دستورالعمل جامع طب سنتی برای مصونیت از بیماری در "فصل پاییز"+ دستورات غذایی

امروز اول مهر ماه و آغاز فصل پاییز و تغییر محسوس دماست؛ بر اساس مبانی طب سنتی با ورود به فصل پاییز و آغاز بادهای پاییزی و تغییر فصل از گرمی تابستان به سردی پاییز، رعایت یک سری تدابیر غذایی و حفظ‌الصحه لازم و ضروری است.
در این مطلب قصد بررسی اهم تدابیر ویژه فصل پاییز را داریم تا با رعایت این تدابیر، نهایت صحت و سلامتی را برای خود و خانواده خودمان تأمین کنیم.
مزاج فصل "پاییز" سرد و خشک است و برای افراد سالم و به‌خصوص مزاج گرم و تر، مناسب‌تر است اما برای سالمندان و افرادی با مزاج یا سوءمزاج سرد و خشک، مناسب نیست و می‌تواند موجب تشدید علایم و بروز برخی بیماری‌ها شود.
برخی اختلالات گوارشی، اگزما، خشکی پوست و شوره سر، ورم لوزه‌ها، درد مفاصل، دردهای سیاتیکی، بیماری‌های ریه چون تنگی‌نفس و سرفه، قولنج، کم‌خونی، وسواس و افسردگی و اختلالات خواب از جمله مشکلاتی است که در پاییز امکان تشدید دارند.
شاید خاطرتان باشد که مادربزرگتان به شما گفته باشد "از باد پاییزی خودت را بپوشان!" که البته این تذکر بجای مادربزرگ‌ها، ریشه در مبانی دینی ما هم دارد چرا که بر اساس روایات، باد پاییزی در صورت عدم دقت لازم می‌‌تواند باعث برخی بیماری‌ها در افراد شود.
پس خود را در معرض باد پاییزی قرار ندهید و یک لباس گرم برای ابتدای صبح و آخر شب به‌همراه داشته باشید همان طور که در منابع روایی نیز بر لزوم پوشاندن بدن از "باد پاییزی" تأکید شده است.
پرهیز از مصرف گوشت گاو، فست‌فودها، ادویه تندوتیز، ترشی‌ها، بادنجان، عدس، پنیر شور، رُب و سس‌ها، چای پررنگ، شوری‌ها، قهوه، نسکافه و کاکائوی غلیظ از جمله پرهیزات غذایی فصل پاییز است.
مصرف متعادل غذاهایی مانند تخم‌مرغ عسلی، شیرینی‌های طبیعی، بادام، پسته، مغزها، انجیر، کشمش و مویز، شیره انگور، زیتون، بِه، سیب، انار، انگور، خربزه، گلابی،‌ سبزی خوردن، شلغم و خاکشیر از دیگر تدابیر این فصل است.
پرهیز از نوشیدن آب یخ و دوری‌ جستن از سرمای ابتدای صبح و آخر شب و استفاده متعادل از غذاهای مقوی مانند حلیم، آش‌ها مثل آش شله‌قلم‌کار و آبگوشت نیز باید به‌عنوان تدابیر ویژه فصل پاییز یاد شود البته توجه داشته باشید که تدابیری مانند پرهیز از نوشیدن آب یخ یا مصرف گوشت گاو، پرهیزاتی برای تمام ایام سال است اما عدم رعایت چنین تدابیری در فصل پاییز، عوارض و مخاطرات بسیار بیشتری را به‌همراه خواهد داشت.
فعالیت جنسی را نیز در فصل پاییز باید به حداقل رساند؛ پوشاندن سر در زمان خواب و پرهیز از خواب روز، خواب با معده پر، خوابیدن در مکان‌های سرد، دوری‌ جستن از خشم، اضطراب و پرهیز از انواع خون‌گیری از جمله فصد مگر به‌تشخیص طبیب نیز از تدابیر پاییز است.
حمام یک‌ روز در میان با آب نیم‌گرم و چرب‌ کردن بدن با روغن بادام شیرین و ورزش روزانه نیز نباید در فصل پاییز فراموش شود.
لزوم پرهیز جدی از مصرف گوشت گاو و گوساله، کنسروها و کمپوت‌ها در پاییز
اما در رابطه با تدابیر ویژه پاییز،‌ ریحانه معینی؛ دستیار ارشد طب سنتی در گفت‌وگو با تسنیم می‌گوید: تغییرات آب‌وهوایی و سردی و خشکی غالب برای فصل و عدم تحلیل مواد زائدی که در فصل تابستان بر اثر مصرف بیش از حد مواد ایجاد شده است، می‌تواند در این فصل موجب بروز این بیماری‌ها شود.
برای پیشگیری از بروز این بیماری‌ها از برخی کارها مانند مواجهه با گرمای ظهر و سرمای بامداد و شبانگاه، خوابیدن در جای سرد، استحمام با آب سرد، نوشیدن آب خیلی سرد، نزدیکی جنسی زیاد، خوابیدن با معده پر، مصرف مسهل‌های قوی، خواب زیاد یا بیداری بیش از حد، غم و غصه زیاد باید خودداری کرد و می‌توان برای جلوگیری از سرماخوردگی و زکام در طول شب، سر، گلو و کف پا را پوشاند.
در این فصل باید از مصرف غذاهایی مانند گوشت گاو و گوساله، کنسروها و کمپوت‌ها، سوسیس و کالباس و فست‌فودها، ادویه‌های تند و تیز، مواد غذایی ترش، غذاهای سرخ‌کرده، بادنجان، عدس، قارچ، پنیر شور، رُب و سس‌ها، غذاهای مانده و گوشت نمک‌سود، چای پررنگ، یخ، غذاهای شور، موادغذایی صنعتی مانند چیپس و پفک که موجب بروز خشکی در بدن می‌شود، پرهیز کرد.
مصرف گوشت گوسفند و تنقلاتی مانند مویز، انجیر و میوه‌های انار و انگور برای رفع غلظت خون مفید است همچنین مصرف انار خون صاف و سالم ایجاد می‌کند و مصرف انار برای افرادی که معده ضعیف دارند باید یک ساعت بعد از غذا مصرف شود؛ حمام ملایم یک روز در میان می‌تواند در این فصل مناسب باشد و چرب کردن با روغن بادام و بنفشه می‌تواند مفید باشد.
خوراکی‌هایی که مصرف آنها در فصل پاییز شما را بیمار می‌کند!
در فصل پاییز باید از مصرف مواد خشکی‌بخش یا همان "سودازاها" پرهیز کرد از جمله:
ــ ادویه‌های تند و تیز
ــ ترشی‌ها
ــ سرخ‌کردنی و فست‌فودها
ــ بادنجان
ــ عدس
ــ قارچ
ــ سویا
ــ ذرت
ــ پنیر، ماست ترش، دوغ
ــ سس‌ها
ــ غذاهای مانده و گوشت نمک‌سود
ــ گوشت گاو و گوساله
ــ چای پررنگ و قهوه
ــ یخ و آب یخ
ــ شوری زیاد
ــ مواد نگهدارنده و کارخانه‌ای
ــ چیپس و پفک
ــ کالباس و سوسیس و نظایر آن
البته تذکر این نکته لازم است که پرهیز از مصرف برخی از موارد بالا، در تمام فصول سال ضروری است اما عدم رعایت این پرهیزات در فصل پاییز، عوارض و لطمات شدید‌تر و بیشتری را برای سلامتی شما به‌همراه خواهد داشت مثلاً مصرف آب یخ در تمام سال، دشمن سلامتی شما به‌ویژه دشمن سلامت کبد است اما مضرات و صدمات مصرف آب یخ در فصل پاییز بیشتر است!
یا به‌عنوان مثال دیگر، مصرف گوشت گاو یا قارچ به‌دلیل طبع "سرد و خشک" آن و تولید خون سوداوی در بدن، در تمام فصول سال به‌ویژه برای افراد با طبع سرد، مضر است اما مصرف گوشت گاو یا قارچ در پاییز حتماً بدن را بیمار می‌کند و عوارض جدی را برای شما به‌همراه خواهد داشت.