لرزش دست یکی از علل شایع مراجعه بیماران به متخصص مغز و اعصاب است. این اختلال ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد یا نشانه‌ای از بروز یک بیماری زمینه‌ای دیگر در بدن انسان باشد. لرزش دست معمولاً علامت خطرناکی نیست، اما می‌تواند موجب بروز اختلال در فعالیت‌های روزمره فرد مبتلا شود، بنابراین ارزیابی و درمان آن ضروری است. لرزش دست می‌تواند متناوب باشد و گاهی اوقات به خصوص در مواقع استرس دیده شود یا اینکه ممتد و مستمر باشد و همه مواقع وجود داشته باشد. این مشکل باعث ایجاد اختلال در نوشتن، غذا خوردن یا حتی نوشیدن مایعات می‌شود. در ادامه به معرفی و بررسی تعدادی از دلایل بروز لرزش دست می‌پردازیم:
لرزش اساسی
لرزش اساسی (Essential Tremor) یک اختلال دستگاه عصبی است که باعث لرزش ریتمیک یا آهنگین بدن می‌شود. این اختلال می‌تواند بر هر قسمتی از بدن تأثیر گذارد، اما لرزش اغلب در دستان رخ می‌دهد به ویژه زمانی که فرد در حال انجام دادن کارهای ساده مانند نوشیدن مایعات، گره زدن بند کفش‌ها یا نوشتن است. با وجود اینکه لرزش اساسی معمولاً وضعیت خطرناکی نیست، اما ممکن است شرایط فرد مبتلا با گذشت زمان وخیم‌تر شود. این بیماری ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر افراد بالای ۴۰ سال آن را تجربه می‌کنند.
پارکینسون
یکی از علائم بیماری پارکینسون لرزش دست‌ها است، زیرا سلول‌های مغز که مسئول هماهنگ کردن حرکات عضلات بدن افراد هستند طی این بیماری آسیب می‌بیند. لرزش معمولاً از یکی از دست‌ها آغاز می‌شود، اما با گذر زمان به دست دیگر نیز منتقل می‌شود. معمولاً افراد مبتلا به بیماری پارکینسون به آهستگی حرکت می‌کنند، به سختی تعادل خود را حفظ می‌کنند و عضلات دست‌ها و پاهای‌شان منقبض می‌شود. درمان اصلی لرزش‌های ناشی از بیماری پارکینسون استفاده از دارو و انجام دادن عمل جراحی است.
بیماری اسکلروز چندگانه (ام‌اس)
اسکلروز چندگانه یا همان ام‌اس معمولاً به عنوان یک بیماری خود ایمنی در نظر گرفته می‌شود، که بر مغز و نخاع سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد. در طی این بیماری سلول‌های ایمنی بدن به سیستم عصبی حمله می‌کند و باعث بروز علائمی مانند لرزش دست، مشکلات تعادلی و هماهنگی و مشکل در راه رفتن را ایجاد می‌کند. فرد مبتلا به بیماری اسکلروز چند گانه ممکن است در برداشتن اجسام کوچک با دست نیز دچار مشکل شود. مصرف دارو رایج‌ترین روش درمان این بیماری در نظر گرفته شده است.
تیروئید پرکار
زمانی که غده تیروئید بیشتر از مقدار مورد نیاز بدن هورمون ترشح کند، سرعت عملکرد کل بدن افزایش پیدا می‌کند. لرزش دست یکی از علائم پرکاری غده تیروئید است این بدان معنا است که غده تیروئید بیش از حد هورمون تولید کرده است و ضربان قلب فرد افزایش پیدا کرده است. از جمله دیگر علائم پرکاری تیروئید می‌توان به کاهش وزن بدون تلاش، حساسیت به نور، افزایش ضربان قلب و اختلالات خواب اشاره کرد. یک آزمایش خون ساده می‌تواند به تشخیص این بیماری کمک کند.
مصرف کافئین زیاد
مصرف بیش از حد کافئین مانند استرس می‌تواند باعث افزایش لرزش‌های فیزیولوژیک طبیعی بدن شود. در صورتی که پس از نوشیدن قهوه یا دیگر خوراکی‌های کافئین‌دار متوجه لرزش دست خود شدید، بهتر است مصرف کافئین خود را محدود کنید یا آن را به طور کلی حذف کنید. قهوه تنها ماده غذایی حاوی کافئین نیست، بلکه دیگر مواد غذایی مانند داروهای سردرد بدون نسخه، شکلات و بعضی از نوشابه‌های گازدار حاوی مقدار زیادی کافئین هستند.
کم خوابی
زمانی که فرد به میزان کافی نخوابیده باشد، عملکرد مغز دچار اختلال می‌شود و پیام صحیح و مناسب را به اعضای بدن ارسال نمی‌کند. خواب کافی به بازسازی سلول‌های بدن کمک شایانی می‌کند بنابراین در صورتی که فرد دچار کم خوابی شده باشد، قلب و مغز به درستی کار نمی‌کنند و اندام‌های بدن فرد به ویژه دستان وی دچار لرزش می‌شوند. توصیه شده است که بزرگسالان بین هفت تا ۹ ساعت خواب شبانه داشته باشند.
قند خون پایین
منبع تغذیه اعصاب و عضلات فرد قند خون است، بنابراین زمانی که قند خون پایین باشد دستان فرد شروع به لرزیدن می‌کنند. کاهش قند خون ممکن است به دلیل بیماری دیابت، مصرف بعضی از داروها یا غذا نخوردن رخ دهد. علاوه بر این مصرف شیرینی باعث می‌شود قند خون فرد با سرعت زیادی افزایش پیدا کند و با همان سرعت به صورت ناگهانی افت کند در این صورت فرد دچار لرزش دست می‌شود.
استرس
استرس و اضطراب یکی از دلایل شایع لرزش دست است برخی افراد هنگامی که در شرایط استرس‌زا مانند سخنرانی کردن در جمع یا تماشای فیلم ترسناک قرار می‌گیرند بیش از حد دچار استرس می‌شوند در این صورت ضربان قلب فرد افزایش پیدا می‌کند و دستان وی می‌لرزد. زمانی که استرس فرد از بین برود، این لرزش نیز بهبود پیدا می‌کند. توصیه شده است افراد به منظور کاهش استرس و اضطراب خود نفس عمیق بکشند یا مدیتیشن انجام دهند.
