تشخیص میزان سلامت کودک از طریق مدفوع

در یک ماه اول زندگی کودک که دوران نوزادی نام دارد، هر گونه شک به اسهال کودک لازم است توسط پزشک کودکتان بررسی شود، پس بهتر است از اقدامات خودسرانه در طول ماه اول زندگی کودک خودداری کنید.
بیشتر موارد اسهال در کودکان خفیف است و تا زمانی که کودک دچار کم‌آبی نشود، تهدیدی جدی برای سلامت او نیست. اما کم‌آب شدن بدن می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
دومین علت مرگ‌و‌میر در کودکان زیر ۵ سال در جهان اسهال است. این عارضه یکی از علل عمده سوء تغذیه در کودکان زیر ۵ سال است. هنگامی که اسهال برای چند روز طول بکشد؛ می‌تواند منجر به کم آبی بدن شود. 
اسهال در واقع  به معنی تغییر در دفع عادی مدفوع و شل شدن و آبکی شدن آن است. عامل ایجاد کننده آن ممکن است عوامل بیماری‌زا شامل ویروس میکروب یا انگل‌ها غذا‌های مسموم و مصرف آب ناسالم باشد که این تغییرات همراه با درد شکم، تهوع  و تب است. در اثر این بیماری، کودک مایعات و مواد دیگری را از طریق اسهال و استفراغ از دست می‌دهد به همین دلیل دچار کم آبی می‌شود.

علائم کم آبی در بدن

هنگام بروز کم آبی در بدن دفع ادرار کاهش یافته و رنگ ادرار تیره‌تر از حالت معمول می‌شود. خستگی، بی حالی، خواب‌آلودگی، گریه بدون اشک و افتادگی چشم‌ها، خشکی مخاط دهان اتفاق می افتد.  در مرحله کم آبی شدید علائمی مثل بی قراری و تشنگی و ولع  شدید برای نوشیدن آب هم ظاهر می‌شود.
برای جلوگیری از ایجاد کم آبی در هنگام ابتلا به اسهال، رژیم معمولی کودک را ادامه دهید. اگر کودک شیرخوار است به شیردهی او ادامه دهید. برای جبران آب از دست رفته می‌توانید مایعاتی مانند چای کمرنگ، آبمیوه طبیعی و دوغ را به رژیم غذایی اضافه کنید همچنین بهتر است از ORS استفاده کنید. غذا‌های کودک را محدود به رژیم خاص شامل موز، برنج، آب سیب نکنید.
از دادن مایعاتی نظیر نوشابه، آبگوشت و آبمیوه صنعتی خودداری کنید. حتماً رژیم غذایی کودک شامل گوشت پخته شده، تخم مرغ پخته، سبزیجات و حبوبات پخته، نان برنج پخته شده باشد.

طرز تهیه سرم خوراکی ORS
بسته های ORS را می‌توانید از دارو‌خانه تهیه کنید. هر بسته از آن را در ۴ لیوان آب جوشیده سرد شده مخلوط کرده و در ظرف دردار در یخچال نگهداری کنید و به ازای هر بار دفع اسهال بر اساس تحمل کودک با استکان و یا قاشق به او بخورانید. در صورت  استفراغ ۱۰ دقیقه صبر کنید و سپس مجدد محلول را به آهستگی بدهید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر کودک همراه با اسهال، استفراغ هم داشته باشد، هیچ غذایی را نتواند تحمل کند، مدام  تشنه باشد،  تب بالای ۳۸ درجه داشته و خون در مدفوعش دیده شود حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

اگر عامل اسهال و استفراغ میکروب یا ویروس باشد آن وقت بیماری می‌تواند به دیگران انتقال یابد. برای جلوگیری از این انتقال باید به نکاتی توجه کرد. دست‌های خود و کودکانتان را مرتب با آب بشویید. همچنین  وسایل بازی و ظروف غذای کودک را تمیز بشویید و آن‌ها را در دسترس دیگران قرار ندهید. سرویس بهداشتی را روزانه ضدعفونی کرده و کاملاً بشویید.
نکات مهم برای پیشگیری از اسهال
به کودکان آموزش دهید تا قبل و بعد از غذا و بعد از رفتن به دستشویی دست‌های خود را بشویند. از آب سالم برای تهیه غذا استفاده کنید. سعی کنید از غذا‌های سالم و تازه برای کودک خود استفاده کرده و حتما قبل از مصرف، غذا گرم شود. سبزی‌ و میوه‌ را قبل از مصرف به خوبی بشویید.