ماهی‌ها و بومی‌ها در تور بیگانه

ماده ۶۰ «آیین‌نامه اجرایی حفاظت و بهره‌برداری از منابع آبزی جمهوری اسلامی ایران» که در اردیبهشت ‌سال ٧٨ تصویب شده، می‌گوید: «شناورهای صیادی خارجی که در آب‌های تحت حاکمیت یا صلاحیت جمهوری اسلامی قرار دارند و یا از آن عبور می‌کنند، مجاز به صید‌ در این آب‌ها نمی‌باشند، باید ابزار و ادوات صید خود را به ترتیبی در شناورها قرار دهند که نتوانند به راحتی برای صید مورد استفاده قرار گیرند.» این آیین‌نامه به‌صراحت حضور شناورهای خارجی و صیادی در آب‌های تحت حاکمیت ایران را ناممکن می‌داند تا هم بتوان از آبزیان صیانت‌ کرد و هم تهدیدی خارجی معیشت صیادان ایرانی را تهدید نکند. با وجود این حرف‌وحدیث‌ها درباره حضور چینی‌ها و صیادی آنها در آب‌های دریای عمان مدت‌های طولانی است که نقل محافل است و بسیاری از صیادان جنوبی را زابراه کرده است. مرور خبرهای جسته و گریخته‌ای که در این‌باره نوشته شده، نشان می‌دهد مدت‌ها است که کشتی‌های چینی در دریای عمان به صید ترال می‌پردازند و کف دریا را جارو می‌زنند تا از ذخایر این دریا چیزی باقی نگذارند. در مقابل شرایط کار نیز برای صیادان ایرانی دشوار و خطرناک‌تر شده است. آنها برای کسب درآمد ناچار می‌شوند با قایق‌های کوچک‌شان به مناطقی بروند که دزدان دریایی در کمین‌شان هستند.
این اخبار در حالی است که ابتدای مرداد امسال هم کاپیتان سعید عبادی، سخنگوی انجمن صنفی دریانوردان در پاسخ به این سوال که آیا حضور کشتی‌های صنعتی با ملوانان چینی تاثیری در صید صیادان بومی گذاشته است، گفته بود: از زمان حضور این کشتی‌ها در آب‌های جاسک صید صیادان بومی کاهش چشمگیری داشته است. هر چند این کشتی‌ها مجهز به ردیاب آنلاین‌اند و به‎ظاهر تخلفات‌شان کنترل می‌شود، اما ملوانان این کشتی‌ها ردیاب‌ها را خاموش می‌کنند و با پرداخت جریمه ۶۰‌میلیون تومانی به بهانه خراب‌بودن ردیاب‌ها به شیلات، بیش از ۸۰۰‌میلیون تومان ماهی را از صیدگاه‌ها در شعاع غیرمجاز و تعیین‌نشده به صورت غیر قانونی صید می‌کنند که همین موضوع عامل اصلی کاهش صید صیادان بومی شده است.
اول تأیید بعد تکذیب
حرف‌وحدیث‌ها از حضور چینی‌ها و گلایه صیادان از برداشت بی‌رویه آنها عاملی شد تا درنهایت محمدعلی حسن‌زاده، معاون امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی روز گذشته درباره حضور کشتی‌های ماهیگیری چینی در دریای عمان بگوید:   چینی‌ها قراردادی در قالب اجاره بلندمدت با شیلات کشورمان دارند، گویا فناوری‌ای که این شناورهای چینی دارند، در ایران وجود ندارد که بتوانیم ماهی را در عمق ٢٠٠ متری صید کنیم. او همچنین درباره خدمه این کشتی‌ها گفت: اینکه خدمه چینی‌اند یا نه باید گفت الان خدمه سایر شناورهایی که در بنادر تردد می‌کنند از همه کشورها هستند و شناورهای ایرانی هم الزاما صددرصد خدمه ایرانی ندارند و از سایر کشورها هم در این شناورها کار می‌کنند.
تنها چند ساعت بعد از اظهار نظر حسن‌زاده و تأیید حضور چینی‌ها، شاپور کاکولکی، معاون سازمان شیلات ایران، گفته‌های او را تکذیب کرد و گفت: سازمان شیلات ایران تا به امروز مجوزی برای صید آبزیان توسط چینی‌ها صادر نکرده است و  چینی‌هایی که در دریا مشاهده می‌شوند، برای ایرانی‌ها صید می‌کنند. او با بیان اینکه صیادان ایرانی کشتی‌های چینی را به صورت اجاره یا اجاره به شرط تملیک در اختیار گرفته‌اند، افزود: این کشتی‌ها با تعدادی خدمه به ایران اجاره داده می‌شود اما مالکیت صید به‌ طور کامل در اختیار بهره‌برداران ایرانی است. یکی از دلایل این اتفاق هم این است که برخی از شرکت‌های بیمه حاضر نمی‌شوند کشتی‌هایی که در اختیار ایران قرار دارد را بیمه کنند و در نتیجه شرکت‌های چینی برای رفع این مشکل شناورها را با خدمه به شرکت‌های ایرانی
 اجاره می‌دهند.
تایید و تکذیب‌هایی که روز گذشته و با فاصله چند ساعت اتفاق افتاد، همچنان نتوانسته واقعیت را آشکار کند و همچنان کسی نمی‌داند معاون امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی درست می‌گوید یا معاون سازمان شیلات و همچنان مشخص نیست حضور چینی‌ها چه تعبیری دارد.