالات کنکور سراسری را ازاینجاقابل دریافت است.
