پرورش ماهیان خاویاری در دل کویر؛ اصفهان صادرکننده خاویار می‌شود

ماهیان خاویاری با ارزش‌ترین ماهیانی هستند که بشر تاکنون اقدام به پرورش و صید آن‌ها کرده و همین ارزش بالا موجب صید بی رویه‌ای شده که نسل این ماهیان را با خطر انقراض مواجه کرده است.

هرچند تولید بچه ماهیان خاویاری با هدف رهاسازی به دریا و بازسازی ذخایر طبیعی در کشورمان بیشتر از چهار دهه قدمت دارد، اما پرورش ماهیان خاویاری به منظور تولید گوشت و خاویار از حدود دو دهه پیش آغاز شده است. اقلیم مناسب، پایین بودن هزینه‌های تولید و نیروی انسانی، وجود دانش فنی و تجربه بالا، همچنین آوازه کشورمان به عنوان تولیدکننده بهترین خاویار جهان سبب شده تا این فعالیت، ارزش اقتصادی فوق العاده‌ای پیدا کند و ایران پس از روسیه دومین عرضه‌کننده خاویار به جهان شناخته شود.

در استان اصفهان پرورش آبزیان از یک دهه پیش سرعت گرفت و از دو سال پیش هم پرورش ماهیان خاویاری آغاز شد. متولیان این صنعت در استان اصفهان تلاش می‌کنند با افزایش تعداد واحد‌های پرورشی، احداث کارخانه‌های فرآوری و نشان سازی تجاری خاویار کمتر شناخته اصفهان را به محصولی صادراتی و درآمدزا تبدیل کنند.

محمدرضا عباسی مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان در گفتگو با خبرنگار ما اظهار داشت: استان اصفهان تولیدکننده ۱۰ هزارو ۲۲۰ تن انواع ماهیان خوراکی در سال و یکی از ۱۰ استان پیشرو در زمینه پرورش ماهیان خاویاری است.

او گفت: مزرعه‌های پرورش ماهیان خاویاری استان در شهرستان‌های کاشان، اصفهان، آران و بیدگل و خوربیابانک احداث شده و ۶ گونه مهم ماهیان خاویاری با نام‌های استرلیاد، سیبری، شیپ، فیل ماهی، اوزون برون و چالباش در آن‌ها پرورش داده می‌شود.

مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان گفت: مزرعه‌های پرورش ماهیان خاویاری در استان با تسهیلاتی که گرفتند میزان تولید خاویار خود را امسال به ۳۰ تن رساندند و پیش بینی می‌شود این رقم در سال آینده به ۵۰ تن افزایش یابد.

عباسی افزود: تمام واحد‌های پرورشی دارای مجوز بر اساس سهمیه‌ای که برای آن‌ها در نظر گرفته شده می‎توانند بچه ماهی خریداری کنند و امیدواریم امسال سهمیه بیشتری برای خرید بچه ماهیان خاویاری به استان اصفهان داده شود.

او افزود: در حال حاضر مراحل استحصال و نگهداری خاویار استان اصفهان در استان‌های شمالی صورت می‌گیرد، اما می‌شود با بسترسازی‌های مطلوب و توسعه مزارع پرورشی به خودکفایی همه جانبه در این حوزه دست یافت.

مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان گفت: تنها دلیل صادر نشدن خاویار استان اصفهان به بازار‌های خارجی نبود سرمایه گذاری کافی و نداشتن نشان تجاری و شرکت‌های تخصصی در زمینه استحصال و ساماندهی خاویار است که با برنامه ریزی‌های صورت گرفته و ورود شرکت‌های خصوصی برای ایجاد نشان تجاری زمینه صادرات این محصول فراهم می‌شود.

 

محمدمهدی مدرس نیا کارشناس فنی امور آبزیان سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان گفت: با توجه به میانگین قیمت خاویار صادراتی پیش بینی می‌شود اصفهان از صدور خاویار سالیانه حدود ۷ میلیون دلار درآمد داشته باشد.

او یادآور شد: شرکت‌های خصوصی می‌توانند زمینه صادرات خاویار اصفهان را به بازار کشور‌های حوزه خلیج فارس و کشور‌های اروپایی به ویژه ایتالیا، فرانسه، آلمان و لهستان فراهم کنند.

کارشناس فنی امور آبزیان سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان یادآور شد: تلاشمان بر این است که با همکاری دستگاه‌های مرتبط و شراکت با دیگر استان‌های صادر کننده خاویار گام نخست درآمد زایی ارزی را با قوت برداریم.

مدرس نیا افزود: اگر چالش‌هایی همچون گرانی مواد غذایی، کیفیت آب و موانع تولید برطرف شود افزایش تولید خاویار و رساندن آن به بازار‌های جهانی دور از دسترس نیست.

 

بهرام سلطانی کارشناس تکثیر ماهیان سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان گفت: خاویار ماده‌ای پرانرژی و سرشار از انواع ویتامین‌ها، موادمعدنی، اسید‌های چرب و آنتی اکسیدان‌ها و منبعی غنی از امگا ۳ است.

او ادامه داد: ۲۵ درصد چربی خاویار کلسترول و ۷۵ درصد لیستین است و خاویار غنی از نوعی الکل چرب با زنجیره بلند است که در بدن به اسیدچرب تبدیل می‌شود.

 

کارشناس تکثیر ماهیان سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان اضافه کرد: خاویار در پیشگیری از بیماری‌های قلبی- عروقی و آرتریت روماتوئید یا همان التهاب مفاصل موثر و سرشار از آهن است و مصرف آن به افراد دچار کم خونی ناشی از فقرآهن توصیه می‌شود.

 

سلطانی یادآور شد: خاویار سرشار از ویتامین‌های C، B، A، D، E، اسید فولیک و اسید پانتوتنیک است. ویتامین A موجود در خاویار در ترمیم و نگهداری اپی‌تلیان، رشد استخوان و ترمیم رنگدانه مردمک چشم نقش بسزایی دارد و ویتامین D آن موجب تعادل کلسیم و فسفر می‌شود که مصرف آن در دوره نقاهت، جراحی‌های بزرگ و بیماری‌های عفونی برای بازگرداندن نیروی از دست رفته مفید است.

توسعه صنعت پرورش ماهیان خاویاری و تولید خاویار با توجه به ظرفیت‎های مطلوب استان اصفهان آثار اقتصادی مثبتی از جمله اشتغالزایی و ارزآوری دارد.