بازار شب عید لوازم‌التحریری‌ها سوت و کور است/ گزینه‌های پیش روی دولت برای روشن نگاه داشتن چراغ کارگاه‌ها

بازار نوشت‌افزار در این روزها سوت و کور است. در حالی که آمارها از کاهش 70 درصدی میزان عرضه و تقاضا در بازار امسال خبر می‌دهند، برخی از تولیدکنندگان مدعی‌اند که در اقلامی مانند جامدادی و کیف این میزان بیشتر هم شده و گاه تولید به صفر رسیده است. 
سایه کرونا بر بازار نوشت‌افزاری‌ها دو سالی است که سنگینی می‌کند. در حالی که عمده کلاس‌های درس در مدارس و دانشگاه‌ها به صورت مجازی برگزار شده و به نظر می‌رسد که این روند در سال تحصیلی جدید نیز تا حدودی برقرار باشد، امیدی به فروش محصولات تولید شده نیست. در این مدت، برخی از تولیدکنندگان به تولید انبوه دست زده‌اند و حالا برای بازگشت سرمایه خود نگرانند. برخی می‌گویند اگر این سرمایه را در هر جای دیگری خرج می‌کردند، تا الآن چند برابر شده بود. 
نوشت‌افزار ایرانی که در یک دهه گذشته توانسته جای خود را در سبد خانواده‌ها باز کند و امتیاز ویژه اعتماد مردمی را کسب کند، در دو سال گذشته با موانع جدی روبروست.
امید قاسمی، مدیر برند دیمو و از فعالان صنف نوشت‌افزار در استان مرکزی، در گفت‌وگو با تسنیم، ضمن اشاره به کاهش میزان عرضه و تقاضا در بازار نوشت‌افزار می‌گوید: در سنوات گذشته این موقع فصل، معمولاً زمان اوج کارها و به اصطلاح شب عید ما تولیدکنندگان و فروشندگان نوشت‌افزار بود، اما امسال با توجه به تداوم شرایط کرونا و احتمال برگزاری کلاس‌های درس به صورت مجازی، بازار دیگر همانند سال‌های پیش‌تر رونق ندارد. 
به گفته او؛ بازار لوازم‌التحریر سوت و کور است و وقتی با فروشندگان صحبت می‌کنیم، آنها نیز از این شرایط گلایه دارند. 
بخشی از مشکلات صنف نوشت‌افزار به عدم فروش محصولاتی بازمی‌گردد که در یک سال گذشته به امید بازگشایی مدارس و برپایی حضوری کلاس‌های درس تولید و انبار کرده‌اند. در شرایطی که بازار نوشت‌افزار با کاهش 70 درصدی مشتری مواجه شده و در برخی از اقلام این میزان به 100 درصد نیز رسیده است، تولیدکنندگان نگران بازگشت سرمایه و به اصطلاح خودشان خواب سرمایه‌شان هستند. قاسمی که چنین تجربه‌ای دارد، در این‌باره می‌گوید: با کاغذی که قیمتش نوسان دارد و افزایشی است، به صورت انبوه دفتر تولید کرده‌ایم. حالا اگر قیمت هر دفتر را 10 هزار تومان در نظر بگیریم، برای 100 هزار جلد دفتر حدود یک میلیارد تومان هزینه کرده‌ایم اما مشتری نداریم. با فروش‌های جزئی نیز سرمایه ما بازنمی‌گردد.
این تولیدکننده نوشت‌افزار ایرانی در ادامه به تأثیر این رکود بر نیروی کار و تعدیل نیروها طی دو سال اخیر اشاره کرد. او با بیان اینکه ما در سال گذشته 17 کارگر داشتیم، ادامه می‌دهد: در حال حاضر این تعداد به سه نفر کاهش پیدا کرده است. در کنار این، باید از کارگاه‌هایی یاد کرد که به دلیل رکود بازار پس از شیوع کرونا تعطیل شده‌اند. من 30 کارگاه از دوستان و همکارانم را می‌شناسم که در این مدت چراغشان خاموش شده است. 
بخشی از دغدغه تولیدکنندگان این صنف به بازپرداخت تسهیلاتی که دریافت کرده‌اند، اختصاص دارد. هر یک از این کارگاه‌ها در 10 سال گذشته با مشکلات خرد و کلان متعددی مواجه بوده‌اند، اما در این مدت با ارتقای کیفیت و خرید دستگاه‌های جدید سعی داشته‌اند بخشی از بازار را به خود اختصاص دهند؛ این در حالی است که تا پیش از این بازار نوشت‌افزار با گردش مالی که قابل توجه در انحصار محصولات چینی و هندی بود. به نظر می‌رسد یکی از راه‌هایی که دولت می‌تواند برای خروج از بن‌بست تولید در این کارگاه‌ها در نظر بگیرد، تسهیل در امر بازپرداخت وام‌های اخذ شده باشد؛ موضوعی که دغدغه بسیاری از تولیدکنندگان است. قاسمی در این‌باره نیز می‌گوید: برای خرید دستگاه‌های جدید، از بانک وام دریافت کرده‌ایم. با چه ذوق و شوقی ماشین‌های جدید را خریده‌ایم تا مشتری از کیفیت کارمان راضی باشد. در این ماه‌ها این ماشین‌ها خوابیده‌اند و مجبوریم اقساط وام‌ را با 24 درصد سود پرداخت کنیم. وقتی این ماشین‌ها کار نکنند، با تکه‌پاره‌های آهن چه فرقی دارند؟
این تولیدکننده نوشت‌افزار ایرانی با بیان اینکه در دو سال گذشته که مدارس به صورت مجازی برپا شده است، هیچ‌یک از مسئولان نیامده و نپرسیده‌اند که مشکل شما چیست، به فرصت‌هایی اشاره می‌کند که در این مدت از دست رفته است. او در پاسخ به این پرسش که دولت گذشته چه کاری می‌توانست انجام دهد که صنف نوشت‌افزار به این بن‌بست نرسد، می‌گوید: ما دو سال است که در رکود به سر می‌بریم. کل فصل فروشمان در شهریورماه است. مسئولان باید از زمان شیوع ویروس کرونا فکری به حال دانش‌آموزان و مدارس می‌کردند. این را فقط برای رونق صنف نوشت‌افزار نمی‌گویم، حرفم ناظر به وضعیت آموزشی خود دانش‌آموزان نیز هست. یک تولیدکننده معمولاً برای دو ماه آینده کارگاه خود برنامه‌ریزی می‌کند تا بتواند آن را درست بچرخاند و مدیریت کند، چطور می‌شود در دو سال گذشته برای 15 میلیون دانش‌آموز فکری نشده باشد؟ چطور می‌شود برای بازگشت رونق به بازاری که حداقل 500 هزار نفر در آن مشارکت دارند، تدبیری اتخاذ نشود؟  
امید تولیدکنندگان صنف نوشت‌افزار ایرانی به تیم جدید دولت است. وعده‌های رونق تولید و توجه به تولید ملی، بسیاری از تولیدکنندگان را به آینده دلگرم کرده است. مدیر برند دیمو به کارهایی که دولت جدید می‌تواند در حوزه نوشت‌افزار ایرانی انجام دهد اشاره می‌کند و می‌افزاید: رصد نحوه فعالیت فعالان این حوزه کار دشواری نیست. بررسی این امر یک هفته بیشتر زمان نمی‌برد. بیاید بررسی کنند که اوضاع بازار به چه نحو است، تولیدکننده چه دغدغه‌هایی دارد، در این شرایط باید چگونه اقساط وام‌های خود را پرداخت کند و ... .  
به نظر می‌رسد در شرایطی که مدارس آمادگی چندانی برای بازگشایی ندارند و احتمال برگزاری کلاس‌های حضوری به صورت سابق وجود ندارد، دولت می‌تواند با در نظر گرفتن تدابیری به تولیدکنندگان این حوزه کمک کند. از جمله این برنامه‌ها می‌تواند ایجاد تسهیل در بازپرداخت اقساط وام‌ها و در نظر گرفتن شرایط بهتر و راحت‌تر برای پرداخت حق بیمه کارگران این کارگاه‌ها باشد. در حالی که امید می‌رود با تسریع در امر واکسیناسیون و برنامه‌ریزی مشخص‌تر، مدارس تا چند ماه دیگر به وضعیت سابق خود بازگردد، تسهیل‌سازی در زمینه بازپرداخت اقساط و بیمه، اگر نتواند رونق تولید ایجاد کند، دست کم می‌تواند مانع خاموش شدن کارگاه‌هایی شود که با خون دل به اینجا رسیده‌اند.