علایم و درمان سومین سرطان شایع زنان / مردان هم می‌توانند واکسن HPV بزنند

دکتر اعظم محمد اکبری همزمان با هفته ارتقا آگاهی بانوان در گفت‌وگو با ایسنا، درباره سرطان دهانه رحم یا سرویکس، گفت: این نوع سرطان در گردنه رحم هنگام معاینه خانم‌ها به شکل مستقیم مشاهده می‌شود و این شانس را می‌دهد که این سرطان را در مراحل اولیه تشخیص دهیم. سرطان دهانه یا گردنه رحم پس از سرطان رحم و تخمدان سومین سرطان شایع در خانم‌ها است و دومین علت مرگ ناشی از سرطان‌ها؛ بنابراین پیشگیری و تشخیص به موقع آن اهمیت زیادی دارد.
وی افزود: خوشبختانه با غربالگری‌های دوره‌ای می‌توان این نوع سرطان را به موقع شناسایی کرد و با تزریق واکسن از ابتلا به آن جلوگیری کرد. علت اصلی سرطان گردنه رحم در ۹۹ درصد موارد عامل ویروس زگیل تناسلی یا HPV است. HPV انواع مختلفی دارد برخی از انواع آن کم خطر بوده و برخی دیگر پرخطر هستند و یکی از راه‌های پیشگیری از ابتلا به این ویروس و پیشگیری از ابتلا به سرطان دهانه رحم، واکسیناسیون است.
وی با اشاره به اینکه برخی گروه‌ها بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند، اظهار کرد: روابط جنسی از سنین پایین تر از ۱۶ یا ۱۸ سالگی، بیشتر مستعد ابتلا به سرطان دهانه رحم است. از طرفی خانم‌هایی که هیچگاه روابط جنسی نداشتند نیز هرگز به این سرطان مبتلا نمی‌شوند. عامل خطر دیگر ابتلا به سرطان دهانه رحم،  تعدد شرکای جنسی است. مصرف دخانیات و الکل، چاقی، زایمان‌های زیاد و بیش از ۳ حاملگی در طول عمر، افرادی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند و افراد مبتلا به HIV بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند. همچنین کسانی که سابقه ابتلا به سرطان دهانه رحم در اقوام نزدیک خود داشتند نیز بیشتر در معرض خطر هستند.
این متخصص زنان و زایمان با اشاره به اینکه هنوز بر سر تاثیر یا عدم تاثیر قرص‌های ضد بارداری بر ابتلا به سرطان دهانه رحم شبهاتی وجود دارد، تصریح کرد: این موضوع هنوز مورد بحث است‌؛ در برخی از منابع  اشاره شده است که کسانی که بیش از ۵ سال از قرص ضد بارداری استفاده کرده باشند ممکن است بیشتر مستعد ابتلا باشند که البته این موضوع هنوز به اثبات نرسیده است.
وی افزود: سیر بیماری به این شکل است که ۱۰ تا ۱۵ سال قبل از اینکه فرد به آن سرطان مبتلا شود، تغییراتی در سلول‌های پوششی دهانه رحم دیده می‌شود که می‌توان این سلول‌ها را با انجام تست دوره‌ای پاپ‌اسمیر تشخیص دهیم. بنابراین به تمام خانم‌هایی که روابط جنسی دارند توصیه می‌کنیم  بعد از ۲۲ سالگی هر سال حتما به پزشک مراجعه کنند و با اخذ تست پاپ‌اسمیر سلامت خود را کنترل کنند. خانم‌ باید بداند در صورت بروز هرگونه خونریزی غیر طبیعی خارج از خونریزی‌های منظم قاعدگی باید به پزشک مراجعه کند. زیرا این موضوع هم از نشانه‌های بروز سرطان دهانه رحم است. کسانی که به صورت طولانی مدت علائم عفونت دستگاه تناسلی دارند نیز باید از نظر سلول‌های غیر طبیعی گردنه رحم بررسی شوند.
محمد اکبری تاکید کرد: توصیه جدی ما به خانم‌ها این است که صبر نکنند تا علائم غیرعادی داشته باشند بلکه هرسال نسبت به چکاپ و تست پاپ‌اسمیر اقدام کنند تا به سرعت بیماری در مراحل اولیه شناسایی شود.
وی درخصوص واکسیناسیون HPV، اظهار کرد: این واکسن را در مورد آقایان هم می‌توان توصیه کرد. ما تزریق آن را در پایین‌ترین سن پیش از برقراری هرگونه رابطه جنسی پیشنهاد می‌کنیم تا ایمنی نسبت به این ویروس ایجاد شود. بهتر است واکسن پیش از آنکه خانم روابط جنسی داشته باشد تزریق شود اما اگر خانمی هم پس از داشتن رابطه در بررسی‌های بیشتر بداند تست HPV او منفی شده می‌تواند واکسیناسیون را انجام دهد اما سن مناسب تزریق ۹ تا ۱۵سالگی در دختران است.
وی با تاکید بر اینکه درمان سرطان دهانه رحم بسته به زمان شناسایی و کشف آن است، گفت: در زمان تست پاپ اسمیر یا نمونه‌گیری بافتی از گردن رحم بر اساس اینکه سلول‌های غیرطبیعی در چه شرایطی هستند، درمان متفاوت است. بر اساس گزارش پاتولوژی ممکن است درمان فقط مربوط به تخریب بافت غیر طبیعی باشد، سلول‌های غیر طبیعی داخل بافت پوششی، سرطانی نیستند اما سلول‌هایی هستند که می‌توانند بافت پیش سرطانی باشند که اگر درمان نشوند بعدا منجر به سرطان شوند که با روش‌های مختف می‌توان درمان را آغاز کرد. زمانی که تشخیص واقعا سرطان است در مراحل ابتدایی که سرطان محدود به گردن رحم است می‌توان با برداشتن رحم و بخشی از بافت اطراف بیماری را درمان کنیم اما وقتی درگیری بافت گسترش می‌یابد درمان عمده رادیوتراپی است.