با توجه به شروع فصل تابستان بستنی که نوعی دسر خوشمزه است محبوبیت بیشتری پیدا میکند. در این مطلب درباره بستنی چیست؟ ، تاریخچه ی بستنی ، خواص ، مضرات ، طبع و ...اطلاعاتی را در اختیار شما قرار می دهیم .
بستنی چیست؟
بستنی( به انگلیسی Ice cream) نوعی دسر منجمد و مزه‌دار است و مخلوطی از شیر، کرم، شکر و گاهی اوقات سایر مواد تشکیل دهنده است که در طعم های میوه ای ،شکلاتی، زعفرانی، وانیلی و… موجود است و به دلیل طعم و خنک بودن آن مورد پسند تمام مردم جهان است.این دسر خوشمزه بسته به دستگاهی که آن را تولید میکند اشکال متفاوتی دارد از جمله قیفی ، رولی، اسکوپ ، چوبی و …
بستنی از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
تاریخچه بستنی
این دسر خوشمزه از دور زمان طرفداران خود را داشته بر اساس شواهد تاریخی اسکندر مقدونی در قرن چهارم قبل از میلاد، به نوشیدنی‌های یخی علاقه فراوانی داشته و در مدارک دیگر نیز دیده شده که در سال ۶۲ قبل از میلاد، نرون، امپراتور روم افرادی را به کوهستان‌های آپنین می‌فرستاد تا برایش یخ و برف بیاورند، سپس آن را با شربت، پوره میوه یا عسل مخلوط کرده و می‌خورده است.همچنین در امپراتوری ایران، مردم افشره آب انگور را روی مقداری برف در کاسه‌ای می‌ریختند و آن را به عنوان دسر، مخصوصا هنگام گرمی هوا صرف می کرده اند.
اما بهتر است این را نیز بدانید که نخستین کارخانه صنعتی بستنی‌سازی جهان در سال ۱۸۵۱در مریلند، کار خود را آغاز کرد.
نخستین مغازه بستنی فروشی نیز در آمریکا در سال ۱۷۷۶ در نیویورک شروع به کار کرد.
کالری بستنی وانیلی
جدول ارزش غذایی بستنی وانیلی
| تشکیل دهنده اصلی | مقدار در100 گرم |
|---|---|
| انرژی (کالری) | 207 کیلوکالری |
| کربوهیدرات | 23.60 گرم |
| پروتئین | 3.50 گرم |
| چربی | 11.00 گرم |
| آب | 61.00 گرم |
| فیبر | 0.70 گرم |
| قند | 21.22 گرم |
| کلسترول | 44.00 میلی گرم |
ویتامین های بستنی وانیلی
| نام ویتامین | مقدار در 100 گرم |
|---|---|
| ویتامین A | 118.00 میکروگرم |
| ویتامین D | 0.20 میکروگرم |
| ویتامین E | 0.30 میلی گرم |
| ویتامین K | 0.30 میکروگرم |
| ویتامین C | 0.60 میلی گرم |
| تیامین (B1) | 0.04 میلی گرم |
| ریبوفلاوین (B2) | 0.24 میلی گرم |
| نیاسین (B3) | 0.12 میلی گرم |
| کولین (B4) | 26.00میلی گرم |
| پانتوتنیک اسید (B5) | 0.58 میلی گرم |
| ویتامین B6 | 0.05 میلی گرم |
| فولات (B9) | 5.00میکروگرم |
| ویتامین B12 | 0.39 میلی گرم |
مواد معدنی بستنی وانیلی
| نام ماده معدنی | مقدار در 100 گرم |
|---|---|
| کلسیم | 128.00 میلی گرم |
| آهن | 0.09 میلی گرم |
| منیزیم | 14.00 میلی گرم |
| فسفر | 105.00 میلی گرم |
| پتاسیم | 199.00 میلی گرم |
| سدیم | 80.00 میلی گرم |
| روی | 0.69 میلی گرم |
| مس | 0.02 میلی گرم |
| منگنز | 0.01 میلی گرم |
| سلنیم | 1.80 میکروگرم |
22 خاصیت بستنی
- حاوی کلسیم / بستنی حاوی کلسیم است که تراکم استخوان را حفظ و آن تقویت میکند، انرژی بدن را افزایش می‌دهد، از پوکی استخوان پیشگیری میکند.
- حافظت از قلب / شکلات حاوی فلاونوئید است که یکی از مواد اولیه‌ی بستنی است.. بدن انسان به فلاونوئید نیاز دارد که از عروق قلب در برابر فرسودگی محافظت کند و خطر حمله قلبی را کاهش دهد.
- مفید برای عضلات / حاوی پروتئین‌های مفید برای ساخت و ترمیم بافت‌های عضلانی است.
- مفید برای چشم / ویتامین A موجود در بستنی برای سلامت چشم بسیار مهم است.
- بهبود جذب کلسیم / ویتامین D به جذب کلسیم و مواد مغذی موجود در خوراکی‌ها کمک میکند.
- از لخته شدن خون جلوگیری میکند / ویتامین K به افزایش گردش خون در بدن کمک میکند و سلول‌های خونی مسدود شده را باز میکند تا از ایجاد لختگی جلوگیری کند.
- مناسب برای سوخت و ساز بدن/ ویتامین B۶ می‌تواند برای سوخت و ساز بدن مفید باشد.
- تقویت دستگاه عصبی/ ویتامین B۱۲ می‌تواند حافظه و دستگاه عصبی را بهبود ببخشد.
- افزایش احتمال بارداری / مصرف بستنی یا محصولات شیری دارای نوعی چربی است که احتمال لقاح در رحم را افزایش می‌دهد.
- کمک به تشکیل استخوان در جنین / بستنی بیشتر حاوی مواد مغذی است که برای بهبود رشد استخوان‌های جنین لازم است.
- از بین بردن حالت تهوع/ افراد می‌توانند با خوردن بستنی بر حالت تهوع غلبه کنند.
- کاهش استرس/ مصرف بستنی می‌تواند محرک تولید هورمون ترومبوتونین باشد که بر روحیه اثرگذار است و سبب احساس آرامش و تسکین استرس می‌شود.
- افزایش ایمنی بدن / لاکتوفرین و سیتوکین موجود در بستنی ایمنی بدن را بالا می‌برد.
- کاهش خطر سرطان/ محتوای مغذی بستنی قطعا احتمال ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد.
- کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه /برخی زنان مبتلا به سرطان سینه یک مشکل مشترک دارند و آن کمبود کلسیم است. مطالعات ثابت کرده اند یکی از راه های عدم ابتلا به سرطان سینه دریافت کلسیم کافی می باشد و بستنی خوراکی سرشار از کلسیم است.
- کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ/ کلسیم ذخیره شده در بستنی موجب گردیده تا خطر ابتلا به سرطان کولون (رودۀ بزرگ) کاهش یابد. به نظر می رسد کلسیم برای افرادی که در معرض خطر ابتلا به پولیپ روده ای هستند مفید باشد
- کمک به کاهش وزن/ خوردن بستنی می‌تواند به شما در کاهش وزن کمک کند، چون مصرف خوراکی‌های خیلی سرد دمای بدن را افزایش می‌دهد و کالری و چربی می‌سوزاند.
- باعث لبخند زدن شما می‌شود/ بستنی فرد را شاد میکند. پژوهش نشان داده‌است یک قاشق خوراکی سرد واقعا می‌تواند شما را شاد کند.
- افزایش میل جنسی / بستنی دارای مقدار نسبتا زیادی کلسیم و فسفر است که هر دوی آنها برای تقویت ذخیره‌ی انرژی عضله‌ی شما و تقویت میل جنسی مفید است.
- منبع انرژی/ بستنی منبعی برای انرژی است.بستنی سرشار از کربوهیدرات است و نصف فنجان از آن حدود دارای ۱۵ گرم کربوهیدرات، ۷ گرم چربی، و ۲ گرم پروتئین است.
- منبع سرشاری از ویتامین ها/ بستنی منبع عظیمی از ویتامین های D، C، B6، B12، A و E می باشند/بستنی حاوی ویتامین K نیز می باشد که مانع از لخته شدن خون می گردد. علاوه بر این، بستنی دارای نیاسین، تیامین و ریبوفلاوین نیز می باشد.
- تحریک کننده مغز/خوردن بستنی سرتونین را تحریک می کند. سرتونین یک هورمون شادی آور بوده که با تحریک آن میزان استرس در سطوح بدن تا حد بسیاری کاهش می یابد.
7 مضرات بستنی
- بستنی ماده ی غذایی بسیار پر چرب است و بالا رفتن کلسترول به معنای تجمع پلاکت های خونی در شریان ها بوده که در نهایت می توانند باعث بسته شدن رگ ها و ایجاد بیماری های قلبی و سکته شوند.
- بستنی قند زیادی نیز دارد که بیشتر آن کربوهیدرات ها می باشند. مصرف زیاد قند و شکر می تواند ریسک اضافه وزن ، خرابی دندان ها ، بالا رفتن تیریگیلیسیرید و تجمع چربی های ناسالم را در بدن نیز افزایش دهد.
- بستنی از جمله غذاهایی است که در برخی افراد موجب حمله میگرنی می‌شود. این غذاها بر روی آزاد شدن سروتونین و نوراپی نفرین اثر کرده و موجب انبساط یا انقباض عروق می‌شوند.
- امصرف مایعات خنک از جمله بستنی باعث ایجاد یا تشدید یبوست می‌شود.
- مصرف مدام بستنی می‌تواند باعث ایجاد درد‌های شکمی، ریفلاکس معده و حالت تهوع شود.
- اگرچه مصرف بستنی در کوتاه‌مدت باعث ایجاد شادابی و سرزندگی می‌شود، اما تکرار این عادت در بلندمدت انرژی بدن را کاهش می‌دهد. علت این هست که بدن باید بخشی از انرژی خود را به گرم کردن مایعات مصرفی اختصاص دهد.
- زمانی که شما یک نوشیدنی یا خوراکی خیلی سرد را قورت می‌دهید، عصب «واگ» تحریک می‌شود و باعث کاهش ضربان قلب خواهد شد چرا که عصب واگ بخش مهمی از سیستم عصبی اتونوم هست و حرکات غیرارادی بدن را تحت‌بازرسی دارد.
طبع بستنی سرد است یا گرم؟
در طب سنتی طبع بستنی معتدل می باشد . هل، دارچین و زعفران از مصلح های بستنی شناخته می شوند.
نكات مهم در مصرف بستنی:
- بستني‌هاي پاستوريزه كارخانه‌اي، مطمئن‌تر و سالم‌تر هستند. بستني از قند، خامه و شير پرچرب تهيه مي‌شود و حاوي انرژي زيادي است. همچنين در انواعي از بستني‌ها كه شيريني نيز به آن اضافه مي‌شود، اين انرژي به چند برابر مي‌رسد و مصرف زياد آن موجب بروز چاقي خواهد شد.
- بستني بايد بعد از غذاي اصلي مصرف شود تا موجب احساس سيري در فرد نشود و به برنامه غذايي او لطمه وارد نكند.
- اگر بستنی به مدت طولانی نگهداری شود، ممکن است مقداری از طعم خود را از دست داده و طعم‌های نامطلوب از سردخانه جذب آن شود. به ویژه اگر درجه‌ی حرارت سردخانه در نوسان باشد، سفت‌تر می گردد. این معایب را می‌توان با استفاده از سیستم صحیح انبار‌داری و جلوگیری از نگهداری طولانی مدت بستنی، کاهش داد.
ترکیب بستنی
بستنی باید حاوی ۱۰ تا ۱۶ درصد چربی شیر باشد. بستنی‌های با چربی بالاتر معمولاً بافت نرم‌تری دارند زیرا حاوی مقدار کمتری آب و درنتیجه بلورهای یخ کمتری هستند. بستنی‌هایی که کمتر از ۱۰٪ چربی شیردارند، به‌عنوان «یخ شیر» یا به‌طور متداول‌تر، بستنی «کم‌چرب» نامیده می‌شوند.
علاوه بر شیر یا خامه، بستنی اغلب حاوی تثبیت‌کننده‌هایی مانند گلوتن است که کمک میکند تا مخلوط یک ساختار منسجم داشته باشد. شکر یا جایگزین‌های شکر معمولاً برای تأمین عطروطعم شیرینی که بیشتر مردم انتظار دارند اضافه می‌شود. انواع بستنی بدون شکر متداول شده‌اند و با افزودن قندهای طبیعی میوه و شیر طعم آنها شیرین می‌شود.
تنوع طعم‌دهنده‌ها و مواد افزودنی در بستنی باعث محبوبیت آن در بین مصرف‌کنندگان شده است. از میوه‌های گرمسیری مانند انبه یا میوه‌های غیرمتداول‌تر مانند انار گرفته تا طعم‌های نامتعارف مانند قهوه یا ریحان، هزاران طعم‌دهنده‌ی بستنی، هم خوش‌طعم و هم شیرین، در طول سال‌ها خلق‌شده است.
انواع بستنی ها
- اسموتی انبه با بستنی
- بستنی سنتی زعفرانی
- بستنی کیوی خانگی
- بستنی نسکافه ای
- بستنی نارگیلی خانگی
- بستنی شکلاتی
- بستنی لیمویی
- بستنی طالبی خانگی
- بستنی توت فرنگی خانگی
- بستنی شاتوتی خانگی
- بستنی موزی خانگی خوشمزه
- بستنی وانیلی خانگی
- بستنی ایتالیایی
بستنی ایرانی
نوعی بستنی با نام بستنی سنتی یا ایرانی در ایران رواج دارد که دارای طعم زعفران و رنگ زرد می‌باشد. این بستنی همراه با خلال پسته و تکه‌های بزرگ خامه است و طرفداران زیادی دارد. اکبر مشتی یکی از اولین کسانی بوده که در ایران بستنی فروشی داشته‌است. بستنی اکبر مشتی با نوع خارجی آن بسیار متفاوت بود. ایرانی‌ها استفاده از گلاب و زعفران را بر ثابت کننده‌ها ترجیح می‌دادند.
پیش از این بستنی‌های سه رنگ در بسیاری از شهرها رواج داشت که رنگ زرد آن زعفرانی، سفید آن وانیلی و رنگ قهوه‌ای دارچینی بود که توسط استاد بستنی‌ساز این سه رنگ به هم چسبیده و در ظروف یک بار مصرف فروخته می‌شدند.
۵ تصور غلط درباره بستنی
- بستنی سبب سرفه و سرماخوردگی می‌شود
منشأ سرفه و سرماخوردگی ویروس و آلرژی است. بر خلاف تصور همه، محتوای مغذی بستنی برای مبارزه با ویروس آنفولانزا مفید است. - بستنی باعث خرابی دندان می‌شود
علت اصلی پوسیدگی دندان در واقع باقی ماندن کربوهیدرات و قند تخمیر‌شده روی دندان است. شما باید بعد از خوردن خوراکی‌های شیرین مقدار زیادی آب بنوشید - بستنی باعث چاقی می‌شود
چاقی در اصل ناشی از مصرف بیش از حد چربی و کمبود فعالیت فیزیکی، سوخت و ساز و وراثت است.مقدار چربی موجود در بستنی در بسیار کم است. - هنگام بیماری نباید بستنی بخورید
وقتی بیمار هستیم مصرف بستنی با طعم خوشمزه‌ی آن حس بهتری دارد. - زنان باردار نباید بستنی مصرف کنند
بسیاری از زنان باردار تمایلی به مصرف بستنی ندارند چون می‌ترسند جنین بیش از حد بزرگ شود.البته اگر بستنی را به مقدار کم به عنوان تنقلات و نه غذای اصلی مصرف کنید، چنین اتفاقی نخواهد افتاد.
نحوه نگهداری بستنی
بستنی را باید در حین حمل‌ونقل از فروشگاه به خانه تا حد ممکن سرد نگه داشت. فرآیند ذوب شدن و انجماد دوباره می‌تواند بلورهای یخی بزرگی ایجاد کرده و از بافت یکدست آن بکاهد و برداشتن آن با اسکوپ را سخت کرده و احساس عجیبی به آن می‌بخشد.
بستنی را به‌جای درب در محفظه اصلی فریزر خود نگهداری کنید تا مطمئن شوید کاملاً زیر نقطه انجماد خود نگهداری می‌شود. بستنی‌های موجود در درب فریزر با باز شدن درب به‌طور مکرر در معرض هوای گرم‌تری قرار می‌گیرند که می‌تواند باعث ایجاد چرخه آب شدن و انجماد دوباره و پایین آمدن کیفیت بافت بستنی شود.
برای جلوگیری از جذب بلورهای یخ و طعم‌های بد به بستنی بعد از باز شدن، کافی است یک پوشش پلاستیکی را روی سطح بستنی فشار دهید و سپس درب آن را دوباره بگذارید. این کار مانعی در برابر هوا و رطوبت هنگام ذخیره کردن بستنی در فریزر ایجاد میکند. برای بهترین مزه و بافت، بستنی را ظرف یک ماه پس از خرید مصرف کنید.
سوالات متدوال
| بستنی به انگلیسی |
| Ice cream |
| مقدار کالری بستنی؟ |
| بستنی سنتی ۲۵۰ کالری/ بستنی قیفی پاستوریزه ۱۲۵ کالری /بستنی کیم ساده ۱۶۵ کالری /بستنی کیم شکلاتی مغزدار ۲۷۵ کالری/ بستنی شکلاتی ۲۱۶ کالری بستنی با تکه‌های شکلات ۲۱۵ کالری/ بستنی قهوه ۲۳۶ کالری/ بستنی کوکی ۲۰۰ کالری/ بستنی نانی ۲۳۷ کالری/ بستنی مگنوم ۳۰۰ کالری/ بستنی مگنوم بادامی ۳۱۵ کالری /بستنی مگنوم دابل چاکلت ۳۸۰ کالری |
| طبع بستنی سرد یا گرم؟ |
| طبع بستنی معتدل |
| مصلح بستنی |
| بستنی باید با مصلح آن مصرف شود مانند هل، دارچین و زعفران |
| مشکلات زیاده روی در مصرف بستنی‌های صنعتی و سنتی؟ |
| زیاده روی در مصرف بستنی‌های صنعتی و سنتی بلغم عمقی (سردی و تری) و بیماری‌هایی چون نازایی و ناراحتی‌های عصبی مانند سردرد، ام اس، مشکلات ریوی، بی‌حالی، خستگی و درد مفاصل در بدن ایجاد میکند. |
| مصرف بستنی در بارداری؟ |
| بسیاری از زنان باردار از خوردن بستنی واهمه دارند و می‌ترسند جنین بیش از حد بزرگ شود. اما بستنی بیشتر حاوی مواد مغذی است که برای بهبود رشد استخوان‌های جنین لازم است.مادران باردار نگران هستند که با مصرف بستنی بیش از حد چاق شوند اما اگر به مقدار مناسب مصرف شود به رشد جنین کمک خواهدکرد. |
| بستنی چاق کننده است؟ |
| بستنی ها حاوی مقدار زیادی کربوهیدرات نیز هستند و نصف فنجان بستنی ۱۳۷ کیلوکالری انرژی دارد .بنابراین بستنی خوردن برای افرادی که برنامه برای اضافه کردن وزن دارند انتخاب مناسبی می باشد. |
| در زمان آنفولانزا بستنی بخوریم؟ |
| بستنی از بدن در برابر ویروس‌های مختلف از جمله آنفولانزا محافظت میکند و فرآیند درمان را نیز سرعت می‌بخشد.بنابراین اگر به آنفولانزا مبتلا شدید، در مصرف بستنی تردید نکنید. |
| کاهش وزن و لاغری با بستنی؟ |
| خوردن خوراکی های سرد منجر به افزایش دما در سطوح بدن می شوند و از آنجا که بستنی یک خوراکی سرد است، خوردن آن در حد اعتدال به کاهش وزن کمک می کند. |
| بستنی برای آبله مرغان خوبه؟ |
| آبله مرغان می تواند در داخل دهان ایجاد شود.تشویق کودک به خوردن بستنی یخی بدون قند می تواند راه خوبی برای تسکین زخم دهان باشد. این نوع بستنی باعث دریافت بیشتر مایعات توسط کودک و اجتناب از کم آبی بدن می شود. |
| بستنی برای حالت تهوع؟ |
| بستنی به دلیل داشتن ویتامین B6 می تواند برای زنان باردار و یا افرادی که حالت تهوع دارد مفید واقع شود. |
| بستنی برای سنگ صفرا مفیده؟ |
غذاهای پرچرب ممکن است گاهی اوقات باعث ناراحتی و بدتر شدن علائم مربوط به سنگ کیسه صفرا شود. بستنی جز دسته پرچرب هاست. |
| علت ایجاد سردرد با خوردن بستنی چیست؟ |
| سردرد با خوردن بستنی یا «انجماد مغز»، در اثر برخورد جسمی سرد با سقف دهان ایجاد می‌شود. در این حالت اعصاب ناحیه‌ای از مغز فرمان می‌گیرند تا رگ‌ها را منبسط کنند و در نتیجه سقف دهان ناگهان درد می‌گیرد بنابراین برای پیشگیری از این موضوع، بهتر است بستنی را آرام بخورید. |
| چرا روی بعضی بستنی‌ها یخ می‌زند؟ |
| نوسان درجه حرارت شایع‌ترین علت یخ زدن بستنی است. اگر بلورهای کوچک یخ بستنی در اثر افزایش درجه حرارت ذوب شوند و دوباره بستنی در شرایط سرما قرار گیرد، این بار بلورها به‌صورت توده‌ای تشکیل می‌شوند. بنابراین بهتر است دمای فریزر را بین منهای ۱۸ تا منهای ۲۰ تنظیم کنید و بستنی را در طبقه‌ها یا در یخچال نگذارید |
| چه کسانی برای اولین بار بستنی را از شیر تهیه کردند؟ |
| می‌گویند عرب‌ها اولین کسانی بودند که ۱۰۰۰ سال پیش به جای آبمیوه، از شیر شیرین شده برای تولید بستنی استفاده کردند. |
