چندین سال قبل اگر می‌خواستیم از خیابان‌ها و کوچه‌ها گذری داشته باشیم با زباله‌های منازل، مغازه‌ها و سایر مکان‌ها رو‌به‌رو می‌شدیم که نمای زشت و آلوده‌ای را به سیمای شهری داده بود، نمایی که رغبت پیاده‌روی و گذر از خیابان‌ها را سلب کرده و ذهن را به سمت مسببان این ناهنجاری اجتماعی می‌کشاند.
این روزها دیگر خبری از آن زباله‌ها نیست ولی مشکلی حادتر به نام زباله‌گردهای غیرمجاز پیدا شده که رشد قارچ گونه آنها در مناطق مختلف نگرانی‌های زیادی را برای شهروندان و ضایعات فروشان مجاز به وجود آورده است.
نگران‌هایی که اگر جدی گرفته نشوند آینده تاریکی برای شهر یزد رقم خواهد خورد چرا که جمع‌آوری ضایعات گویا تنها بهانه‌ای برای زباله‌گردان‌های غیرمجاز است بهانه‌ای که پای آنها را بیشتر به فعالیت‌های سرقتی، ناامنی و مواد مخدر باز کرده است، فعالیت‌هایی که اگر بدین گونه ادامه پیدا کنند تیشه به ریشه خانواده‌ها و صنف مجاز ضایعاتی وارد می‌شود.
سید صادق مدرسی رئیس اتحادیه آهن‌آلات استان یزد در این رابطه در گفت و گو با خبرنگار تسنیم در یزد اظهار داشت: از نظر قانونی اتحادیه آهن‌فروشان موظف است برای هر شخص ایرانی که شرایط لازم و مندرج در آیین نامه برای کسب پروانه کار ضایعاتی دارد، پروانه کسب ضایعات فلزی صادر کند.
وی با اشاره به اینکه هرگز نیروی کار ایرانی حاضر به زباله‌گردی نیست، بیان کرد: 99 درصد ضایعاتی‌های غیرمجاز اتباع خارجی هستند و به دلیل جذابیتی که کار ضایعاتی برای اتباع خارجی دارد، یکی از کارهای پرطرفدار بین آنها است تا جایی که حاضر هستند از کوچکترین اعضای خانواده خود و حتی همسرانشان برای جمع‌آوری ضایعات و کسب درآمد بهره ببرند.
رئیس اتحادیه آهن‌آلات استان یزد با بیان اینکه اگر ضایعاتی‌ها نباشند همه شهر پر از زباله می‌شود، چه ایرادی دارد تا این صنف هم ساماندهی شود، گفت: اینکه شهرداری برای جمع‌آوری ضایعاتی‌ها مزایده بگذارد و شرکت‌هایی با به کارگیری نیروی کار اتباع خارجی وارد عمل شوند نمی‌توان ضایعاتی را ساماندهی کرد.
مدرسی با اشاره به اینکه اتحادیه تنها مسئول اشخاصی است که برای آنها پروانه صادر شده است، بیان کرد: وضعیت به گونه‌ای شده که درآمد کار ضایعاتی از کارگری بیشتر شده و همه با یک گونی به دنبال ضایعات مختلف هستند و ساماندهی ضایعاتی‌های غیرمجاز دست اتحادیه نیست.
وی افزود: شهر مسئول دارد و برای ساماندهی این نوع ضایعاتی‌ها نیروی انتظامی و دادگستری باید وارد کار شوند چرا که ارشاد کردن ضایعاتی‌ها بارها امتحان شده و جوابی نداده است.
رئیس اتحادیه آهن‌فروشان استان گفت: متأسفانه ضایعاتی‌های غیرمجاز در کنار کاری که دارند خلاف‌های دیگری را انجام می‌دهند که از نظر امنیتی برای سایر ضایعاتی‌های مجاز مسئله‌ساز شده است.
وی ادامه داد: این ضایعاتی‌های غیرمجاز در صورتی‌که جمع‌آوری هم شوند باز به مناطق تعریف شده و پروانه‌دار نمی‌روند بلکه در خانه‌های قدیمی و در برخی مناطق شهری به صورت پنهانی کار خود را ادامه می‌دهند که از نظر امنیتی و بهداشت مشکلات زیادی به وجود آمده است.
مدرسی با اشاره به مسئولیت شهروندان در این مورد بیان کرد: شهروندانی که در مناطق قدیمی یا مناطق دیگر زندگی می‌کنند باید با مشاهده چنین افراد و فعالیت‌هایی در همسایگی خود سریع آنها را شناسایی کرده و اطلاع‌رسانی کنند.
وی مصرف‌کننده‌هایی که زباله‌های ضایعاتی‌های غیرمجاز را می‌خرند از دیگر مشکلات ساماندهی ضایعاتی‌ها عنوان کرد و گفت: این افراد پول خوبی به زباله‌گردان‌ها می‌دهند در واقع مشوق آنها هستند بنابراین کارگران اتباع خارجی هم به انجام چنین کاری تمایل دارند و درآمد خوبی کسب می‌کنند و این درآمد برایشان جذابیت زیادی دارد.
رئیس این اتحادیه آهن‌آلات استان یزد تشریح کرد: درآمد بالای این کار کم‌کم راه سرقت را برای آنها باز کرده تا از حریم خود خارج شده، اقدام به سرقت از منازل، مغازه‌ها و مناطق مختلف می‌کنند و خسارت‌های میلیونی را به شهروندان وارد می‌کنند.
وی با بیان اینکه ساماندهی ضایعاتی‌ها در جلسات مسؤلان خلاصه شده، افزود: از سازمانی مانند شهرداری و شورای شهر انتظار همکاری بیشتری داریم، از همه مسؤلان استانداری، شهرداری، فرمانداری، دادگستری، اماکن و نیروهای انتظامی برای ساماندهی ضایعاتی‌ها درخواست داریم تا حرف‌هایشان را عملی کنند چرا که جلسات برگزاری شده تنها در جلسات باقی ماندند و تصمیمات قاطعی گرفته نشده است.
رئیس این اتحادیه آهن‌آلات استان یزد افزود: با دادن زمین تا 80 درصد مشکلات صنف ضایعاتی‌ها برطرف می‌شود و وقتی برای زباله‌گردها که بیشتر در شب فعالیت دارند ناامنی ایجاد شود آنها هم مجبور می‌شوند برای کار کردن از راه قانونی وارد شده و مجوزهای لازم را کسب کنند همان‌طور که هر شغل دیگری برای فعالیت در جامعه دارای مجوز و کارت شناسایی از واحد کاری مربوطه خود است.
مدرسی بیان کرد: باید شرایطی را ایجاد کنیم تا اتباع خارجی با مجوز فعالیت کنند و بدانند طبق قانون باید عمل کنند و اگر خلافی انجام دادند باید طبق قانون مجازات شوند.
مشکلات مربوط به ضایعات فروشان این روزها به قدری گسترده شده که می‌توان جرایم مختلفی از جمله سرقت‌ها را هم در آن جست‌وجو کرد؛ موضوعی که متاسفانه هنوز مسئولان نسبت به آن اقدام عملی مناسبی انجام نداده‌اند.
البته قول‌های متعددی نسبت به بررسی و رفع این مشکلات از سوی مسئولان در طول سال‌های گذشته داده شده ولی همه آنها در حد حرف و قول باقی مانده و به نتیجه خاصی نرسیده است.
غلامرضا کارگر رئیس اتحادیه پلاستیک فروشان یزد هم در مورد مشکلات ضایعاتی‌ها در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در یزد اظهار داشت: کنترل کار ضایعات فروشان به دلیل کار کردن در حومه شهر سخت‌تر و نیاز به نظارت بیشتری دارد.
وی گفت: شهروندان از طریق سامانه مزاحم شهری شهرداری یا اطلاع دادن به اتحادیه‌ها همچنین ضایعات فروشان مجوزدار با معرفی غیرقانونی‌ها و نظارت بیشتر از سوی اتاق اصناف و اتحادیه‌ها می‌توانند در شناسایی غیرمجازها کمک زیادی کنند.
رئیس اتحادیه پلاستیک فروشان افزود: بعد از سال‌ها در تصمیمی که از سوی مسئولان اتخاذ شده قرار است زمینی برای ساماندهی ضایعاتی‌ها داده شود ولی تا اجرایی کردن کار و تهیه امکانات زمان زیاد و کار سختی در پیش است.
وی با اشاره به اینکه در حدود 75 ضایعاتِ پلاستیکی مجوزدار در سطح شهر فعالیت دارند، بیان کرد: بیشتر ضایعاتی‌ها در منطقه اکرمیه و بلوار استقلال ساکن هستند.
کارگر با امتناع از دادن شماره ضایعاتی‌های مجاز برای ارتباط با آنها، بیان کرد: مشکلات بسیار زیاد است اما حدس می‌زنم سازمان شهرداری که متولی ساماندهی زباله‌ها است به دلیل ارزشمند و درآمدزا بودن زباله‌ها تمایل دارد این صنف را زیر پوشش خود قرار دهد.
اینکه مسئولان در چه فکری هستند که بعد از سال‌ها وضعیت ضایعاتی‌ها بی در و پیکر است، نکته مبهمی است که در این میان وجود دارد اما طرف دیگر این ماجرا شهروندان و مصرف‌کنندگان این ضایعاتی‌ها یا به طور کلی مردم با هر قشر و فرهنگی هستند که اگر در معرفی ضایعاتی‌های غیرمجاز به مسئولان جدی نباشند و به موقع آنها را معرفی نکنند، آتشی به پا می‌شود که دود آن به چشم خود و اطرافیانشان به عنوان شهروندان این جامعه می‌رود و در درجه بعد مشکلاتی برایشان به وجود می‌آید که رفع این مشکلات بسیار سخت است.
