بدون FATF مناسبات بانکی و فروش نفت دچار مشکل می‌شود

یکی از بندهای FATF در مجلس رأی آورد و دلار دوباره شروع به ریزش کرد، اما حسین راغفر، اقتصاددان به این ریزش و صعودها چندان اعتقاد ندارد و می‌گوید: «دلار بی‌منطق عمل می‌کند و ریزش و صعود قیمت‌ها در بازار هیچ مبنای اقتصادی ندارد.» او تاکید می‌کند تصویب نشدن FATF می‌توانست در آینده مناسبات اقتصادی ایران با جهان را دچار مشکلات جدی‌تر کند، چراکه حتی چین و روسیه هم شرط همکاری اقتصادی با ایران را پیوستن به FATF دانسته‌اند. در ادامه گفت‌وگوی «شهروند» با این اقتصاددان نهادگرا را می‌خوانید:  
  آقای دکتر خیلی ساده بفرمایید FATF چیست و چه تاثیری بر زندگی عموم مردم دارد؟
FATF بخشی از سازوکار مدیریت مالی جهانی است و عملا برای مبارزه با پولشویی و تروریسم طراحی شده و بسیاری از کشورهای دنیا به آن پیوسته‌اند. تصویب نشدن FATF می‌توانست در آینده تاثیر داشته باشد و مناسبات بانکی ایران با جهان را دچار مشکلات جدی‌تری کند. البته FATF چهل‌ویک بند داشته است و ایران تنها یک بند را اجرایی نکرده بود و آن همان CFT بود که ایران همین یک بند را هم عملی کرد. نگرانی که در مجلس برای تصویب این بند وجود داشت این بود که این کشورهای قدرتمند هستند که تعیین می‌کنند مصداق تروریسم در جهان کیست؟ آنها بسیاری از نهادهای داخلی ما را هم جزو تروریست‌ها قرار می‌دهند. اگر شما به این بند پیوستید، باید تمام مناسبات مالی نهادهایی را که کشورهای قدرتمند جزو تروریسم می‌دانند، حذف کنید.
  رسانه‌ها اعلام کردند بعد از تصویب CFT قیمت دلار ریزش داشته است. آیا این موضوع واقعا بر قیمت دلار اثرگذار است؟
تصویب بند CFT یا به‌طور کل FATF تاثیر خاصی بر بازار دلار ندارد و آن‌چه در بازار دلار رخ داده است، چه بالا رفتن یا پایین آمدن قیمت دلار همگی ناشی از رخدادهای سیاسی است و منطق اقتصادی نداشته است. درواقع آن‌چه پس از تصویب CFT در بازار دلار رخ داد و رسانه‌ها نوشتند که قیمت‌ها کاهشی شده، به دلیل تاثیرات هیجانی بر بازار است و FATF تاثیر خاصی بر قیمت دلار نمی‌گذارد. درواقع می‌توانم بگویم FATF تاثیر جزیی آن هم در بلندمدت بر قیمت دلار دارد، چراکه بسیاری از کشورهای اروپایی و حتی چین و روسیه شرط همکاری اقتصادی با ایران را پیوستن کشورمان به FATF دانسته بودند و طبیعی است که اگر ایران به FATF نپیوندد، مناسبات بانکی و حتی فروش نفت دچار مشکل می‌شود و این مسأله بر قیمت دلار در بازار تاثیر داشت.
  اتفاق‌های غیرقابل فهمی در بازار دلار رخ داده است، درحالی‌که قیمت‌ها روی کاغذ جابه‌جا می‌شوند، در بازار عملا خرید و فروش چندانی وجود ندارد. ماجرا چیست؟
اتفاقات بازار دلار بیشتر شبیه به خبرسازی است و دولت باید هرچه زودتر این بازار را ساماندهی کند، چراکه ادامه این وضع ممکن است نتایج ناگواری در پیش داشته باشد. از نظر من نمی‌توان گفت قیمت دلار باید آزاد باشد و به سازوکار بازار آزاد واگذار شود، زیرا بخش قابل توجه ارز در ایران از طریق فروش نفت حاصل می‌شود که متعلق به تمامی اقشار جامعه است و نمی‌توان آن را به بازار واگذار کرد. درحال حاضر آزاد بودن قیمت دلار باعث تامین منافع گروه اندکی شده است. ما چند دهه است که می‌گوییم قیمت دلار برود تا صادرات و بهره‌وری افزایش داشته باشد و شغل ایجاد شود، اما چند دهه است قیمت دلار بالا می‌رود و نتیجه عکس گرفته‌ایم. نه صادرات و بهره‌وری افزایش داشته است، نه شغل قابل توجهی ایجاد شده است. این نشان می‌دهد که یک جای کار می‌لنگد و آن منافع رانتی است که نوسان قیمت دلار برای عده کمی ایجاد کرده است.
  بدهی انباشته دولت‌ها به بانک‌ها چقدر در تعمیق مشکلات اقتصادی نقش داشته است؟
دولت درحال حاضر با مشکلات عمیق بانکی دست‌وپنجه نرم‌می‌کند. در تیرماه ٩‌هزار و ٣٠٠‌میلیارد تومان یعنی سه برابر یارانه‌ای که به همه مردم ایران می‌دهد، به بانک‌ها داده است تا بانک‌ها بتوانند به فعالیتشان ادامه بدهند و در این بنگاه‌ها تخته نشود، اما این وضع دیگر نمی‌تواند ادامه پیدا کند و باید بخش قابل توجهی از بانک‌ها ادغام شوند. درواقع باید بگویم حیات بسیاری از بانک‌های ایران به پایان رسیده است.