آمپی سیلین چیست؟ معرفی اشکال و دوز دارو، عوارض و تداخل دارویی

آمپی سیلین(ampicillin) جز داروهای آنتی بیوتیک است که برای درمان عفونت باکتریایی در اشکال آمپول، کپسول و سوسپانسیون خوراکی تجویز می شود.

اگر شما به دنبال اطلاعاتی از داروی آمپی‌ سیلین،کاربرد، مقدار و روش مصرف، عوارض جانبی و میزان مصرف آن هستید تا انتهای این مطلب همراه ما باشید تا به سوالاتی مانند آمپول آمپی سیلین 1 گرم برای چیست؟، تفاوت آمپی سیلین و پنی سیلین چیست؟، آمپول آمپی سیلین برای چی خوبه؟،آمپی سیلین ۵۰۰ برای چیست،آمپول آمپی سیلین برای سرماخوردگی تجویز می شود؟ پاسخ دهیم:

آمپی سیلین چیست؟

آمپی سیلین(ampicillin) داروی آنتی بیوتیک از گروه پنی سیلینها است که برای درمان عفونت های باکتریایی در کودکان و بزرگ‌سالان مانند عفونت های مجاری ادرار، عفونت گوش میانی، برونشیت مزمن، پنومونی، سوزاک، مننژیت و عفونت های معده و روده تجویز می شود.

عملکرد داروی آمپی سیلین به این صورت است که رشد باکتری ها را متوقف می سازد.

هشدار مصرف آمپی سیلین

• حساسیت: قبل از تزریق آمپی سیلین اگر دارای سابقه ازدیاد حساسیت به پنی سیلین و یا سابقه ازدیاد حساسیت به آلرژن های متعدد دارید به پزشک اطلاع دهید. مهمترین عارضه آمپی سیلین حساسیت مفرط است که با ضایعات پوستی و گاه آنافیلاکسی همراه است و می تواند کشنده باشد.
• بارداری: آمپی سیلین در بارداریدر گروه B قرار دارد یعنی مطالعات بر روی حیوانات باردار نشانگر این بود که دارو خطری بر روی جنین ندارد اما مطالعات کافی روی زنان باردار برای میزان خطر روی جنین در سه ماهه اول بارداری انجام نشده است.بنابراین  آمپی سیلین در بارداری باید فقط در مواقعی که واقعا به ان احتیاج است مصرف شود.
• شیردهی: آمپی سیلین در شیرهی به سرعت در شیر مادر ترشح می شود. به همین دلیل بی خطر بودن آن در دوران شیردهی به اثبات نرسیده است. تجویز  آمپی سیلین در دوران شیردهی باید با احتیاط صورت گیرد.
• سالمندان:ممکن است سالمندان به مصرف آمپی سیلین حساس تر باشند زیرا عملکرد کلیه با افزایش سن و پیر شدن،کاهش پیدا میکند.
• سوابق پزشکی: قبل از مصرف آمپی سیلین در صورت مبتلا به عیب کار کلیه، مبتلا به تب گلاندولار ولوسمی لنفاتیک مزمن، و سابقه بیماری های گوارشی به ویژه کولیت وابسته به آنتی بیوتیک به پزشک اطلاع دهید زیرا این دارو باید با احتیاط فراوان تجویز شود.
• واکسیناسیون: آمپی سیلین ممکن است موجب شود واکسن زنده باکتریایی مانند واکسن تیفوس به درستی کار نکند.در هنگام مصرف داروی آمپی سیلین از انجام هرگونه واکسیناسیون خوداری کنید مگر اینکه پزشک اینگونه توصیه کرده باشد.
• اسهال: اگر با مصرف داروی آمپی سیلین دچار اسهال شدید، بدون مشورت پزشک از مصرف هر گونه داروی ضد اسهال باید خودداری کرد.
• در بیماران مبتلا به عیب کار کلیه به کاهش مقدار مصرف دارو نیازی نیست، مگر اینکه عیب کار کلیه شدید باشد.
•  در هنگام مصرف آمپی سیلین، از سایر روش های جلوگیری از بارداری نیز باید استفاده نمود.

•  آمپی سیلین می تواند سبب بروز واکنش های کاذب از نظر آزمایش قند در ادرار گردد.

• محلول آماده تزریق بی رنگ می باشد در صورت تغییر رنگ ار تزریق خودداری شود.

کاربردهای آمپی سیلین

• سوزاک 
• برونشیت مزمن
• سالمونلوز مهاجم
• عفونت گوش میانی
• فونت های مجاری ادرار

13 نکته درباره نحوه استفاده از آمپی سیلین

1. قبل از شروع داروی آمپی سیلین، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
2. دوره درمان با داروی آمپی سیلین باید کامل شود.
3. کپسول آمپی سیلین با معده خالی (یک ساعت قبل و یا 2 ساعت بعد از غذا )همراه با یک لیوان آب مصرف شود.
4. اگر از سوسپانسیون آمپی سیلین استفاده می کنید، قبل از مصرف حتما آن را تکان دهید و بعد دوز را اندازه بگیرید .می توانید از قاشق های مخصوص برای اندازه گیری دوز دارو استفاده کنید و از قاشق معمولی آشپزخانه استفاده نکنید . 
5. بهتر است تزریق آمپول آمپی سیلین در درمانگاه انجام شود.
6. در هنگام مصرف آمپی سیلین، از سایر روش های جلوگیری از بارداری نیز باید استفاده نمود.
7. با توجه به نوع و شدت عفونت دوز های مختلف آمپی سیلین معمولا هر 6 ساعت یک بار مصرف می شود.
8. محلول تزریقی آمپی سیلین هم از راه عضلانی و هم از راه وریدی قابل مصرف است.
9. در بیماران دچار اختلال شدید عملکرد کلیه، فواصل تجویز دارو باید هر 12 ساعت باشد.
10. محلول تزریقی آمپی سیلین را باید حداکثر تا یکساعت بعد از تهیه آن تزریق نمود.
11. داروی آمپی سیلین برای درمان عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی کاربرد ندارد.
12. در صورت بروز علائم عفونت ثانویه مانند رویش زوائد خزه مانند و سیاه رنگ بر روی زبان، خارش و ترشح واژینال، مدفوع شل و آلرژی به پزشک خود اطلاع دهید.
13. اگر مدت زمان زیادی است که از این دارو استفاده می کنید، حتما باید عملکرد کبد، کلیه و سلول های خونی را مورد بررسی قرار دهید . 

مقدار مصرف آمپی سیلین

• مقدار مصرف آمپی سیلین در بزرگسالان: دوز مرسوم آمپی سیلین برای بزرگسالان از راه تزریق عضلانی یا تزریق مستقیم وریدی، 250 تا 500 میلی گرم هر 6 ساعت می باشد. در مبتلایان به مننژیت و ورود عفونت در خون، دوز تزریق عضلانی و وریدی می تواند به 1 تا 2 گرم هر سه الی چهار ساعت و یا 75/18 تا 25 میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن هر سه ساعت، یا 25 تا 3/33 میلی گرم هر کیلوگرم وزن بدن هر چهار ساعت افزایش داده شود. در مبتلایان به سوزاک دوز عضلانی و وریدی 500 میلی گرم هر 8 تا 12 ساعت بوده و درصورت لزوم درمان می تواند تکرار شود. حداکثر دوز روزانه آمپی سیلین در بزرگسالان، 200 میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن یا کلا 14 گرم در روز می باشد.
• مقدار مصرف آمپی سیلین در کودکان: دوز مرسوم آمپی سیلین در کودکان تا 20 کیلوگرم وزن بدن از راه تزریق عضلانی و یا وریدی 25/6 تا 25 میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن هر 6 ساعت یا 3/8 تا 3/33 میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن هر 8 ساعت می باشد. در کودکان بالای 20 کیلوگرم از دوز بالغین استفاده شود. در کودکان مبتلا به مننژیت و سپتیسمی، دوز عضلانی و وریدی می تواند به 75/18 تا 25 میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن هر سه ساعت یا 25 تا 3/33 میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن هر چهار ساعت افزایش داده شود. در بعضی حالات بسته به نوع و شدت عفونت ممکن است به دوز روزانه ای معادل 400 میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن در دوز های منقسم نیاز باشد.

عوارض جانبی آمپی سیلین

• تب
• تهوع
• تشنج
• اسهال
• درد زبان
• استفراغ
• التهاب زبان
• التهاب دهان
• کاندیدیاز دهانی
• سیاه شدن زبان
• زخم و ناراحتی دهان
• واکنش افزایش حساسیت

با توجه به اینکه لیست عوارض داروی آمپی سیلین کامل نیست اگر هرگونه عوارض در شما بوجود آمد که فکر می‌کنید به دلیل استفاده از این دارو است، با پزشک خود مشورت کنید.

منع مصرف آمپی سیلین

• سابقه آلرژیک به پنی سیلین ها

تداخل دارویی آمپی سیلین

تداخل دارویی آمپی سیلین با سایر داروها ممکن است عملکرد و تاثیر دارو را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود.از جمله داروهای که با آمپی سیلین تداخل دارویی دارد عبارتند از:

•  داروهای ضد انعقاد خوراکی 
• داروهای ضد بارداری خوراکی

 جدول زیر شامل تمامی تداخلات دارویی آمپی سیلین نیست. به همین دلیل قبل از مصرف با پزشک و یا داروساز مشورت کنید.

جدول تداخل دارویی آمپی سیلین

فراموش کردن مصرف یک نوبت آمپی سیلین

در صورتی که یک نوبت مصرف داروی آمپی سیلین فراموش شود، به محض یادآوردن آن نوبت باید مصرف شود، ولی اگر تقریباً زمان مصرف بعدی فرا رسیده باشد، از مصرف آن نوبت خودداری کرده ومقدار مصرف بعدی نیز نباید دوبرابر گردد.

شرایط نگهداری از دارو آمپی سیلین

• سوسپانسیون خوراکی آمپی سیلین را می توان تا 14 روز در یخچال نگهداری نمود. از یخ زدن دارو جلوگیری نمایید.
• کپسول و ویال آمپی سیلین باید در درجه حرارت 15 تا 30 درجه سانتیگراد نگهداری شود.

اطلاعات تخصصی درباره آمپی سیلین

فارماکوکینتیک

35-50% داروی آمپی سیلین از راه خوراکی جذب می شود.
نیمه عمر آمپی سیلین 1-1.5 ساعت است که در صورت عیب کار کلیه ممکن است تا 19 ساعت افزایش یابد.
75-90% دارو بصورت تغییر نیافته از راه کلیه دفع می گردد.

اسامی تجاری و قیمت آمپی سیلین در ایران

نام تجاری	تولید کننده	قیمت به ریال	تاریخ
سوسپانسیون آمپی سیلین 125	کوثر	-	1402/04/07
سوسپانسیون آمپی سیلین 250	فارابی	134,600	1402/04/07
کپسول آمپی سیلین 500	کوثر	922,700	1402/04/07
ویال آمپیویل 500	دانا	2,354,000	1402/04/07
ویال آمپیکسیل 1 گ	جابربن حیان	2,802,000	1402/04/07
کپسول امپی سیلین 500	فارابی	922,700	1402/04/07
ویال آمپیکسیل 500	جابربن حیان	2,942,500	1402/04/07
کپسول آمپی سیلین 250	فارابی	467,100	1402/04/07
سوسپانسیون آمپی سیلین 250	کوثر	-	-
ویال آمپی ویل 250	دانا	-	-
سوسپانسیون آمپیرال 250	دانا	2,102,000	1402/04/07
سوسپانسیون آمپی سیلین 125	فارابی	-	-
کپسول آمپی سیلین 250	کوثر	-	-
ویال آمپی سیلین 1 گ	دانا	2,802,000	1402/04/07
ویال آمپیکسیل 250	جابربن حیان	2,102,000	1402/04/07
سوسپانسیون آمپی سیلین 250	آفا شیمی	182,200	1402/04/07
کپسول آمپیرال 500	دانا	922,700	1402/04/07
ویال آمپی سیلین 250	آفا شیمی	182,200	1402/04/07
سوسپانسیون آمپی سیلین 125	آفا شیمی	134,600	1402/04/07
کپسول آمپی سیلین 500	آفا شیمی	922,700	1402/04/07
ویال آمپی سیلین 1 گ	آفا شیمی	-	-
ویال آمپی سیلین 500	آفا شیمی	-	-

 داروهای مشابه آمپی سیلین

• پنی سیلین
• پیپراسیلین
• تیکارسیلین
• پنی سیلین وی
• پنی سیلین جی
• کوآموکسی کلاو
• آموکسی سیلین
• پیپراسیلین/تازوباکتام

توجهات پزشکی - پرستاری

• محلول تزریقی آمپی سیلین را باید حداکثر تا یکساعت بعد از تهیه آن تزریق نمود.
• در تزریق وریدی آمپی سیلین، انفوزیون باید به آهستگی و در خلال 10 تا 15 دقیقه صورت گیرد زیرا تزریق سریع دارو ممکن است منجر به تشنج بیمار شود.
• برای تزریق وریدی می توان دارو را در 50 میلی لیتر و یا بیشتر از سرم دکستروز، دکستروز سالین و یا رینگر لاکتات رقیق کرد.
• این دارو نباید با داروی دیگری مخلوط شود.
• بررسی پایه و دوره ای عملکرد کلیه و کبد و هماتولوژیک در صورت مصرف طولانی مدت دارو توصیه می شود.

توجهات بیمار - خانواده

• بهتر است کپسول آمپی سیلین با معده خالی (یک ساعت قبل و یا 2 ساعت بعد از غذا ) همراه با یک لیوان آب مصرف شود.
• دوره درمان با دارو باید کامل شود.
• توصیه می شود هنگام مصرف آمپی سیلین از شیوه های غیر هورمونی برای جلوگیری از بارداری استفاده شود.
• در صورت بروز علائم عفونت ثانویه (رویش زوائد خزه مانند و سیاه رنگ بر روی زبان، خارش و ترشح واژینال، مدفوع شل و آلرژی) به پزشک خود اطلاع دهید

سخن آخر