فهرست مطالب
- تاریخچه رژیم کتوژنیک
- رژیم کتوژنیک چیست؟
- انواع رژیم کتوژنیک
- فواید رژیم کتوژنیک
- عوارض رژیم کتوژنیک
- رژیم کتوژنیک برای چه کسانی ممنوع است؟
- در رژیم کتوژنیک چه بخوریم؟
- در رژیم کتوژنیک چه غذاهایی نخوریم؟
- برنامه رژیم کتوژنیک
- رژیم کتوژنیک ۷روزه
- رژیم ۲۱ روزه کتوژنیک
- رژیم کتو پلاس چیست؟
- پرسش های متداول
- سخن آخر
تاریخچه رژیم کتوژنیک
رژیم کتوژنتیک در دهه 1920 و 1930 میلادی برای درمان صرع رایج شد و اکنون برای کودکان مبتلابه صرع، از این رژیم بهعنوان تکنیکی برای مدیریت بیماری استفاده میشود. همچنین در سال های اخیر از رژیم کتو برای کاهش وزن و بهبود سلامتی بدن استفاده می شود.
رژیم کتوژنیک چیست؟
رژیم کتوژنیک(ketogenic) یا رژیم کتو رژیمی است که مصرف کربوهیدارت را محدود به 5%، میزان مصرف چربی را 75% افزایش و پروتئین را به میزان 20% در وعده های غذایی نگه می دارد.در هرم غذایی کتوژنیک کربوهیدارت ها در راس،پروتئین در وسط و چربی ها در پایین هرم قرار می گیرند. به عبارتی برعکس هرم غذایی عادی است. در رژیم کتو نیازی به حذف وعدههای غذایی یا کم کردن آنها ندارید و میتوانید از برخی میوهها، انواع گوشتهای پرچرب، تخم مرغ، خامه، کره، روغن و... استفاده کنید.
روش کار رژیم کتوژنیک به این صورت است که کالری بیشتری را از پروتئین و چربی بدست می آورید و کربوهیدرات مانند شکر، نوشابه، شیرینیها و نان سفید حذف یا کمتر مصرف می کنید.رژیم غذایی کتوژنیک برای کسانی که دارای اضافه وزن هستند، مبتلایان به دیابت یا کسانی که به دنبال بهبود سوخت و ساز بدن خود هستند، فوقالعاده است.
رژیم کتوژنیک فواید زیادی برای سلامتی دارد زیرا با کاهش مصرف کربوهیدارت بدن شروع به سوزاندان چربی برای سوخت می کند که بدن در حالت کتوز قرار می گیرد. در این حالت کبد چربی های بدن را به کتون تبدیل می کند. کتون، مولکول حاوی چربی است که در زمان نبود قند در بدن تولید می شود تا به عنوان سوخت برای تامین انرزی استفاده شود.رژیم کتو نه تنها متابولیسم بدن را تغییر می هد بلکه در کاهش وزن سریع موثر است.اگر برای کاهش وزن، رژیم غذایی کتوژنیک را انتخاب کردید نباید بیشتر از 3 ماه از این رژیم استفاده کنید.
انواع رژیم کتوژنیک
رژیم کتوژنیک به 4 نوع مختلف تجویز می شود و هر شخصی با توجه به هدف و شرایطی که دارد یکی از آن ها را انتخاب می کند.مثلا افراد ورزشکار بهتر است از رژیم غذایی کتوژنیک دورهای استفاده کنند.
1-رژیم کتوژنیک استاندارد (SKD)
رژیم کتوژنیک استاندارد (Standard ketogenic diet)، رایجترین نوع این رژیم است و برای کاهش وزن مناسب می باشد. در این رژیم غذایی کربوهیدرات 5%، پروتئین 20% و چربی 75% باید مصرف شود. در رژیم کتو استاندار، وعده های اصلی و میان وعده ها بر اساس چربی های مانند روغن زیتون، آووکادو، کره،گوشت و ماهی تنظیم می شود و در روز چربی مصرفی باید معادل سه چهارم فنجان باشد.در این رژیم می توانید از سبزیجات غیر نشاستهای (هویج، اسفناج، کلم بروکلی) و میوههای کم کربوهیدرات مثل توت و ملون استفاده کنید.
2- رژیم کتوژنیک دورهای (CKD)
رژیم کتوژنیک دورهای (Cyclical ketogenic diet) همان طور که از نام آن پیداست در دوره های ازکربوهیدرات بیشتری استفاده می شود که برای ورزشکاران مناسب است.
مثلا در رژیم کتوژنیک دورهای 5 روز از رژیم کتوژنیک استاندار پیروی می کنید و در 2 روز باقی مانده مصرف کربوهیدرات را افزایش میدهید. به عبارتی در روزهای کتو دوره ای از 25%چربی،25%پروتئین و 50% کربوهیدارت مصرف می کنید.رژیم کتوژنیک ۷روزه یکی از انواع رژیم کتوژنیک دورهای است که شامل پنج روز رژیم کتوژنیک استاندارد و دو روز رژیم غیر کتوژنیک در طول هفته است که می توانید از کربوهیدراتهای سالم مثل میوهها، سبزیجات نشاستهای، لبنیات و غلات کامل استفاده کنید.
3-رژیم کتوژنیک هدفمند (TKD)
رژیم کتوژنیک هدفمند (Targeted Ketogenic Diet) برای بدنسازها و کسانی که ورزشهای سبک انجام می دهند مناسب است.در این رژیم به افراد ورزشکار اجازه داده می شود قبل و بعد از ورزش 20 تا 30 درصد کربوهیدرات مصرف کنند تا بتوانند شدت ورزش را افزایش دهند.
4-رژیم کتوژنیک با پروتئین بالا (HPKD)
رژیم کتوژنیک با پروتئین بالا مناسب افرادی است که فعالیت بدنی شدید دارند.در این رژیم میزان مصرف پروتئین اندکی افزایش پیدا میکند و از مصرف چربی کم میشود؛ یعنی %60 چربی، 35% پروتئین و %5 کربوهیدرات.در رژیم کتوژنیک با پروتئین بالا لازم است که روزانه 120 گرم پروتئین و حدود 130 گرم چربی مصرف کنید.
بسیاری از مردم رژیم کتوژنیک با پروتئین بالا را بیشتر تمایل به استفاده برای کاهش وزن دارند. البته ممکن است این نوع رژیم منجر به کتوز نشود چون پروتئین هم درست مثل کربوهیدرات میتواند به گلوکز و سوخت تبدیل شود.
فواید رژیم کتوژنیک
برخی فواید رژیم لاغری کتوژنتیک عبارتند از:
- کاهش وزن
- بهبود سیستم گوارش
- کنترل قند خون و دیابت
- درمان صرع
- درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک
- افزایش مقاومت بدن در مقابل سرطان
- مقابله با آکنه
- پوست زییاتر
عوارض رژیم کتوژنیک
عوارض رژیم کتوژنیک مانند سایر رژیم ها اجتناب ناپذیر است، زیرا این رژیم سطح الکترولیت بدن را تغییر می دهد و ممکن است افراد دچار کمبود برخی از مواد معدنی همچون منیزیم، پتاسیم و سدیم شوند. در نتیجه ممکن است هریک از عوارض های زیر را تجربه کنند:
- تشنگی بیش از حد
- سردرد
- یبوست
- حالت تهوع
- خستگی
- سردرگمی و گیجی
- احساس سبکی سر
- بوی بد دهان
- تعریق
- ریزش مو
- تکرر ادرار
- گرفتگی عضلات پا
- اختلال در خواب
- اختلالات گوارشی
- ایجاد سنگ کلیه
- راش پوستی
رژیم کتوژنیک برای چه کسانی ممنوع است؟
افرادی که به یکی از بیماریهای زیر مبتلا هستند نباید از رژیم کتو استفاده کنند:
- مشکلات تیروئیدی
- پانکراس
- مشکلات کبدی
- بیماری کیسه صفرا
- سابقه اختلالات تغذیه
همچنین برای ورزشکاران حرفهای، کسانی که قصد عضله سازی در بدن خود دارند و یا به دنبال افزایش وزن هستند، رژیم مناسبی نیست.
در رژیم کتوژنیک چه بخوریم؟
در رژیم کتوژنیک چه بخوریم یا در رژیم کتوژنیک چه غذاهایی بخوریم؟ یکی از سوالات مهم افراد است. در رژیم کتوژنیک مصرف گوشت قرمز،بوقلمون استیک، مرغ، سوسیس، همبرگر،ماهی سالمون،کره،خامه،پنیر،روغن زیتون،روغن نارگیل، و..مانعی ندارد.بهتر است در این رژیم از مواد غذایی با کربوهیدرات کم اما چربی بالا انتخاب شود. در ادامه لیستی از خوراکیهایی که باید حجم اصلی وعدههای غذایی شما را تشکیل دهند را تهیه کردهایم.
- گوشت: ماهی، گوشت گاو، گوسفند، مرغ، تخم مرغ و غیره
- سبزیجات: اسفناج،بروکلی، گل کلم،کلم،گوجه فرنگی، پیاز و فلفلها، و قارچ
- آجیل و دانه: گردو، دانههای آفتابگردان، بادام، تخمکدو، دانه چیا و بذر کتان
- ادویهجات: نمک، فلفل، ادویهجات و انواع سبزیجات خشک رایج
- چربیهای سالم:روغن زیتون، روغن نارگیل، روغن آووکادو، سس مایونز
- شیرین کنندهها: استویا، اریتیتول، میوه جادو و سایر شیرین کنندههای کم کربوکسیل
- لبنیات با چربی بالا: پنیر خامهای، موزرلا یا بلوچیز، پنیر بز، پنیر چدار، خامه با چربی بالا، کره و غیره
- میوههای مجاز با کربوهیدرات کم: زردآلو، کیوی، آووکادو، شاتوت، گوجهفرنگی، ریواس، تمشک، طالبی، توت فرنگی، هندوانه، لیمو
- آووکادو و انواع توتها
در رژیم کتوژنیک چه غذاهایی نخوریم؟
- چربیهای ناسالم: مانند روغن گیاهی و سس مایونز
- میوه: سیب، موز، پرتقال و غیره
- گندم: سیب زمینی، هویج، و غیره
- دانهها و حبوبات: نخودفرنگی، لوبیا، عدس و نخود
- لبنیات: شیر و ماست و دوغ کارخانهای
- غلات و نشاسته: خوراکیهای حاوی آرد گند و نان، برنج، پاستا، جو پرک، ذرت و غيره
- غذاهای شیرین: عسل، نوشابه، آبمیوه، کیک، آب نبات، بستنی و غیره
برنامه رژیم کتوژنیک
در ادامه نمونه برنامه رژیم کتو رایگان برای ۱ هفته را ببینید:
شنبه
- صبحانه: املت گوشت با پنیر و سبزیجات
- ناهار: همبرگر (خانگی) بدون نان با برش هایی از پنیر و مغزها
- شام: ماهی قزل آلا، تخم مرغ و اسفناج تفت داده شده در روغن نارگیل.
یکشنبه
- صبحانه: تخم مرغ به همراه گوشت و قارچ
- ناهار: همبرگر با سُس سالسا، پنیر و آووکادو
- شام: استیک به همراه تخم مرغ و سالاد دورچین.
دوشنبه
- صبحانه: گوشت، تخم مرغ و گوجه فرنگی
- ناهار: سالاد مرغ با روغن زیتون و پنیر فتا
- شام: ماهی سالمون با مارچوبه که در کره درست شده است.
سه شنبه
- صبحانه: تخم مرغ، گوجه فرنگی
- ناهار: شیر بادام، کرهی بادام زمینی، میلک شیک پودر کاکائو
- شام: کوفته قلقلی، پنیر و سبزیجات.
چهارشنبه
- صبحانه: میلک شیک کتوژنیک مانند میلک شیک بادام زمینی و میلک شیک توت فرنگی
- ناهار: سالاد میگو با روغن زیتون و آووکادو
- شام: گوشت گوساله با پنیر پارمزان، کلم بروکلی و سالاد.
پنج شنبه
- صبحانه: املت با آووکادو، سالسا، فلفل، پیاز و ادویه جات
- ناهار: یک مشت آجیل به همراه کرفس، آووکادو و سالسا
- شام: مرغ با سُس پستو، پنیر خامه ای و سبزیجات.
جمعه
- صبحانه: ماست (سنتی) با کره ی بادام زمینی، پودر کاکائو و شکر برگ
- ناهار: گوشت گوساله ی سرخ شده در روغن نارگیل همراه با سبزیجات
- شام: همبرگر یا کباب کوبیده بدون نان و برنج همراه با تخم مرغ و پنیر.
این نمونه برنامه فقط برای آشنایی شما با رژیم کتوژنیک است و نباید از آن استفاده کنید. در رژیم کتوژنیک خودتان باید برنامه غذایی را با توجه به شرایط جسمانی و مالی تهیه کنید.نکته مهم این است که در برنامه رژیم کتوژنتیک 70 درصد چربی، 25 درصد پروتئین و 5 درصد کربوهیدرات را رعایت کنید.
رژیم کتوژنیک ۷روزه
رژیم کتوژنیک 7 روزه از آن دسته رژیم هایی است که باید توسط متخصص تغذیه طراحی شود. معمولا برای گرفتن این رژیم یک برنامهی غذایی ۷ روزه به شما دادهمیشود. نمونهی رژیم استاندارد کتوژنیک در اختیار شما قرار دادهمیشود و مواد غذایی که میتوانید و نمیتوانید مصرف کنید به شما توضیح دادهمیشوند. با این اطلاعات میتوانید برای خود برنامهی غذایی منظم و مناسبی طراحی کنید.
رژیم ۲۱ روزه کتوژنیک
معمولا افرادی که میخواهند در بازهی زمانی کوتاهی وزن زیادی کم کنند، میتواند رژیم ۲۱ روزه کتوژنیک بگیرند و از ۵ کیلوگرم تا مقادیر بیشتر وزن کم کنند.
رژیم کتو پلاس چیست؟
رژیم کتو پلاس(Keto plus diet)،نسخه بهینه سازی شده رژیم کتوژنیک است. برخی از مزایای مهم رژیم کتوپلاس عبارتند از:
- مواد غذایی در دسترس و ساده است
- اضافه شدن نان سبوس دار
- درصد کربوهیدرات، درصد چربی و درصد پروتئین در رژیم کتوپلاس بهینه سازی شده است.
پرسش های متداول
رژیم کتوژنیک به انگلیسی چه می شود؟ |
Ketogenic diet |
با رژیم کتوژنیک چقدر وزن کم می کنیم؟ |
نمی توان عدد دقیقی برای کاهش وزن با رژیم کتوژنیک در نظر گرفت، تاثیر رژیم کتوژنیک به بدن فرد و متابولیسم آن بستگی دارد. |
رژیم کتوژنیک برای کدام بیماری مفید است؟ |
رژیم کتوژنتیک می تواند برای بیماریهایی چون آلزایمر، اوتیسم، تومور مغزی، پارکینسون، اختلالات خواب و بسیاری از بیماری های دیگر مفید باشد.
|
چگونه رژیم کتوژنیک بگیریم؟ |
در رژیم کتوژنیک بدن شما میزان مصرف کربوهیدرات را به حداقل می رساند و تا حدامکان از خوراکی هایی با چربی بالا بهره می برد. همچنین این رژیم غذایی میزان پروتئین را درحد متوسط نگه می دارد. |
آیا رژیم کتوژنیک برای شما مناسب است؟ |
برای یافتن پاسخ این سوال بهتر است با مشاور تغذیه و یا پزشک مشورت کنید. |
میزان کاهش وزن در رژیم کتو چقدر است؟ |
میزان کاهش وزن در رژیم کتو در هفته اول نیم الی 2.5 کیلوگرم است. البته به خاطر داشته باشید که این وزن کم شده اغلب از آب ذخیره شده در بدن شماست، نه وزن چربیها. |
آیا در رژیم کتوژنتیک مجاز به نوشیدن قهوه هستم؟ |
اگر قهوه را به صورت ساده و بدون شکر میل کنید، نوشیدن آن در رژیم کتو مانعی ندارد. |
فواید رژیم کتو چیست؟ |
کمتر احساس گرسنگی می کنید، رسیدن به بهبود عملکرد هورمونها، پوست زیباتر، ذهن هوشیارتر و متمرکزتر نیز از فایده های رژیم کتوژنیک است. |
رژیم کتوژنیک چگونه باعث کاهشوزن میشود؟ |
در رژیم کتوژنیک بدن سوخت خود را بهجای کربوهیدرات از چربی بهدست می آورد و در نهایت این روند باعث کاهش وزن می شود. |
مدت زمان رژیم کتو برای کاهشوزن؟ |
مدت زمان رژیم کتو برای کاهشوزن نباید بیش تز ار 90 روز باشد. |
آیا رژیم کتوژنیک در دوران شیردهی مجاز است؟ |
رژیم کتوژنتیک در دوان شیردهی توصیه نمی شود و بهتر است در این مورد با پزشک مشورت کنید. |
بعد از کاهش وزن با رژیم کتو چه کنیم تا دچار بازگشت وزن نشویم؟ |
بعد از رژیم کتوژنیک نیاز دارید برای ثابت ماندن وزن خود به سراغ رژیم تثبیت وزن بروید. در رژیم تثبیت وزن بعد از رژیم کتو، ممکن است چند کیلویی اضافه کنید که اصلا نگران کننده نیست و به زودی وزن شما پایین آمده و ثابت خواهد ماند. |
آیا در رژیم کتو میتوان برنج و نان مصرف کرد؟ |
در رژیم کتوژنتیک بهتر است مصرف برنج و نان کنار گذاشته شود و از گوشت کم چرب یا چربیهای سالم مثل روغن زیتون، روغن نارگیل و … استفاده کرد. |
انواع رژیم کتوژنیک؟ |
|
آیا رژیم کتوژنتیک سایز شکم را کم می کند؟ |
بله. بیشترین تجمع چربی در ناحیه شکم و اطراف شکم است و از بین بردن آن به زمان بیشتری نیاز دارد. |
در رژیم کتوژنیک چه مواد غذایی می توان مصرف کرد؟ |
رژیم غذایی مبتنی بر مصرف کم کربوهیدرات و تمرکز بر مصرف پروتئین و چربی است. انواع غذاهایی مانند ماهی، صدف دریایی، سبزیجات کم کربوهیدرات، پنیر، آووکادو، گوشت قرمز، تخم مرغ، روغن نارگیل، گوشت مرغ و ماست را می توان استفاده کرد. |
آیا در رژیم کتوژنیک می توان کاهش وزن داشت؟ |
رژیم غذایی کتوژنیک صحیح تا ۹۰ درصد کالری مورد نیاز روزانه را از طریق چربی و پروتئین تامین می کند. بررسی های صورت گرفته نشان می دهد که این رژیم غذایی در صورت ادامه می تواند کاهش وزنی بیشتر از سایر رژیم های غذایی درپی داشته باشد. |
آیا رژیم کتوژنیک باعث کاهش حجم ماهیچه میشود؟ |
در هر رژیمی ممکن است حجم ماهیچهای از تحلیل رود، اما مصرف زیاد پروتئین و سطح کتون بالا موجب از بین رفتن حداقلی حجم ماهیچهای نسبت به دیگر رژیمها میشود.
|
میزان پروتئین مصرفی مجاز در رژیم کتوژنیک چه قدر است؟ |
مصرف پروتئین در رژیم کتو حدی متوسط دارد، چراکه مصرف بیش از حد پروتئین موجب افزایش ناگهانی انسولین و کاهش کتون میشود. حداکثر مقدار مجاز پروتئین مصرفی ۳۵% است.
|
کتوز شدن بدن به چه معناست؟ |
زمانی که منبع سوختوساز بدن بهجای کربوهیدراتها، چربیهای مجاز مانند گوشت، ماهی، تخممرغ، آجیل و روغنهای سالم باشد بدن کتوز میشود. وقتی مصرف کربوهیدرات را بهطور قابلتوجهی کم کنید، تأمین قند خون بدن، که منبع اصلی انرژی برای سلولهاست، محدود میشود. مصرف پروتئین هم باید متعادل شود؛ زیرا مصرف زیاد پروتئین باعث تبدیل آن به گلوکز شده و مانع از کتوز شدن بدن میشود. |
ماست در رژیم کتو؟ |
هر ۱۷۰ گرم ماست حدوداً ۱۲ گرم کربوهیدرات دارد، بنابراین لازم است که نسبت به مصرف ماست در رژیم نهایت دقت را داشته باشید. بهتر است از انواع ماست پرچرب بخصوص یونانی مصرف کنید. |
خرما و ارده در رژیم کتو؟ |
شما میتوانید در حد تعادل از خرما و ارده در رژیم کتو استفاده کنید. |
چرا با رژیم کتوژنیک لاغر نمیشوم؟ |
|
چه کسانی نباید از رژیم کتو استفاده کنند؟ |
افرادی که به یکی از بیماریهای زیر مبتلا هستند نباید از رژیم کتو استفاده کنند:
|
گوجه سبز در رژیم کتوژنیک؟ |
گوجه سبز از میوههای ممنوعه در رژیم کتوژنیک است. |
آیا طبیعی است که در طول رژیم کتوژنیک ادرار بوی میوه بدهد؟ |
بله در فرآیند کتوز یعنی زمانی که بدن برای تامین انرژی کربوهیدرات لازم را نداشته باشد و جهت تولید انرژی چربیها را به کتون تبدیل کند این مورد طبیعی است و نیازی به بررسی ندارد. |
آیا بوی بد دهان در دورهی رژیم کتوژنیک طبیعی است؟ |
بله، از عوارض شایع این رژیم بوی بد دهان است. برای رفع بوی بد دهان آب زیاد بنوشید یا آدامسهای بدون قند استفاده کنید. |
راه درمان مشکلات گوارشی در رژیم کتوژنیک چیست؟ |
اسهال و مشکلات گوارشی در رژیم کتوژنیک شایع است و معمولا بعد از ۳ تا ۴ هفته برطرف میشود. اگر همچنان مشکلات گوارشی ادامه داشت سعی کنید از سبزیجات پرفیبر و همچنین مکمل منیزیوم استفاده کنید. در صورت ادامه دار شدن مشکلات گوارشی به متخصص گوارش مراجعه فرمایید. |
نوشابه رژیمی در رژیم کتوژنیک چگونه است؟ |
نوشابههای رژیمی در رژیم کتوژنیک مجاز هستند. زیرا این نوشابهها حاوی قندهای مصنوعی هستند. اما بهتر است که مصرف این نوشیدنیها به حداقل برسد زیرا زمانی که به مقدار زیاد نوشیدنیهای رژيمی در رژیم غذایی شما قرار دادهشود، ممکن است که کاهش وزن شما کمتر از حدی که میتواند، باشد. پس بهتر است که مصرف این نوشیدنیها کمتر شود. از جمله نوشیدنیهای رژیمی که میتوان در رژیم کتوژنیک مصرف کرد میتوان به نوشابه کوکا ZERO (بدون شکر)، آب گازدار بدون شکر کریستال و آب گازدار بدون شکر آکوافینا اشاره کرد. |
چگونه رژیم کتوژنیک بگیریم؟ |
برای دریافت رژیم کتوژنیک باید به متخصص تغذیه مراجعه کنید. توجه داشتهباشید که رژیم گرفتن بدون مشورت با متخصص تغذیه میتواند به جای فایدهداشتن، به شما آسیب برساند. پس بهتر است که برای دریافت این رژیم با متخصص مشورت کنید. |
روغن های مجاز در رژیم کتوژنیک کدامند؟ |
روغنهایی که میتوان در رژیم کتوژنیک مصرف کرد، شامل روغنهای طبیعی است. برخی از روغنهایی که در رژیم کتوژنیک مجاز هستند شامل روغن نارگیل، روغن زیتون، روغن آووکادو، کره و روغن بذر کتان هستند. روغنهایی که نمیتوان استفاده کرد روغن آفتابگردان و روغنهای مضر هستند. |
کشک بادمجان در رژیم کتوژنیک مجاز است؟ |
کشک بادمجان از مواد غذایی است که میتواند در رژیم کتوژنیک قرار داشتهباشد اما نمیتوان آن را به مقدار زیاد مصرف کرد. زیرا این غذا حاوی لبنیاتی مانند کشک است. بهتر است که این غذا را بدون کشک خورد. زیرا بادمجان را میتوان به مقدار محدود مصرف کرد. لبنیات در بالای هرم رژیم غذایی کتوژنیک قرار دارد و مصرف آن باید محدود باشد. بریها و تخمهی آفتابگردان هم در بالای این هرم قرار دارند. |
بادام زمینی در رژیم کتوژنیک مجاز است؟ |
مصرف این دانه در رژیم کتوژنیک چندان توصیه نمی شود. میتوان این دانه را مصرف کرد اما از آنجایی که در بالای هرم کتوژنیک قرار دارد، بهتر است که مصرف آن را تا جایی که میتوانید محدود کنید. در واقع محل قرارگیری این دانه در هرم کتوژنیک، در کنار لبنیات است، پس باید به مقدار بسیار کم مصرف شود. |
زنان باردار هم میتونن از رژیم کتوژنیک استفاده کنند؟ |
در دوران بارداری تمامی مواد غذایی باید به طور کامل به بدن برسن پس بهتره رژیم و به بعد از زایمان و شیردهی موکول کنید. |