روش آی وی اف چه روشی است و مزایای آن چیست؟

هنگام آی او اف تخمك های بالغ از تخم دان ها گرفته میشوند و توسط اسپرم ها در ازمایشگاه بارور می شوند. سپس تخمك بارور شده( رویان) یا مجموعه ای از تخمک ها به سمت رحم منتقل می شود . یک چرخه کامل از آی وی اف حدود سه هفته طول می کشد. در برخی از مواقع این مراحل به چند مرحله مختلف تقسیم میشوند و امکان دارد این فرآیند بیش تر طول بکشد.
 
آی او اف موثرترین راه در بین تکنولوژی های باروری است. در این فرآیند میتوان از تخمك و اسپرم خود زوجین استفاده کرد یا امکان دارد از تخمك و اسپرم یا لقاح دیگران استفاده کرد. در برخی مواقع هم امکان دارد از رحم اجاره اي استفاده شود.
 
شانس داشتن فرزند سالم از آی او اف، به عوامل زيادي مثل سن و علل ناباروری بستگی دارد. همچنین ، آی وی اف ممکن است زمانبر، پرهزینه و در برخی مواقع پرخطر باشد. درصورتی که بیش از یک رویان به داخل رحم منتقل شود آی وی اف ممکن است به چند قلوزایی منجر شود.
 
قبل از این که آی وی اف را انجام دهید، پزشک در رابطه با خطرات، مراحل و نحوه کارکرد این شیوه بطور کامل برایتان توضیح ميدهد .
 
به چه دلیل آی وی اف انجام می شود؟
IVF به افرادی که دارای ناباروری هستند و می خواهند نوزاد داشته باشند کمک ميکند . IVF گران و تهاجمی است، بدین ترتیب زوج ها اغلب ديگر شیوه های باروری را امتحان ميکنند . شیوه های ديگر شامل استفاده داروهای باروری یا تلقیح درون رحمی میباشد . در طی این مراحل، پزشک اسپرم را مستقیما به رحم زن انتقال ميدهد . مشکلات نازایی که منجر به استفاده از آی وی اف ميشود عبارتند از:
 
کاهش باروری در زنان بالای 40 سال
لوله های فالوپی مسدود یا آسیب دیده 
تقلیل عملکرد تخم دان
آندومتریوز
فیبروئید رحم
ناباروری عاری علت
اشخاص مبتلا به اختلال ژنتیکی
ناباروری غیرقابل توصیف
تیوبکتومی یا عقیم سازی زنان
اختلال در تولید اسپرم با کیفیت
 
همچنين در صورتی که احتمال انتقال بیماري های ژنتیکی به فرزندان وجود داشته باشد، والدین ازطریق آی وی اف استفاده ميکنند . ازمایشگاه پزشکي میتواند نطفه ها را براي ناهنجاری های ژنتیکی ازمایش کند. سپس یک پزشک فقط نطفه بدون نقص ژنتیکی را استفاده ميکند .
 
چگونگی رشد جنین در آی وی اف
 
طول درمان درآی. وی. اف
حدود ۴ تا ۶ هفته طول میکشد تا یک دوره آی. وی. اف کامل شود. باید چند هفته صبر کرد تا تخمك ها رسیده شود. حدود نصف روز طول میکشد تا تخمك و اسپرم گرفته و در ازمایشگاه تلقیح شود. ۲ تا ۵ روز ديگر هم باید صبر کرد تا جنین را به درون رحم مادر وارد کنند، البته همان روز مادر مرخص شده و میتواند به خانه برود.
 
پیامد آی. وی. اف به نوع مشکل نازایی زوج ها و سن آنان بستگی دارد. معمولاً خانم های جوان تر تخمك های سالم تری دارند و ميزان موفقیت آی. وی. اف در آن ها بیش تر است. بطور میانگین ۵۳ درصد شانس باردار شدن و ۹۲ درصد امکان زایمان سالم در هر دوره از درمان براي آن ها موجود است . اما در خصوص هر بیمار احتمال بارداری قابل پيش بيني نیست به دلیل آن که به عوامل مختلفی چون:سن وسلامت دستگاه های تولید مثل در دو جنس بستگی دارد.
 
پنج مرحله IVF عبارتند از:
تحریک تخمک گذاري 
بازیابی تخمك 
تلقیح و باروری
کاشت نطفه
انتقال جنین
 
مرحله نخست:تحریک تخمک گذاري 
- یک زن بطور رایج در طی هر دوره قائدگی یک تخمك تولید ميکند . با این حال، IVF احتیاج به چند تخمك دارد. استفاده از تخمك های گوناگون، شانس لقاح را افزایش ميدهد . داروهای باروری براي افزایش تولید تخمك ها استفاده ميشود ( کلومیفن:داروی رایج داروی تحریک کننده تخمک گذاري ). در طی این مدت، پزشک ازمایش خون و سونوگرافی را بطور منظم براي نظارت بر تولید تخمك انجام ميدهد .
 
- در طی این مرحله، خانم سونوگرافی واژینال انجام ميدهد تا تخم دان ها و ازمایش خون براي بررسی سطح هورمون استفاده شود.
 
مرحله دوم:بازیابی تخمك
جراحی کوچک، به نام آسپیراسیون فولیکول، براي بر داشتن تخمك از بدن زن انجام ميشود .
 
جراحی اغلب بعنوان یک شیوه سرپایی در مطب دکتر انجام ميشود . به مادر دارو داده ميشود تا در طول درمان حس درد نکند. با استفاده از تصاویر سونوگرافی بعنوان راهنما، پزشک یک سوزن نازک را از طريق واژن و درون تخم دان و کیسه های( فولیکول ها) حاوی تخمك قرار ميدهد . سوزن به یک دستگاه مکش متصل شده است، که تخمك و مایع هر فولیکول را بیرون میکشد .
 
این شیوه براي تخم دان ديگر هم تکرار ميشود . امکان دارد برخی از این کار گرفتگی هایی وجود داشته باشد، ولی در عرض یک روز از بین میرود .
 
در موردهای نادر، امکان دارد لازم باشد که لاپاروسکوپی لگن براي بر داشتن تخمك مورد نیاز باشد. اگر یک زن نتواند تخمك تولید کند، ممکن است تخمك اهدایی استفاده شود.
 
مرحله سوم:تلقیح و بارور شدن
مرد هم باید یک نمونه اسپرم به پزشک بدهد. تکنسین اسپرم را با تخمك در ظرف مخلوط ميکند . درصورتی که نطفه تولید نشود، امکان دارد پزشک از ICSI بهره بگیرد .
 
اسپرم مرد در کنار با کیفیت ترین تخمك ها قرار می گیرد. مخلوط کردن اسپرم و تخمك تلقیح نامیده ميشود .
 
سپس تخمك و اسپرم در پوشش با محیط کنترل شده ذخیره ميشود . اسپرم اغلب چند ساعت بعد از تلقیح وارد تخمك ميشود .

 
درصورتی که پزشک فکر کند احتمال لقاح پائین است، اسپرم امکان دارد بطور مستقیم به درون تخمك تزریق شود. این تزریق اسپرم درون سیتوپلاسمیک( ICSI) نامیده ميشود .
 
بسياري از برنامه هاي باروری بطور رایج بر روی بعضی از تخمك ها ICSI را انجام می‌دهند ، حتی اگر موارد ظاهری طبيعي باشند.
 
رشد جنین در آی وی اف
 
مرحله چهارم:کشت نطفه یا جنین
- پزشک تخمك های بارور را کنترل ميکند تا اطمینان حاصل شود که آن ها تقسیم و توسعه می یابند. نطفه ها در این زمان امکان دارد براي شرایط ژنتیکی ازمایش شوند.
 
- زمانی که تخمك تخمگذاری شده تقسیم ميشود ، نطفه تشکیل ميشود . کارکنان ازمایشگاه بطور منظم جنین را بررسی ميکنند تا مطمئن شود که در حال رشد است. در حدود 5 روز، یک نطفه طبيعي دارای چند سلول هست که بطور فعال تقسیم میشوند .
 
- زوجهایی که خطر ابتلا به اختلال ژنتیکی( ارثی) انتقالی به جنین دارند امکان دارد تشخیص ژنتیکی پیش از لقاح را انجام دهند. این عمل حدود 3 تا 4 روز بعد از لقاح انجام ميشود . دانشمندان ازمایشگاه یک سلول تک سلولی را از هر جنین برداشته و مواد را براي اختلال های ژنتیکی خاص بررسی می کنند.
 
- بر اساس گزارش انجمن آمریکایی پزشکي باروری، PGD( شیوه PGD چیست+ نحوه انجام) میتواند به والدین کمک کند تا تصمیم بگیرند که کدام جنین براي ایمپلنت استفاده شود. این کار احتمال انتقال اختلال به کودک را کاهش ميدهد . این روش بحث انگیز است و در تمامی مرکزها عرضه نمی شود.
 
مرحله پنجم:انتقال جنین
نطفه ها 3 تا 5 روز بعد از بازیابی و باروری تخمك به بدن مادر منتقل میشوند .
 
این کار در مطب دکتر انجام ميشود و مادر کاملاً هشیار است. دکتر یک لوله نازک( کاتتر) دارای نطفه را به مهبل زن، از طريق دهانه رحم و رحم وارد ميکند . درصورتی که نطفه در محفظه رحم قرار گیرد( رشد ميکند ) و رشد کند، بارداری اتفاق می افتد.

ممکن است بیش از یک نطفه بصورت همان زمان وارد رحم شود، که میتواند به دوقلو، سه قلو یا بیش تر منجر شود. تعداد دقیق انتقال جنین یک مسأله پیچیده است که به عوامل بسياري، به خصوص سن زن بستگی دارد.
 
جنین های غیر استفاده شده ممكن است یخ‌زده و بعدا اهدا شوند.
 
حاملگی زمانی اتفاق می افتد که نطفه به دیواره رحم بچسبد و کاشت انجام شود. این عمل 6 تا 10 روز طول میکشد . درصورتی که باردار باشید، در ازمایش خون معلوم خواهد گردید( خون ريزي بعد از انتقال جنین( IVF))
 
فواید شیوه آی وی اف
یک شیوه بدون عارضه براي باروری است و از روش های قدیمی در این زمينه تلقی می شود . پژوهش های اخیر نشان ميدهد که داروهای بارداری سبب سرطان تخم دان نمی شوند.
 
با به کاربستن این تلقیح آزمایشگاهی میتوان باروری خارج از رحم را انتظار داشت. زمانیکه جنین در درون شکم یا داخل لوله های رحم جای می گیرد، پزشک سعی ميکند جنین شکل گرفته در پوشش خارج از رحم را با دارو یا جراحی بیرون آورد.
 
خانم هایی که مصرف کننده داروهای باروری هستند، گاهی تحریک شدن بیش از حد تخم دان را حس ميکنند . تحریکی بیش از حد تخم دان با بزرگ شدن تخم دان همراه بوده و این بزرگ شدن با نشانه هایی چون حس پری و معلق بودن، تنفس بریده بریده ، درد در ناحیه لگن، استفراغ، افزایش وزن، سرگیجه و تهوع ظاهر ميشود .
 
در این وضعیت باید تحت نظر پزشک باشید تا بهبودی حاصل شود. مسائلی هم وجود دارند که این معضل را تشدید ميکنند :کم شدن توده بدن، داشتن سابقه در عدم بارداری و تخمک گذاري یا تنبلی تخم دان، پائین بودن سن میتواند از موارد تشدید کننده این عارضه باشد.