به‌گزارش خبرگزاری تسنیم از اراک، بازار تاریخی اراک بخش اساسی بافت مرکزی شهر سلطان آباد "اراک قدیم" و یکی از ارزشمندترین تجربه‌های شهرسازی و معماری تاریخی کشور بوده که تلفیقی از معماری مدرن و سنتی ایران است که یکی از ویژگی‌های معماری بازار اراک به کارگیری انواع طاق و گنبد به منظور مسقف کردن گذرگاه‌ها، حجره‌ها، انبارها و سراها است.
بازار اراک دارای راه‌ها و گذرگاه‌های گوناگون است که اسم بعضی از آنها برگرفته از نام یا نوع کاربری آنها است و نیز ریشه در امور مذهبی و فرهنگ تربیتی خاص مردم این شهر دارد که گذر قبله (وجود مسجدی به همین نام در این گذر) و گذر لوطی هاشم (نشانه فتوت و جوانمردی یک شخص به اعتبار کلمه لوطی ) و گذر ملا قاسم از جمله این گذرها هستند.
وجود سراهای گوناگون در بازار نه تنها دال بر شکوفایی و رونق داد و ستد این مجموعه با شهرهای گوناگون و نیز روابط تجاری بین‌المللی بوده بلکه جلوه‌ای دلپذیر از ذوق و هنر است.
بازار تاریخی از نخستین بناهای شهر اراک
این مجموعه که یکی از بناهای اولیه در شهر اراک است علاوه بر گذرها و سراهای مختلف شامل حمام، مسجد، مدرسه و آب انبارها هم می‌شود که به وسیله یوسف‌خان گرجی و در دوران قاجار در مرکز شهر اراک بنا شده است.
معماری بنای این مجموعه به گونه‌ای است که به مرکزیت چهارسوق، دارای دو مسیر شمالی، جنوبی و شرقی، غربی است و از چهار سمت به دروازه‌های اصلی شهر متصل بوده و به شکلی مهم‌ترین و استراتژیک‌ترین نقطه شهر در گذشته قلمداد می‌شده است.
در بازار اراک صدها باب مغازه وجود دارد که همه در راسته بازار فعالیت می‌کنند و مکان‌های دیگر مانند بازارچه‌های اختصاصی و باراندازها و انبارها و کارگاه‌های تولیدی در سراهای مختلف و تیمچه فعالیت دارند که در طرفین بازار و به فاصله 50 متر از یکدیگر ساخته شده‌اند.
در این بین متاسفانه بازار تاریخی به مرور زمان دچار فرسودگی و تخریب شده و علاوه بر رنگ باختن هویت و فرهنگ اراک در سایه بی‌توجهی‌ها، عدم توجه به مرمت و حفظ و نگهداری این بنای ارزشمند هم از دیگر معضلاتی است که هر گونه غفلت در این زمینه به منزله فروریختن هویت و فرهنگ این شهر بوده و ضربه‌ای بر تار و پود این معماری بی‌نظیر است.
تاسیسات مجموعه بازار تاریخی اراک هم در بحث حفاظت و نگهداری از این مجموعه بسیار حائز اهمیت است و استانداردسازی تاسیسات آن باید پیش از اینکه سبب بروز حادثه شود مورد توجه ویژه قرار گیرند.
استانداردسازی و ایمن‌سازی تاسیسات بازار اراک
مصطفی مرزبان در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم با اشاره به اقدامات انجام شده در راستای حفظ و نگهداری از مجموعه بازار تاریخی اراک گفت: در راستای استانداردسازی و ایمن‌سازی تاسیسات بازار اراک، در جلسه رسیدگی به مشکلات بازار تاریخی اراک که با حضور نمایندگان مرتبط با حفاظت و نگهداری این مجموعه برگزار شد، ارائه طرح و اولویت‌های مورد نیاز برایجانمایی و تأمین مرکز ایجاد پست‌های برق، با همکاری شرکت توزیع برق استان در دستور کار قرار گرفت.
وی افزود: همچنین از کسبه این مجموعه تاریخی هم تقاضا داریم که نسبت به رعایت استانداردهای ایمنی بازار، ساماندهی مرمت‌های اجرایی اهتمام بورزند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی تصریح کرد: بازار تاریخی اراک به یک سامانه کاملا ایمن هم نیاز دارد که باید تمامی تاسیسات به روزرسانی و ایمن سازی شود زیرا تاسیسات قدیمی می‌تواند سبب وقوع آتش‌سوزی شود.
مرزبان بیان کرد: در راستای رفع مشکلات بازار تاریخی اراک نیازمند همکاری تمامی کسبه این مجموعه هستیم و به طور قطع با برنامه‌ریزی‌های دقیق و کارشناسی‌شده می‌توان مشکلات را برطرف کرد.
پلان مدیریتی بازار با مسئولیت اداره کل میراث فرهنگی تشکیل شد
وی ادامه داد: در راستای تعامل و همکاری دستگاه‌های مرتبط، پلان مدیریتی بازار با مسئولیت اداره کل میراث فرهنگی تشکیل شده و جلسات و نشست‌های دوره ای با موضوع برطرف‌سازی مشکلات بازار به صورت دوره‌ای و مکرر برگزار می‌شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی عنوان کرد: در راستای همین امر ایمنی‌بخشی و استانداردسازی یکی از سرای های بازار به عنوان نقطه پایلوت با همکاری میراث فرهنگی، آتش‌نشانی و شهرداری در دستور کار قرار گرفته است.
