فرادید| هاتوشا، پایتخت هیتی‌ها در ناحیه بوغازکاله در استان چوروم، در شمال آناتولی مرکزی واقع شده است. قدمت بقایای پایتخت هیتی‌ها به عصر برنز، یعنی حدود ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد بازمی‌گردد. این مکان در سال ۱۹۸۶ به فهرست میراث جهانی یونسکو اضافه شد.
به گزارش فرادید، در تونل معروف یرکاپی که هر بازدیدکننده‌ای در خرابه‌های هاتوشا از آن عبور می‌کند، ۲۴۹ نماد ۳۵۰۰ساله کشف شده است. برخی از بخش‌های رمزگشایی‌شده‌ی هیروگلیف‌های آناتولی (شکلی از نوشتار متشکل از حدود ۵۰۰ علامت) که سال گذشته کشف شدند، حاوی اطلاعاتی درباره شخصی هستند که تونل را ساخته است.
کتیبه‌هایی که سال گذشته توسط دانشیار دکتر بولنت گِنچ، یکی از اعضای هیئت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه ماردیت آرتوکلو کشف شدند، شامل ۲۴۹ نماد بودند که با رنگ ریشه ترسیم شده بودند.
در هیروگلیف‌هایی که در انتهای غربی و شرقی تونل یافت شدند، مشخص شد که شخصی به نام «آریشادو» مسئول ساخت تونل بوده است. این اطلاعات مهم‌ترین کشف در مورد ساخت تونل به شمار می‌آیند.
همچنین نمادهایی برای «کوه توتالیا» و «جاده» در هیروگلیف وجود دارد که در سمت غربی تونل دیده می‌شوند. ترکیب این نمادها نشان می‌دهد که این تونل به عنوان جاده‌ای منتهی به کوه توتالیا ساخته شده است.
رئیس کاوش، پروفسور آندریاس شاخنر، توجه را به دو مجموعه نماد در ضلع غربی تونل جلب می‌کند: «یک گروه هنوز به طور کامل روشن نشده است، اما معنای یک گروه روشن است. آن‌ها نمادهای «کوه توتالیا» و «جاده» را با هم ترکیب کرده‌اند. ما کوه توتالیا را از متون هیتی می‌شناسیم. کوه توتالیا کوه مقدسی برای هیتی‌ها است. آنقدر مهم است که چندین پادشاه نام سلطنتی خود را از آنجا گرفته‌اند. اعتقاد بر این است که نماد جاده دارای معانی مختلفی مانند «جاده توتالیا»، «جاده منتهی به کوه توتالیا» یا «جاده عبور از کوه توتالیا» است.
با توجه به وجود این نمادها در یک تونل، فرضیه اصلی این است که می‌توانیم یرکاپی را با کوه توتالیا مرتبط کنیم یا اینکه کوه توتالیا به طور مصنوعی ساخته شده، چون از بیرون، به خصوص وقتی از دشت به آن نگاه کنیم، یرکاپی در بالاترین نقطه از هاتوشا قرار دارد و بنابراین از همه طرف قابل مشاهده است. در واقع، به گونه‌ای قرار گرفته که در خور یک مکان مقدس است.
پروفسور آندریاس شاخنر در بیانیه خود اظهار داشت که هیروگلیف‌های آناتولی که در ساخت تونل از آن‌ها استفاده شده، سرنخ‌های مهمی برای درک دوران هیتی هستند.
شاخنر می‌افزاید: «این هیروگلیف‌ها به شکل امضا، کتیبه یا عبارت «من این کار را کردم» توسط شخصی که این تونل را ساخته به نظر می‌رسند. با این حال، ما این را درک می‌کنیم که به احتمال زیاد، در دنیای هیتی، این خط تصویری، بسیار گسترده‌تر از خط میخی بوده است».
افزون بر این، شاخنر اشاره کرد هیروگلیف‌های آناتولی در زندگی روزمره رایج بوده‌اند: «خط میخی بیشتر پدیده‌ای در قشر حاکم بوده، چیزی که دولت از آن استفاده می‌کرده، اما با وجود هیروگلیف‌های آناتولی، می‌توانیم کاربردهای مختلفی مانند ارتباطات روزمره مردم، علائم ناوبری شهری و بسیاری موارد دیگر را پیش‌بینی کنیم.»
مترجم: زهرا ذوالقدر
منبع: faradeed-156401
