وضعیت زیرسویه‌های جدید کرونا

ایسنا: عضو کمیته علمی کشوری کرونا به تشریح زیرسویه‌های غالب کرونا در دنیا و کشورمان پرداخت و گفت: در حال حاضر جامعه جهانی نگرانی زیادی از همه‌گیری کرونا با زیرسویه‌های جدید اُمیکرون به‌ویژه XEC ندارد.

دکتر مجید مختاری با بیان اینکه مطالعات زیادی بر رفتار و جهش‌های ویروس کرونا تا‌کنون انجام شده است، افزود: نوعی از جهش ویروس کرونا، حالت ترکیبی دارد؛ به‌گونه‌ای که در بدن فردی با سابقه ‌ابتلا به یک نوع از کرونا، ممکن است نوع متفاوتی از ویروس کرونا وارد و پروتئین و مواد داخلی ساختار این دو ویروس در بدن میزبان، ترکیب و تبدیل به زیرسویه جدیدی از کرونا شود. وی ادامه داد: در شش ماه اخیر، در زیرشاخه‌های اُمیکرون انواع مختلفی از زیرسویه‌ها ظاهر یا ناپدید یا ترکیب شدند. زیرسویه JN.1 اصلی‌ترین شاخه اُمیکرون است و انواع متفاوتی از زیرسویه‌های ترکیبی مانند KP.1 ،‌KP.2 ،‌KP.3 و KP.4 در ماه‌های اخیر از زیر مجموعه‌های JN.1 ایجاد شده‌اند. این فوق‌تخصص ریه و فلوشیپ مراقبت‌های ویژه افزود: اخیرا زیرسویه‌های KP.3.3 با KS.1.1 ترکیب شده و منجر به ایجاد زیرسویه FLiRT شده و زیرشاخه‌های جدیدی از‌جمله KP.3.1.1 از فلرت ایجاد شده است. وی خاطرنشان کرد: زیرسویه جدید XEC در ماه‌های گذشته ابتدا از ایتالیا ظاهر شده و در حال حاضر ۲۷ کشور دنیا به‌ویژه کشورهای اروپایی مانند آلمان، انگلستان، فرانسه و حتی آمریکای شمالی را درگیر کرده است و به نظر می‌رسد این زیرسویه رفته‌رفته تبدیل به زیرسویه غالب اُمیکرون ‌‌شود. این زیرسویه سرایت‌پذیری بسیار سریعی دارد و خودش را با سویه‌ها و زیرسویه‌های قبلی‌ جایگزین می‌کند. عضو کمیته علمی کشوری کرونا یادآور شد: با کمک شایان و درخور توجه انستیتو پاستور ایران، زیرسویه‌های جدید در ایران به دقت بررسی و شناسایی می‌شود و خوشبختانه تعداد موارد ابتلا به زیرسویه جدید کرونا در کشورمان زیاد نیست. مختاری تأکید کرد: با توجه به سرایت‌پذیری سریع، افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای، بدخیم و ‌ضعف سیستم ایمنی دارند و حتی افراد با چاقی مفرط، سالمندان و کودکان دارای بیماری‌های زمینه‌ای مادرزادی می‌توانند مستعد ابتلا به زیرسویه XEC و نوع شدید بیماری باشند. اما رفتار زیرسویه‌های جدید بر‌خلاف سویه دلتا که ریه را درگیر می‌کرد، بیشتر در مجاری بالای تنفسی است.

وی ادامه داد: دانشمندانی که بر روی زیرسویه جدید XEC مطالعه و تمرکز کرده‌اند، به این نتیجه رسیده‌اند که این زیرسویه به صورت زیرکانه قصد دور‌زدن سیستم ایمنی بدن را دارد تا بیشتر ریه را درگیر کند، اما خوشبختانه چنین توانایی‌ای در این زیرسویه فعلا وجود ندارد. عضو کمیته علمی کشوری کرونا با بیان اینکه جامعه جهانی در حال حاضر نگران همه‌گیری گسترده کرونا ‌مانند دلتا نیست، افزود: باید هوشیار باشیم که افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای می‌توانند به نوع شدید کرونا مبتلا شوند. زیرسویه XEC با کیت‌های تشخیصی قبلی مانند PCR قابل شناسایی است. مختاری با اشاره به لزوم تأمین واکسن‌های جدید کرونا با توجه به سویه‌های جدید اُمیکرون، گفت: واکسن‌هایی که در برخی کشورها‌ بر اساس زیرسویه JN.1 ساخته شده، بر روی زیرسویه XEC کاملا مؤثر است و خیلی از کشورها در مورد تزریق واکسن آنفلوانزا و کرونا به صورت رایگان در یک روز‌ در بین جوامع خودشان تبلیغ می‌کنند. وی یادآور شد: علائم ابتلا به کرونای XEC مشابه آنفلوانزاست، اما تفاوت این زیرسویه با آنفلوانزا و زیرسویه‌های قبلی این است که تب به صورت ناگهانی شروع می‌شود و به دنبال آن، بدن‌درد، سرفه‌های خشک و حتی اسهال و استفراغ و خستگی مفرط نیز ظهور می‌کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: در زیرسویه XEC حس بویایی و چشایی کاهش می‌یابد که یکی از تفاوت‌های آن با آنفلوانزا محسوب می‌شود. در حال حاضر بستری بیماران مبتلا به زیرسویه XEC در بیمارستان‌ها و بخش‌های مراقبت‌‌ ویژه‌ مقداری افزایش یافته، اما هنوز به مرحله سخت و درگیرشدن بخش زیادی از ظرفیت بخش‌های مراقبت‌های ویژه نرسیده‌ایم. وی با اشاره به افزایش بیماری‌های تنفسی در فصول پاییز و زمستان‌ یادآور شد: مطالعات زیادی انجام و اثبات شد که استفاده از ماسک، به‌ویژه در نیمه دوم سال، باعث می‌شود تعداد حمله‌های آسم، بیماران با سینوزیت حاد و آسم منجر به بستری، کاهش پیدا کند و می‌دانیم که ماسک باعث عدم ورود آلاینده‌ها، باکتری‌ها و ویروس‌ها به سیستم تنفسی می‌شود. بنا بر اعلام وزارت بهداشت، عضو کمیته علمی کشوری کرونا تأکید کرد: در مراکز درمانی و اماکن با ازدحام زیاد جمعیت، به‌ویژه در محیط‌های بسته که فاصله کمتر از ۱.۵ متر است ‌یا در وسایل نقلیه عمومی به‌خصوص اتوبوس، قطار و مترو، استفاده از ماسک توصیه می‌شود و استفاده از ماسک به‌ویژه برای افرادی که مستعد بیماری هستند، نه الزامی بلکه ضروری است.

مختاری اظهار کرد: در فضای باز و حتی در محیط‌هایی که فاصله افراد با همدیگر بیشتر از یک تا ۱.۵ متر است‌، نیازی به استفاده از ماسک نداریم، اما در مجموع سبک زندگی به‌ویژه تغذیه سالم و مصرف میوه و سبزیجات، کاهش مصرف چربی‌ها و تهویه مناسب در منازل و محیط‌های کار و اداری در مقابل بسیاری از ویروس‌ها و بیماری‌ها مؤثر است.