روزنامههایی مانند باختر امروز و شاهد طرفدار بیچونوچرای مصدق بودند و در سوی مقابل، مشتریان روزنامههای طرفدار شاه و دربار هم کم نبودند و آتش، داد، مهر ملت، طلوع و... نیز از شاه و دربار مینوشتند.
علیرضا زمانی، تهران پژوه، در این باره میگوید: «تقریباً در آن دوران ۴۰۰روزنامه چاپ میشد که ۷۰روزنامه مخالف مصدق و دولت بودند. با این اوصاف روزنامهها نقش مهمی در جریانسازی آن دوران داشتند.
از طرفی در آستانه کودتا، آمریکا چیزی در حدود یک میلیون دلار برای برنامهریزی کودتا تعیین کرده بود. این در حالی است که روزنامههای چپ که قبل از انحلال مجلس هفدهم مخالف مصدق بودند بعد از این اتفاقات در راستای دولت مصدق قرار میگیرند و در روزنامههایشان به دولت هشدار میدهند کودتایی در پیش است و باید مراقب بود.
البته باید گفت که مطبوعات طرفدار دولت مصدق در جریان کودتا بیتقصیر نبودند. آنها بعد از آزادی مطبوعات نسبت به مذهب موضعگیری کردند و این موضوع اعتراض برخی علما را به همراه داشت.
بعد از اختلاف مصدق و آیتالله کاشانی روزنامههای طرفدار دولت بهشدت علیه آیتالله کاشانی مطلب نوشتند. آیتالله کاشانی بارها به مصدق هشدار داده بود که جلو روزنامهها را بگیرد.مصدق هم جوابی جز اینکه روزنامه برای ملت است، نداشت.
زمانی که بحث عزل مصدق از نخست وزیری در ۲۵مرداد مطرح و زاهدی بهعنوان گزینه جایگزین معرفی میشود از طرف سفارت آمریکا ۲روزنامهنگار نیویورکتایمز به خانه زاهدی رفته و از او مصاحبه جعلی گرفته و در روزهای ۲۷ و ۲۸ مرداد با نامه عزل نخستوزیر از طرف شاه در روزنامههای مخالف مصدق چاپ میکنند.
با این کار افکار عمومی نسبت به دولت مصدق دچار تردید شدند. به عبارت دیگر، آمریکاییها یک طرح فرهنگی را از چند ماه قبل از کودتا شروع کرده بودند که مستقیم با مطبوعات در ارتباط بود. به افراد پولهایی داده میشد تا در سرمقالات، یادداشتها و کاریکاتورها به نقد دولت مصدق بپردازند و این نقشه هم به اهدافش رسید.»
روزنامه باختر امروز به مدیرمسئولی دکتر سیدحسین فاطمی، وزیر امور خارجه دولت مصدق، از جمله مکانهایی بود که اوباش در این کودتا تخریبش کردند و به آتش کشیدند. همچنین تئاتر سعدی در خیابان جمهوری فعلی که بعدها کاربریاش سینما و به سینما سعدی مشهور شد از دیگر مکانهایی بود که این دو گروه تخریبش کردند. اوباش سردر روزنامهها را پایین و ساختمانها را به آتش کشیدند. حتی به کیوسکهای روزنامهفروشی هم رحم نکردند.
منبع: همشهری
منبع: faradeed-202487