«خط بازار» نخستین خط حمل و نقل عمومی تهران بود که سال ١٢٦٨ از بازار تا انتهای خیابان لاله‌زار با استفاده از واگن اسبی با گنجایش ۵٠ مسافر راه‌اندازی شد.
علاوه بر خط بازار، ۴خط دیگر هم مسافران را جابه‌جا می‌کردند، از جمله «خط شاه‌عبدالعظیم» و «خط باغشاه». خط شاه‌عبدالعظیم از مسیر ناصریه (خیابان ناصرخسرو فعلی)، چراغ برق (خیابان امیرکبیر) و خیابان ری می‌گذشت و به ایستگاه ماشین‌دودی ختم می‌شد.
خط باغشاه هم از بازار شروع می‌شد و به دروازه باغشاه و روبه‌روی ساختمان مجلس فعلی می‌رسید. نصرالله حدادی، تهران‌شناس، درباره چگونگی جمع‌شدن این خط که خیلی اتفاقی به‌نظر می‌آید، می‌گوید: «رضاشاه دستور برچیدن این خط را داد.
او وقتی با ماشین اختصاصی از خیابان باغشاه می‌گذشت، چرخ ماشینی که او را می‌برد، در گودال مسیر واگن اسبی افتاد و ناراحتش کرد و برای همین فی‌الفور به بوذرجمهری، شهردار وقت، دستور داد تا این خط را جمع‌آوری کنند. فردای آن روز تراورس‌ها و ریل‌های آهنی از باغشاه تا توپخانه را کندند و مسافران این خط را غافلگیر کردند.»
همچنین مسافرانی که از چهارراه حسن‌آباد به سمت دروازه قزوین سوار واگن اسبی می‌شدند از «خط دروازه قزوین» استفاده می‌کردند و میدان اعدام تا ماشین‌دودی هم خط بعدی بود.
او در ادامه می‌گوید: «در سال ۱۳۰۸ واگن‌های اسبی جمع‌آوری شد و دولت تصمیم گرفت برای نخستین بار سرویس حمل و نقل عمومی برای شهر تهران ایجاد کند. به همین دلیل چند دستگاه اتوبوس از خارج خریداری شد. ولی تا حدود سال ۱۳۲۰ درشکه‌ها همچنان جزء وسایل نقلیه تهران محسوب می‌شدند.
تعداد اتومبیل‌ها و موتورسیکلت‌های تهران در سال۱۳۰۰ فقط ۶۰۰ دستگاه بود که همچنان جزء وسایل نقلیه تهران محسوب می‌شدند. در این فاصله زمانی تا سال ۱۳۲۰ تعداد اتومبیل و موتورسیکلت به ۷۰۰ دستگاه رسید و ۱۳سال بعد از آن تعداد وسایل نقلیه از مرز ۸۰هزار دستگاه گذشت.»
منبع: همشهری
منبع: faradeed-187436
