در حال حاضر پنبه کاری فقط در اراضی و مزارع دو شهرستان شرقی مازندران انجام می‌شود و مزارع دیگر نقاط سال‌های سال است که روی پنبه و طلای سفید را به خود ندیده و این محصول به دیگر استان‌ها از جمله همسایه شرقی در گلستان کوچ کرده است.
دهه ۵۰ سطح پنبه کاری در مازندران ۴۵ هزار هکتار بود و این میزان در دهه ۷۰ به ۱۶ هزار هکتار و دهه ۸۰ به کمتر از دو هزار هکتار رسیده و در دهه ۹۰ به نزدیک به صفر رسیده است. زمان بر بودن، کشت محصولات آب طلب، تبدیل مزارع طلای سفید به باغات و شالیزار و در برخی مناطق به ویلا منجر شد تا مازندران حسرت روزگار خوش پنبه کاری را در دل داشته باشد و از سوی دیگر روند رو به رشد قیمت دیگر محصولات و بسته‌های حمایتی برای کشت دانه‌های کلزا و روغنی، طلای سفید را از گردونه خارج کرده است.
طی دو سه سال اخیر افزایش دو برابری قیمت وش پنبه، کمبود آب و کاهش سطح برنج در مزارع شرقی، دوباره کشت طلای سفید را بر سر زبان‌ها انداخت و با توجه به کم آب بر بودن این محصول، امید به رونق دوباره آن جوانه زده استطی دو سه سال اخیر افزایش دو برابری قیمت وش پنبه، کمبود آب و کاهش سطح برنج در مزارع شرقی، دوباره کشت طلای سفید را بر سر زبان‌ها انداخت و با توجه به کم آب دوست بر این محصول، امید به رونق دوباره آن جوانه زده است. از سوی دیگر وجود کارخانه‌ای قدیمی و بزرگ و نوستالوژیک با بافته‌های ویژه، ضرورت احیای دوباره کشت طلای سفید را در مازندران بیش از گذشته ضروری می‌سازد و باید دید آیا برنامه‌های حمایتی و بسته‌های تشویقی می‌تواند دوباره مازندران را به قطب طلای سفید مبدل کند یا خیر.
با آنکه کمتر از ۷۰۰ هکتار از دشت‌های مازندران به کشت پنبه اختصاص دارد اما پنبه کاری در این استان چالش‌ها و دردسرهای خاص خود را دارد، هزینه بالای نهاده‌ها و دستمزد کارگران، مانعی مهم فراروی سپیدشدن اراضی استان است.
مشکلات پنبه کاران: افزایش هزینه‌های تولید و سنتی بودن کشت
کابلی یکی از پنبه کاران منطقه شرق مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه مهمترین مشکل پنبه کاران، افزایش قیمت کود و سم و قیمت نهاده است؛ به خبرنگار مهر گفت: با توجه به مدیریت پذیر بودن و سمپاشی بالا باید در خرید هم قیمت بالاتری داشته باشیم.
وی افزود: با توجه به اینکه شاهد افزایش قیمت نهاده‌ها هستیم و هزینه دستمزد کارگران بالاست باید از کشاورزان با افزایش قیمت پنبه حمایت شود.
محمد میرزایی از دیگر پنبه کاران شرق مازندران هم در گفتگو با خبرنگار مهر خاطر نشان کرد: عدم مکانیزه بودن برداشت پنبه مهمترین مشکل پنبه کاران شرق مازندران است که با توجه به هزینه بالای دستمزد کارگران باید توجه به مکانیزه کردن برداشت در دستور کار قرار گیرد.
وی افزود: با توجه به مرغوب بودن پنبه در شرق استان مازندران در زمان برداشت با قیمت پایین مواجه هستیم که با توجه به دستمزد بالا و هزینه‌های سم و کود بالا کشت پنبه را برای کشاورزان دچار مشکل کرده است.
کشت پنبه در ۶۰۰ هکتار از مزارع بهشهر
مدیر جهاد کشاورزی بهشهر با اشاره به وضعیت کشت پنبه در بهشهر گفت: در مجموع در حال حاضر ۶۰۳ هکتار از اراضی بهشهر به کشت پنبه اختصاص داده شده که از این مقدار ۵۵۰ تا ۵۷۰ هکتار در روستای قره تپه کشت می‌شود و ۹۸ درصد تولید پنبه در بهشهر در روستای قره تپه و مابقی در روستای نمک چال و حسین آباد است.
غلامرضا قنبری در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: نسبت به سال گذشته ۷ درصد افزایش قیمت داشتیم که امسال پنبه با قیمت ۱۰ هزار و ۵۰ تومان از کشاورزان خریداری می‌شود اما با توجه به اینکه قیمت کود و سم برای پنبه و کارگر بالاست؛ بسیاری از کشاورزان تولید پنبه را به صرفه نمی‌دانند.
همچنین کارشناس تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی بهشهر هم با تاکید بر مکانیزه کردن سطح زیر کشت پنبه یادآور شد: در حال حاضر کشاورزان باید دنبال ارقامی باشند که همزمان کشت و برداشت داشته و زودرس باشند و بتوانیم با توجه به همزمان بودن و زودرس بودن کشت و برداشت مکانیزه را داشته باشیم.
کشاورزان باید دنبال ارقامی باشند که همزمان کشت و برداشت داشته و زودرس باشند و بتوانیم با توجه به همزمان بودن و زودرس بودن کشت و برداشت مکانیزه را داشته باشیم
خلیل حقیقی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: هزینه‌های بالای کشت و نهاده‌ها، عدم مکانیزاسیون در برداشت و بالا بودن دستمزد کارگران از مشکلات پنبه کاران است.
وی یادآور شد: امسال با توجه به این مسائل تلاش شد تا دو هکتار از اراضی کشت پنبه در بهشهر به صورت مکانیزه برداشت شود و به سمت برداشت مکانیزه پنبه حرکت کنیم.
افزایش سطح کشت پنبه در مازندران
در حال حاضر ۶۴۰ هکتار از مزارع مازندران به زیرکشت پنبه رفته که نسبت به سال قبل رشد محسوسی داشته است اما مازندران همچنان با سال‌های اوج طلای سفید فاصله زیادی دارد.
مدیر زراعت جهاد کشاورزی مازندران با بیان اینکه ۶۴۰ هکتار از مزارع شرق استان سال جاری به زیر کشت پنبه رفته است، از افزایش سطح آن خبر داد و گفت: این میزان در سال قبل ۴۵۰ هکتار بوده است.
عباس نصرالله زاده در گفتگو با خبرنگار مهر متوسط تولید پنبه در مزارع استان را دو تن در هکتار عنوان کرد و گفت: در مجموع پیش بینی می‌شود بیش از هزار و ۲۵۰ تن پنبه در استان تولید شود.
وی با اشاره به افزایش رغبت برای پنبه کاری در سال جاری، گفت: قیمت وش ۱۰۵ هزار ریال به ازای هر کیلو است و پیش بینی می‌شود سطح پنبه کاری در سال‌های آتی رشد یابد.
مدیر زراعت جهاد کشاورزی مازندران با بیان اینکه روزگاری سطح کشت پنبه در استان بین ۴۰ تا ۵۰ هزار هکتار بوده است، درباره کاهش سطح پنبه در استان گفت: انجام کشت‌های رقیب در مزارع پنبه و توسعه باغات و برنج سبب شده تا سال به سال از سطح کشت کاسته شود.
ارزآوری در پنبه نداریم
وی با اظهار اینکه پنبه نتوانست منبع درآمد مناسبی برای کشاورزان در مقابل کشت‌های رقیب باشد، گفت: کشاورز به جنبه اقتصادی محصول فکر می‌کند و هر زراعتی که برایش صرفه داشته باشد، انجام می‌دهد.
وی طولانی بودن مدت کشت پنبه را از دیگر مسائلی دانست که سبب شده سطح پنبه کاری‌ها طی سال‌های گذشته کاهش یابد و گفت: حدود هفت ماه از سال باید مزرعه زیر کشت پنبه باشد و این مسئله نیز عامل دیگر برای کاهش سطح بوده است.
نصراله زاده با بیان اینکه در حال حاضر چیزی به نام ارزآوری در محصول پنبه نداریم و واردکننده هستیم، گفت: پیش بینی می‌شود با توسعه سطح و روند رو به رشد طی دهه‌های آینده صادرات داشته باشیم.
مدیر زراعت جهاد کشاورزی مازندران سطح کشت پنبه را در گذشته از بابلسر تا گلوگاه ذکر کرد و گفت: در حاضر حاضر کشت این محصول به شرق استان و بهشهر و گلوگاه محدود شده است و اراضی سایر شهرستان‌ها به کشت جایگزین اختصاص یافته است.
پاییز امسال ۱۶۵ هزار هکتار از مزارع مازندران به زیر کشت محصولات پاییزی رفت و سطح پنبه کاری به نسبت دیگر کشت‌های رقیب در استان ناچیز بوده است و به نظر می‌رسد توجه به برداشت مکانیزاسیون، کشت ارقام اقتصادی و درآمدزا، بسته‌های تشویقی و حمایت از پنبه کاران می‌تواند مازندران را دوباره با طلای سفید در کشور زبانزد کند.
