دولت در هفته دوم مرداد ماه سومین رکورد فروش اوراق را در بازار اولیه به ثبت رسانید. این بازار به منظور تامین کسری بودجه اوراق بدهی دولتی در سه سال پیش کار خود را آغاز کرده و اکنون در سال جاری به مرحله یازدهم خود رسیده است.
دولت در این معاملات اوراق بدهی را به مشتریان خود اعم از بانک ها و بورسی ها فروخته و درآمد حاصله را به تامین کسری بودجه اختصاص می دهد. برخی تحلیل گران معتقدند رشد درآمدهای دولت از این مسیر، از افزایش تورم جلوگیری به عمل آورده و از این رو رصد آن امری مهم در اقتصادکشور تلقی می شود.
بررسی معاملات بازار اولیه نشان می دهد حراج این هفته دو علامت داشته است. نخست عقب نشینی مرموز بورس از خرید اوراق و دومین علامت، به هم خوردن نسبت ها در بازار پول بوده است.
علامت قرمز بورس در بازار اولیه
رصد هفتگی معاملات اوراق بدهی دولتی نشان می دهد سهم بورسی ها از خرید اوراق در هر هفته در سطح بالایی بوده و غالبا از بانک ها بیشتر بوده است. در هفته دوم مرداد ماه اما سهم بورس از خرید اوراق دولتی تنها برابر با ۱۵۰ میلیارد تومان به ثبت رسیده که تقریبا ۴.۷ درصد از کل اوراق خریداری شده از دولت بوده است. کمترین خرید بورس از دولت در سال ۱۴۰۱.
به عبارت دیگر بورسی ها که همواره در خرید اوراق از دولت آوانگارد بوده اند این هفته کاملا عقب نشینی کرده و کمترین ارزش معاملات را در این بازار رقم زده اند.
در بررسی این اتفاق مهم یک منبع آگاه به اکو ایران می گوید: مهم ترین دلیل عقب نشینی بورسی ها به افزایش چراغ خاموش نرخ سود در بانک ها برمی گردد. شنیده ها حاکی از آن است که در ماه های گذشته نهادهای مالی بورسی پیشنهاد دریافت سپرده گذاری ۱ ساله با نرخ سود ۲۳ درصد را از سوی بانک ها داشته اند. اتفاقی که در هفته های اخیر شدت بیشتری پیدا کرده است. این در حالی است که اراد ۱۰۷ که مورد تمایل بورسی ها است نرخ سود ۲۲ درصدی با تاریخ سررسید بیش از دوسال دارد.
همین اتفاقات موجب شده تا بورسی ها عقب نشینی کرده و در مورد نحوه سپرده گذاری تامل بیشتری کنند.اما نکته عجیبتر این معاملات جهش تمایل بانک ها به خرید اوراق بدهی دولتی از دولت بوده است.
در هفته دوم مرداد ماه بانک ها ۳ هزار و ۵۰ میلیارد تومان اوراق از دولت خریداری کردند. بیشترین حجم مشارکت بانک ها در تمام یازده مرحله سپری شده در سال جاری.
اراد ۱۰۶ اوراق مورد علاقه بانک ها، ۸ هفته بود که در بازار عرضه می شده اما در دو هفته گذشته هیچ تمایلی از سوی بانک ها برای خرید این اوراق ثبت نشده بود. آمارهای بانک مرکزی نشان می داد در دو هفته گذشته این سهم مشارکت نهادهای مالی در خرید اوراق بدهی ددولتی برابر با صفر بوده و بانک ها هیچ معامله ای را ثبت نکردند.
این رکوردزنی و رشد خرید بانک ها در حالی ثبت شده که آمارهای بین بانکی همین نهاد نشان از آن دارد که بازار بین بانکی با کسری شدید منابع مواجه شده است.
بنابراین چه پاسخی را می توان برای معمای رشد یکباره خرید بانک ها از دولت مناسب دانست؟ آمارها و شنیده ها حاکی از دو فرضیه مهم هستند.
فرضیه اول: برخی کارشناسان معتقدند در شرایطی که بانک مرکزی تصمیم به کاهش نرخ سود بین بانکی گرفته بانک ها ترجیح داده اند تا منابع را از بازار بین بانکی به بازار اولیه منتقل کنند. چرا که در بازار اولیه نرخ سود اراد ۱۰۶ برابر با ۲۱.۵ درصد بوده و از نرخ بهره در حدود ۱ واحد درصد بیشتر است.
فرضیه دوم: اما منبع آگاه اکو ایران در این باره توضیح دیگری را مطرح می کند. باتوجه به آن که این بازار در سال سوم برگزاری خود قرار دارد بنابراین باید دولت بخشی از اوراق خریداری شده درسال های قبل را اکنون تسویه کند.
در همین رابطه این منبع می گوید دولت اکنون ۵۴ هزار میلیارد تومان از اوراق خریداری شده را در سال جاری تسویه کرده و بابت آن از بانک ها اوراق را جمع آوری کرده است.
این در حالی است که از ابتدای سال جاری تا کنون دولت تنها ۲۶ هزار میلیارد تومان اوراق در بازار اولیه به مشتریان خود فروخته است. این تفاوت در میزان تسهیلات و فروش جدید اوراق موجب شده تا پوتفوی برخی بانک ها کم شده و به زیر کف مجاز برسد.
طبق بخشنامه بانک مرکزی بانک ها موظف هستند حداقل ۳ درصد از دارایی های خود را به صورت اوراق نگه داری کنند. به همین دلیل در هفته جاری ۲ معامله از سوی بانک ها رخ داد تا بانک های پایین تر از کف مجاز پورتفوی خود را پر کنند.
پی گیری های اکو ایران نشان می دهد این دو خریدار بانک های تجارت و قرض الحسنه رسالت بوده اند و این دو بانک برای رسیدن به نصاب قانونی اوراق در پرتفو ناچار به خرید سنگین در این هفته شده اند.
مسیر استقراض دولت از بانک مرکزی غیر مستقیم شد تکرار انکار واقعیات دولت رئیسی/ مردم بهتر یا بدتر شدن معیشت را می دانند + جدول
46217
کد خبر 1659713منبع: khabaronline-1659713
