به گزارش خبرگزاری تسنیم از یاسوج ، پدیده ترک تحصیل یکی از معضلات بزرگ آموزش و پرورش و جامعه بوده که همه ساله به میزان زیادی امکانات، منابع و استعدادهای بالقوه انسانی و اقتصادی را تلف کرده و تاثیرات غیرقابل جبرانی در ابعاد فردی و اجتماعی به جای میگذارد.
در استان کهگیلویه و بویراحمد به ویژه در مناطق محروم این استان هرساله دانشآموزان زیادی بهخاطر مشکلاتی از جمله نبود امکانات، فقر مالی، نبود سرانه آموزشی، اصرار والدین و از همه مهمتر بهخاطر عدم آگاهی از آینده تحصیل از ادامه تحصیل خودداری میکنند.
سال تحصیلی عجیب و غریب 1400-1399 سالی سرشار از استثناها، اولینها و تجربههای تازه و دست اول بود، سالی که شروع آن در اوج کرونا بود و پایانش هم با اپیدمی کرونا همراه شد. 9 ماه تحصیلی که بیشتر دانشآموزان بهخصوص در شهرهای استان حتی یک روز هم به مدرسه نرفتند و در روستاها هم اگر کلاسی برگزار شد با استرس و اضطراب بالای ناشی از افزایش بیماری همراه بود. سالی که در آن همه کلیشهها از مدرسه، دانشآموز، معلم و کلاس درس برای نخستین بار در تاریخ صد و اندی ساله آموزشوپرورش شکسته و قالبهای نو و جدیدی در فضای آموزشی کشور ترسیم شد.
مبحث اینترنت که تا پیش از شیوع کرونا بارها از سوی مدیران ارشد وزارت آموزشوپرورش تهدید بزرگی برای امنیت روانی و اخلاقی دانشآموزان به شمار میرفت، در عرض چند هفته بهسرعت تبدیل به بستر اصلی آموزش عمومی کشور شد و مدیران ارشد وزارتخانه برای نخستین بار در تاریخ آموزشوپرورش تن به ایجاد یک سامانه سراسری برای آموزش از راه دور و مجازی دادند.
سامانه شاد که از ابتدای راهاندازی، حرف و حدیثهای زیادی درباره آن بود و منتقدان جدی در بدنه کارشناسی کشور داشت، توانست به مرور جایگزین تمام برنامههای غیررسمی آموزشی شود و راه خودش را در بدنه مدارس باز کند. سامانهای که بنا بر اعلام مدیران وزارتخانه، بیش از 15 میلیون دانشآموز از سراسر کشور عضو آن هستند و از بزرگترین سامانههای آموزش مجازی ایران به شمار میآید.
هر چند کرونا سبب شد تا آموزشوپرورش بالاخره از قالبها و ساختارهای رسمی و غیرمنعطف خود خارج شود و سایر روشهای آموزشی دیگر را هم تجربه کند اما قسمت تلخ این داستان، خارجشدن دانشآموزان زیادی از گردونه تحصیل در استان کهگیلویه و بویراحمد بود. بیشتر آنها کودکان یا نوجوانانی بوده که یا به ابزار هوشمند مثل موبایل و تبلت دسترسی نداشته یا در مناطقی زندگی میکردند که آنتندهی اینترنت در آنجا وجود ندارد.
فقر مالی در بیشتر مناطق استان کهگیلویه و بویراحمد به ویژه در مناطق روستایی بخاطر محرومیت بسیار زیاد خانوادهها در واقع مهمترین عامل ترک تحصیل دانشآموزان محسوب میشود و علاوه بر نابود شدن استعدادهای ذاتی این قبیل دانشآموزان، سبب خسارت به منابع و امکانات آموزش و پرورش در طی سالهای گذشته نیز میشود.
فقط تا کلاس پنجم
سمیرا یکی از دختران ترک تحصیل روستای لیراب بخش دیشموک به خبرنگار تسنیم، گفت: در روستای ما اگر خیلی شانس داشته باشیم و والدین اجازه بدهند فقط تا کلاس پنجم میتوانیم درس بخوانیم و از آن به بعد دیگر امکان ندارد.
وی گفت: پدران روستایی بخاطر نداشتن شغل مناسب و نبود درآمد کافی، قادر به تأمین همه هزینهها نیستند و همین اندازه که شب با شکم سیر بخوابیم برای ما کافی است.
این دختر روستایی با اشاره به علاقه بسیار زیادش جهت ادامه تحصیل، گفت: از همان کلاس اول علاقه زیادی به درس خواندن داشتم و تا پایان کلاس چهارم، همیشه شاگرد اول کلاس بودم اما بخاطر مشکلات مالی دیگر نتوانستم ادامه تحصیل بدهم.
وی گفت: در روستای ما فقط تا پایه پنجم میتوانیم درس بخوانیم و جهت ادامه تحصیل باید به دیشموک برویم اما بخاطر فاصله رفت و آمد و نبود امکانات ادامه تحصیل برای ما مقدور نیست.
نبود سرانه آموزشی لازم و امکانات بسیار اندک روستاهای استان کهگیلویه و بویراحمد سبب ترک تحصیل دانشآموزان زیادی در روستاها شده و سبب افزایش فقر فرهنگی در سطح روستاها میشود که میطلبد مسئولان اداره کل آموزش و پرورش در این زمینه توجه بیشتری داشته باشند.
آسیبهای اجتماعی موجود در روستاهای کهگیلویه و بویراحمد بیشتر بخاطر بیتوجهی والدین به ادامه تحصیل فرزندان خود و عدم آگاهی از اهمیت تحصیل و نقش ارزشمند آن در زندگی بوده و رشد روزافزون معضلات اجتماعی ناشی از همین بیتوجهی روستاییان به ادامه تحصیل فرزندانشان است.
روستاهای تک دانشآموزه هم مورد حمایت هستند
طی سالهای گذشته تاکنون گهگاهی اخبار تلخی ناشی از خودکشی نوجوانان بهخصوص دختران روستایی در استان کهگیلویه و بویراحمد شنیده میشود که اگر واقعبینانه به موضوع نگاه کنیم یکی از دلایل اصلی وقوع چنین پدیده تلخی بیشتر بخاطر ترک تحصیل آنها در سنین پایین است.
اهمیت تحصیل در زندگی فردی آنقدر با ارزش بوده که وزارت آموزشوپرورش در سیاستهای ابلاغی خود به چنین موضوعی اذعان داشته و برای جلوگیری از ترک تحصیل دانشآموزان بهخصوص دانشآموزان روستایی تلاشهای زیادی میکند و حتی آموزش در روستاهای تک دانشآموز را نیز تحت پوشش خود قرار میدهد تا هیچ دانشآموزی بخاطر فقر و محرومیت از تحصیل باز نماند.
مدیرکل آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد در گفتوگو با خبرنگار تسنیم، اظهار داشت: آمار کلی دانشآموزان استان در مقطع متوسطه اول در سال تحصیلی 1401- 1400 بیش از 36 هزار نفر بوده و میانگین دانشآموزان ترک تحصیل در استان تعداد 237 نفر است که از این میزان 49 درصد دختر و 51 درصد پسر هستند.
هادی زارعپور افزود: آمار کلی دانشآموزان استان در مقطع متوسطه دوم در سال تحصیلی 1401 - 1400 بیش از 26 هزار نفر بوده و میانگین دانش آموزان ترک تحصیل استان تعداد 96 نفر است که از این میزان 55 درصد دختر و 45 درصد پسر هستند.
وی با اشاره به میزان ترک تحصیل دانشآموزان استان در مقایسه با میانگین کشوری، تصریح کرد: آمار ترک تحصیل دانشآموزان متوسطه اول 3.66 میانگین کشوری و متوسطه دوم 1.56 میانگین کشوری است.
زارعپور با اشاره به دلایل مهم ترک تحصیل دانشآموزان دوره متوسطه در سطح استان، عنوان کرد: باتوجه به اینکه بخشی از دانشآموزان در مناطق محروم و دورافتاده بخاطر نبود امکانات و عدم برخورداری از تجهیزات نوین آموزشی و سایر دلایل دیگر بطور کامل از آموزش بهره نمیبرند میتوان گفت که کرونا و شیوع آن موجب تأثیرات منفی در آموزش آنان شده است و البته علاوه بر بیماری کرونا عوامل دیگری از جمله عوامل اجتماعی، خانوادگی و فردی نیز در ترک تحصیل دانش آموزان تأثیر داشته است.
وی با اشاره به اقدامات آموزش و پرورش استان برای جلوگیری از ترک تحصیل دانشآموزان متوسطه طی 8 سال گذشته در نقاط مختلف کهگیلویه و بویراحمد، گفت: آموزش و پرورش استان در این باره اقدامات متفاوتی انجام داده از جمله دعوت از خیرین و نهادها جهت حمایت از دانشآموزان ترک تحصیل، تقویت و توسعه مدارس شبانهروزی جهت جذب کودکان طبقات کمدرآمد و محروم در مناطق کمتر برخوردار، آموزش خانوادهها و فرهنگسازی برای ادامه تحصیل کودکان به ویژه دختران از طریق رسانهها و مساجد و مدارس، ایجاد خوابگاه مرکزی با همکاری اولیا و خیرین در مناطقی که میتواند امکان دسترسی بازمانده از تحصیل را فراهم آورد، آموزش از راه دور افراد لازم التعلیم و بهرهگیری از ظرفیت خیرین و مؤسسات خیریه استان جهت شناسایی افراد لازمالتعلیم که بخاطر مسائل مالی ترک تحصیل کردند.
تعداد زیاد دانشآموزان نسبت به سایر نقاط استان
زارعپور با اشاره به شهرستانهای دارای بیشترین دانشآموز ترک تحصیل در سطح استان، عنوان کرد: شهرستان بویراحمد بخاطر آنکه بیشترین جمعیت دانشآموزی را در سطح استان دارد پس میزان ترک تحصیل در این شهرستان از سایر نقاط استان بیشتر است.
وی با اشاره به راهکارهای آموزش و پرورش جهت جلوگیری از ترک تحصیل دانشآموزان، خاطرنشان کرد: ایجاد مشوقهای مادی و معنوی جهت ادامه تحصیل دانشآموزان بازمانده و بهرهگیری از ظرفیت انجمنهای اولیا و مربیان و سازمانهای مردم نهاد و حتی خانههای کودک جهت شناسایی و جذب کودکان بازمانده از تحصیل، ایجاد ساز و کار قانونی به منظور آموزش و توجیه و برخورد با والدینی که مانع از ادامه تحصیل کودکان میشوند، همکاری سایر دستگاههای برون سازمانی در خصوص شناسایی و جذب دانشآموزان ترک تحصیل و فرهنگسازی در خصوص علم و دانش و اهمیت آن در زندگی از طریق رسانه ملی استانی و رسانهها از جمله راهکارهای آموزش و پرورش استان برای جلوگیری از ترک تحصیل دانشآموزان است.
حشمت الله احمدزاده استاندار کهگیلویه و بویراحمد نیز خواستار بررسی دلیل یا دلایل ترک تحصیل دانش آموزان شد و گفت: بهره مندی دانش آموزان تمامی مناطق از علم و دانش برای حکومت و دولت اولویت است و برای رسیدن به این هدف برنامهریزیهای دقیقی انجام شده که براساس برنامههای تدوین شده یک به یک درحال اجراست.