سماق (به انگلیسی Rhus) در واقع نوعی گیاه درختچه‌ای است که بیشتر در نواحی کوهستانی می‌روید و موقع برداشت، میوه آن را که خوشه‌ای است را می‌چینند. میوه سماق که تقریبا جنس سفتی دارد، آسیاب و کوبیده می‌شود و بعد از کوبیده شدن، به عنوان یک چاشنی مورد استفاده قرار می‌گیرد و طعم غذا را به صورت لذت بخشی ترش مزه میکند.
تاریخچه سماق
پس از پاسخ به پرسش سماق چیست، بهتر است نگاهی به تاریخچه سماق و استفاده‌های آن در گذشته بی‌اندازیم.در متون دارویی یونان باستان، از سماق به عنوان یک ماده دارویی ضدعفونی کننده یاد شده. همچنین در منابع تاریخی به استفاده گسترده از پوست سماق اشاره شده. به عنوان مثال، در گذشته از پوست سماق برای ساختن سیگار استفاده می‌شد. همچنین به علت خاصیت رنگ دهی پوست سماق، از آن برای سیاه کردن مو نیاز استفاده می‌کردند. از پوست سماق در صنعت چرم سازی در تمدن‌های مصر و یونان نیز استفاده شده است.
عکس سماق
خواص و مضرات سماق
- تقویت کننده معده است.
- در تحریک اشتهای افراد گرم مزاج و بخصوص صفراوی مزاج‌ها مفید است.
- قابض و پاک‌کننده معده می‌باشد.
- از انواع اسهال حاد و مزمن و خونریزی معده جلوگیری میکند.
- سماق همچنین خونریزی دوران قاعدگی را کم میکند و در برطرف کردن اسهال معمولی و اسهال خونی موثر است.
- مصرف سماق در بهبود نقرس موثر است.
- مصرف ساییده سماق با آب سرد خونریزی‌های داخلی را بند می‌آورد.
- کسانی که زیاد ادرار می‌کنند با مصرف سماق بهبود می‌یابند.
- از دیگر خواص قابل توجه سماق، نقش مؤثر آن در چربی سوزی و لاغری می باشد و این خاصیت به دلیل وجود ویتامین C در ترکیب آن می باشد.
- خواص آنتی اکسیدانی سماق سبب شده به عنوان یک محصول درمانگر کبد چرب و همچنین یک سم زدا برای کبد محسوب گردد.
- در ترکیبات سماق تانن هایی وجود دارند که از بیماریهای قلبی و عروقی جلوگیری می نمایند و فعالیت قلب را تنظیم می نمایند.
- سماق اشتها را تحریک میکند.
- لثه را تقویت و از خونریزی معده جلوگیری میکند.
- غرغره جوشانده سماق جهت ورم گلو و دهان تجویز می‌شود.
- گرد سماق جهت تقویت و استحکام لثه و جوش‌های چرکی دهان و تسکین درد دندان و کرم خوردگی مفید است.
- از دیگر خواص سماق می توان به خواص ضد التهابی ویژه آن اشاره نمود، این خاصیت سبب شده در درمان آرتروز بسیار مؤثر و مفید باشد.
- سماق جزو گیاهانی می باشد که خواص آنتی اکسیدانی ویژه ای دارد به همین دلیل، ضد سرطان محسوب می شود.
- ضد تهوع های ناشی از گرما و صفرا است که در گرم مزاجان و فصول گرم بیشتر اتفاق می افتد.
- سماق مملو از ویتامین C می باشد، وجود این ویتامین در سماق از چین و چروک صورت و نشستن رخسار پیری زودرس در افراد جلوگیری می کند.
- عصاره حاصل از سماق بویژه بخش آبی رنگ آن به سبب خاصیتی که دارد به عنوان درمان هپاتیت B از سوی متخصصان توصیه می شود.
- برای درمان بواسیر می توان هم از دم کرده سماق برای نوشیدن و هم از ضماد تهیه شده از بواسیر برای رفع خونریزی آن بهره برد.
- سماق، با مهار آنزیم آلفا- آمیلاز که مسئول شکستن نشاسته به قندهای کوچک‌تر است تحمل بیماران دیابتی را به گلوکز افزایش می‌دهد.
- مانع حالت تهوع و قی در گرم مزاجان و کسانی که در فصل گرما صفرا به معده شان می‌ریزد، است.
- سماق مانع ریختن صفرا به اعضا می شود. ریشه برخی از بیماری های اعضا این است که صفرایی که در بدن تولید می شود به آن عضو ریخته می‌شود.
- برای تسکین گلودرد از جوشانده سماق به صورت غرغره استفاده کنید.
- اگر هنگام حرکت و فعالیت زیاد عرق می نمایید دم کرده سماق را مانند چایی مصرف نمایید.
- برنج همراه با سماق، برای گرم مزاجانی که دچار تهوع و دلپیچه و احیاناً اسهال ناشی از غلبه صفرا می‌شوند، مخصوصاً در اقلیم‌ها و فصول گرم، مفید می‌باشد.
- یکی از خواص سماق نقش آن در درمان انزال زودرس در مردان است به این ترتیب که برگ درخت سماق و بارهنگ را با هم جوشانده و در پایین آلت تناسلی و ستون فقرات می مالند.
- سماق همچنین برای برخی از ورم‌های حاد مفید است. وقتی فرد ضربه خورده و قسمتی از بدن در حال ورم کردن و داغ شدن است، می‌توان سماق را به حالت خمیری درآورده، در محل ورم گذاشت و از افزایش ورم و داغ شدن و تورم جلوگیری کرد.
- برگ و دانه‌های بسیار ریز سماق خواص دارویی دارند. بیشتر نیروی سماق در دانه‌ها می باشد. دانه‌ها را کوفته و ساییده و مورد استفاده قرار می‌دهند.
- پزشکان طب سنتی می‌گویند سماق خواص ضدمیکروبی بسیار قوی دارد و به همین دلیل باید با گوشت خورده شود. از طرف دیگر، سماق به هضم غذای سنگینی مثل کباب کمک میکند و از آنجا که ضد کلسترول است می‌تواند همنشین خوبی برای کباب باشد.
- زیاده روی در مصرف سماق برای معده و کبد سرد مضر است.
- منجر به بروز واکنش‌های آلرژیکی می‌گردد.
- افراط در مصرف آن، کاهش وزن را به دنبال خواهد داشت.
- سعی کنید سماق خشک شده مصرف نمایید زیرا سماق تازه سبب مسمومیت می شود،
- مصرف بی رویه سماق تازه ممکن است مسمومیت هایی را به دنبال داشته باشد.
سماق پودر شده
طرز تهیه سماق
اگر به سماق های موجود در فروشگاهها اعتماد ندارید بهتر است خودتان در منزل سماق درست کنید تا از اصل بودن آن خاطرتان جمع باشد .
روش تهیه سماق در 7 مرحله
- حدود نیم کیلو دانه های خشک سماق را که برای مصرف بیش از یک سال یک خانواده 4 نفره کافی است را از بازار تهیه نمایید.
- چوب ها و برگهای لابلای دانه ها را تا حد امکان جدا کنید و دور بریزید
- دانه های موجود را در مخلوط کن بریزید.
- پس از چند دقیقه در سرعت متوسط، دانه های سماق را از مخلوط کن خارج کنید. همانطور که می بینید سماق به خوبی پودر شده است اما دانه های سیاهی درون آن وجود دارد.
- با یک الک درشت آنرا الک کنید تا دانه های سیاه جدا شود.
- پودر خانگی سماق مرغوب و خوشمزه آماده مصرف شما است.
- توصیه می شود از آسیاب استفاده نکنید زیرا که باعث می شود دانه های سیاه درون سماق نیز پودر شود و هنگام مصرف در دهان احساس گردد.
روش تهیه چای سماق
دمنوش سماق غنی از ویتامین C است که به جوانسازی پوست و مو کمک میکند. دمنوش سماق همچنین برای افراد مبتلا به دیابت بسیار موثر است و و در خونریزی رحم و التیام بخشی درد در زمان پریودی بسیار موثر است.
مواد لازم برای تهیه چای سماق
- 2 فنجان آب
- 2 فنجان شکر
- 3 قاشق غذاخوری سماق آسیاب شده
طرز تهیه دمنوش سماق
- آب و شکر را در یک قابلمه کوچک ترکیب کنید. روی حرارت متوسط گرم کنید ، گاهی اوقات هم بزنید ، تا شکر حل شود.
- اجازه دهید تا در دمای اتاق خنک شود. سماق را اضافه کنید ، هم بزنید تا ترکیب شود و به مدت 5 دقیقه دم کنید.
- مواد به دست آمده را از صافی عبور دهید.
- شربت سماق را می توان تا 5 روز در ظرف در بسته در یخچال نگهداری كرد.
پودر سماق
چطور سماق را پودر کنیم؟
- سماق ها را اگر به صورت تازه تهیه کردید باید بگذارید تا کاملا خشک شوند و هیچگونه رطوبتی نداشته باشند سپس دانه های خشک شده سماق را ازش جدا کنید و داخل کاسه بریزید.
- برای شست و شوی سماق نباید آن ها را داخل آب بریزید وگرنه تمام مزه و ترشی آن از بین می رود برای شستشو باید خوشه های دانه شده سماق را داخل یک آبکش با منافذ کوچک بریزید و زیر شیر آب حرکتش بدید تا غبار از روی آن شسته شود و بلافاصله روی یک پارچه تمیز پهن کنید تا خشک شود.
- شاید به نظر برسد دانه های سماق رنگ تیره ای دارند چطور قرمز می شوند باید گفت با آسیاب کردن مواد به رنگ قرمز خوش رنگ می رسند پس دانه های خشک شده را داخل آسیاب ریخته و اجازه دهید تا کاملا پودر شوند.
- وقتی سماق را آسیاب می کنید می بینید که دانه ها سیاهی داخل آن وجود دارند برای اینکه آنها را جدا کنید یک الک درشت بردارید و سماق را الک کنید تا دانه های سیاه رنگ از سماق قرمز خوش رنگ جدا شود. سماق خانگی ما حاضر است آن را داخل شیشه ریخته و می توانید تا سال ها نگهداری کنید.
فواید مصرف سماق در بارداری چیست؟
یکی از مسائل مهمی که دانشمندان علوم غذایی در مورد آن بحث می‌کنند، خواص سماق در بارداری است. به طور کلی مصرف سماق در دوران بارداری، باعث افزایش سلامت نوزاد و مادر می‌شود. همچنین مصرف سماق همراه با کباب، می‌تواند مشکل حالت تهوع شدید مادران را حل کند و برای آن چاره ساز باشد.علاوه بر خاصیت‌های ذکر شده، مصرف سماق در دوران بارداری می‌تواند به کاهش درد و گرفتگی عضلات ناشی از بارداری کمک کند.
مضرات سماق در بارداری چیست؟
گاهی اوقات بسته به نوع طبع مادر و حساسیت‌های او، مصرف سماق در دوران بارداری توصیه نمی‌شود زیرا سماق تازه سموم خاصی دارد که می‌تواند برای مادر و جنین مشکل ایجاد کند. پیشنهاد می‌کنیم برای پاسخ به این سوال که آیا مصرف سماق در دوران بارداری برای من مشکل ساز است یا خیر به پزشک خود مراجعه کنید.
آیا مصرف سماق برای لاغری موثره؟
سماق با خاصیت تنظیم قند خون و کاهش چربی بدن، می‌تواند به لاغری هرچه سریعتر شما کمک کند و مثل یک مکمل غذایی، به لاغری شما سرعت بدهد.
خواص سماق برای پوست چیست؟
- سماق، به خصوص سماق قرمز، مناسب برای از بین بردن کک و کهیر و لکه‌های پوستی است.
- سماق به نوعی، ضد خارش و ضد حساسیت است.
- از سماق برای درمان زخم‌های سطحی نیز استفاده می‌شود.
- سماق به واسطه داشتن آنتی اکسیدان، نوعی خاصیت جوان سازی پوست صورت را نیز دارد و می‌تواند چین و چروک‌های پوستی را از بین ببرد و پوست را صاف و شفاف کند.
- برای استفاده از این خاصیت سماق برای پوست صورت، علاوه بر خوردن آن، می‌توانید با دم کردن سماق و حتی پختن شاخه‌ها و پوست‌هایش، از آن پماد بسازید و آن را روی سطح پوست بمالید تا تاثیر خودش را بگذارد.
آیا مصرف سماق باعث افزایش خونریزی رحم می شود؟
یکی از خواص سماق، جلوگیری از خونریزی یا قطع خونریزی رحم است. در طب سنتی اسلامی به خواص سماق برای خونریزی رحم اشاره شده و استفاده از آن برای رفع خونریزی توصیه شده است.
آیا سماق باعث کاهش دیابت می شود؟
یکی دیگر از خواص مهم سماق، کاهش قند خون و مهار دیابت است.سماق به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی خود، قند موجود در خون را تا حد اعتدال پایین می‌آورد و به گونه‌ای دیابت را مهار میکند و به عنوان یک راه درمانی گیاهی برای قند خون شناخته می‌شود.
خواص سماق برای درمان کبد چرب چیست؟
بر اساس تحقیقات و مطالعات انجام شده یکی از مهم ترین خواص سماق برای درمان کبد چرب است. استفاده از دمنوش سماق برای درمان و کنترل کبد چرب می‌تواند موثر و مفید باشد.
ترکیب سماق و ماست چه فایده ای دارد؟
یکی از ترکیبات مفید و محبوب، سماق و ماست است. ترکیب سماق و ماست، تاثیر بسیار زیادی در سریعتر شدن روند لاغری دارد و مصرف آن در وعده‌های متنوع می‌تواند شکم شما را به تدریج آب کند. یکی دیگر از خواص سماق و ماست، تصفیه سموم بدن است.
خواص سماق و گشنیز چیست؟
یکی دیگر از ترکیبات محبوب سماق، ترکیب سماق و گشنیز است. گشنیز یکی از گیاهان دارویی پر فایده است که دارای انواع مختلفی از ویتامین‌ها و مواد غذایی نظیر ویتامین A و ویتامین c و کسلیم و پتاسیم است.خواص سماق و گشنیز بسیار زیاد است، مصرف سماق و گشنیز در طول روز می‌تواند مشکلات معده و گوارشی شما را حل کند و هضم غذا را برای روده‌ها راحت‌تر کند. ترکیب سماق و گشنیز به عنوان یک داروی معده طبیعی نیز شناخته می‌شود.
سماق
سوالات متداول
در ادامه به برخی از رایج‌ترین سوال‌های مربوط به بحث سماق پاسخ دادیم.
آیا سماق خراب می‌شود؟
سماق مثل دیگر ادویه‌ها و چاشنی‌های خشک، دیر به دیر فاسد می‌شوند و یا کلا فاسد نمی‌شوند.
سماق کپک میزند؟
سماق را باید در جای خنک و خشک نگه داری کنید.نگه داری سماق در مکانی مرطوب می‌تواند باعث کپک زدن سماق شود.
روش شستن سماق ؟
دانه های سماق را نباید بشوریم چون طمع خود را از دست می دهد و برای شستن آن باید سماق را در ظرف آبی بریزیم تا گرد و غبار آن پاک شود و بلافاصله آن را مصرف کرده یا روی یک پارچه تمیز بریزید و بعد سماق را خشک کرده و پودر کنید.
طبع سماق گرم است یا سرد؟
طبع سماق سرد و خشک است؛ بنابراین اغلب در تهیه ترشی خرما، شربت انگور، کباب کوبیده، و کوکو سبزی، کباب برگ، چلو کباب و نظیر این خوراکی ها که تر و گرم هستند می توان از آن استفاده کرد.
آیا سماق نفاخ است؟
مصرف سماق در مقدار معتدل، می‌تواند درمانی برای اسهال و مشکلات گوارشی باشد. اما مصرف بیش از اندازه آن باعث نفخ معده و یبوست می‌شود.
آیا سماق قند دارد؟
خیر. سماق مقدار کمی قند مفید دارد که نه تنها برای دیابت مضر نیست؛ بلکه می‌تواند باعث درمان دیابت و قند خون شود.
بهترین سماق کدام است؟
از بین سماق‌های قرمز و قهوه‌ای، سماق قرمز مرغوب‌تر است. اگر به اصالت سماق شک دارید، مقداری از آن را داخل لیوان آب حل کنید؛ اگر آب رنگ گرفت، سماق تقلبی است؛ اما اگر سماق ته نشین شد، سماق اصل است.
چه کسانی نباید سماق بخورند؟
مصرف سماق برای تمامی گروه‌های سنی توصیه شده و مانعی ندارد. اما اگر با مشکل یبوست و نفخ معده دست و پنجه نرم می‌کنید، بهتر است مقدار مصرف سماق را کمتر کنید.
چرا با کباب سماق می‌خوریم؟
مصرف سماق با کباب دارای فواید بسیاری است که رفع آلودگی گوشت و کاهش کلسترول برخی از آنها هستند.
سماق چه مزه‌ای دارد؟
به طور کلی مزه سماق ترش است. این ترشی در سماق قهوه‌ای بیشتر از سماق قرمز است.
بهترین زمان مصرف دمنوش سماق ؟
بهترین زمان خوردن دمنوش سماق نیم ساعت بعد از وعده های غذایی اصلی است.
روش تشخیص سماق اصل از تقلبی چیست؟
طریقه شناخت تقلبی آن است که مقداری از آن را در آب حل کرده و در صورتی که آب رنگین و سماق زرد یا قهوه‌ای به جای ماند از مصرف آن اجتناب کنید.تقلب دیگر این که به سماق مانده نمک و جوهر لیمو اضافه می‌کنند تا مزه آن ترش و ملس شود.
سماق چه ویتامینی دارد؟
سماق سرشار از ویتامین‌های C و A است. همچنین مقدار قابل توجهی کلسیم را درون خود دارد.
سماق سوغات کدام شهر است؟
به علت وجود شرایط مناسب در کوهستان‌های سردشت و کوهستان‌های آذربایجان غربی، سماق‌های مرغوبی در مناطق اطراف این کوهستان‌ها وجود دارند.
سماق پورد شده
سماق در سفره هفت سین نشانه چیست ؟
نماد و چاشنی شادی و صبر و استقامت سماق است. وجود این ماده بر روی سفره هفت سین به این منظور بوده است که سال پیش رو را با نهایت شادی و استقامت در برابر سختی ها دنبال نماییم.
مقدار مصرف سماق در روز چقدر است؟
مصرف سماق یک تا دو بار به در روز باعث کاهش کلسترول و فشار خون می شود. در این صورت می توان سماق را در هر وعده غذایی می توان مصرف کرد اما در مصرف آن نبایدد زیاده روی کرد. سماق را می توان با انواع سالاد ها مصرف کرد و یا با غذاهای سرخ کردنی مانند سیب زمینی و گشت و ماهی و همچنین انواع کباب مصرف کرد.
چگونه می توان سماق را مصرف کرد؟
فرق بین سماق قهوه ای و سماق قرمز چیست؟
از نظر تفاوت غذایی هیچ فرق بین سماق قهوه ای و قرمز نیست فقط سماق قرمز ترشی بیشتری دارد. سماق وقتی همراه با دانه پودر می شود سرخی آن بیشتر می شود و در صورتی که هسته آن گرفته شود رنگ آن تیره تر می شود.
آیا مصرف سماق قرمز برای کاهش وزن موثر است؟
سماق قرمز نیز مانند سماق قهوه ای دارای فواید و خواص بیشماری برای سلامتی است از جمله خواص آن را می توان در لاغری و کاهش وزن ذکر کرد.
خواص سماق قهوه ای چیست؟
سماق در هر دو نوع خواص زیادی دارد از جمله خواص سماق قهوه ای می توان به از بین بردن تب و اسهال و کمک به بیماری های قلبی و عروقی و همچنین برای کاهش چین و چروک پوست و… اشاره کرد.
سماق قهوه ای را چه کسانی نباید مصرف کنند؟
اما این ادویه نیز مانند همه مواد دیگر نباید در مصرف آن زیاده روی کنیم چون باعث مسمومیت می شود. و همچنین نباید به صورت خام مصرف شود. و باید حتما خشک شود. و برای افرادی هم که معده حساسی دارند توصیه نمی شود.
معنی سماق چیست؟
(سُ) [ معر. ] (اِ.) گیاهی است از ردة دو لپه ای ها که به شکل درخت یا درختچه دیده می شود. دارای برگ های مرکب و گل های سفید خوشه ای است . میوه اش کوچک و ترش مزه است . گرده میوه اش جهت چاشنی غذا به کار می رود، سماک ، تتری ، تتم .
سماق مکیدن کنایه از چیست؟
گیاه سماق را به عنوان ضرب المثل بکار میبرند و معانی آن چنین است:
- یعنی بیهوده انتظار کسی یا چیزی را کشیدن.
- آروزی محال داشتن.
- بیکار نشستن و وقت تلف کردن
جمع بندی
سماق یکی از چاشنی های ترش مزه است که شما می توانید حتی آن را به ماست یا برنج خود اضافه کنید و از خواص آن بهره مند شوید. این چاشنی با طعم عالی اما نباید بیش از اندازه مصرف شود؛ چرا که می تواند موجب اسهال یا دیگر مشکلات شود. اگر شما هم فکر می‌کنید اطلاعات جدیدتری از سماق در اختیار دارید آن را در بخش کامنت‌های این مطلب حتما با ما در میان بگذارید.
