لاریجانی و ظریف در پیچ استیضاح سیاسی

منتقدان اصلی آن که نمایندگان نزدیک جبهه پایداری هستند، برای مخالفت تا جایی پیش رفتند که طرح استیضاح وزیر خارجه و رئیس مجلس را ارائه کردند. نقطه آغاز از این ماجرا به اظهارات ظریف درباره پولشویی در ایران بر می‌گردد. وزیر خارجه از فضاسازی‌های سنگین علیه لوایح مربوط به FATF و هشدار وی مبنی بر اینکه دلیل فضاسازی‌هایی که علیه مصوبه‌های ضدپولشویی می‌شود «منافع اقتصادی» افراد است. حالا منتقدان رئیس دستگاه دیپلماسی که عمدتا از جبهه پایداری هستند، محمل تازه‌ای برای هجمه و تخریب وی پیدا کردند. آنها روز طرح استیضاح ظریف را پیش کشیده‌اند.
علی اصغر یوسف‌نژاد عضو هیات رئیسه مجلس از تقدیم طرح استیضاح وزیر خارجه به هیات رئیسه مجلس خبر داد. یوسف‌نژاد با اعلام این خبر گفت: استیضاح محمدجواد ظریف با ۲۴ امضا تحویل هیات رئیسه مجلس شده است. طرح استیضاح وزیر خارجه بیشتر با محورهای مربوط به قانون مبارزه با پولشویی است. یوسف‌نژاد گفته هیات رئیسه این استیضاح را به کمیسیون امنیت ملی جهت بررسی در این کمیسیون ارجاع خواهد کرد.
امضا کنندگان استیضاح ظریف چه کسانی بودند؟
امضا کنندگان این استیضاح وزیر خارجه، حسینعلی حاجی دلیگانی، غلامحسین شرفی، ابوالفضل ابوترابی، احمد سالک، محمدعلی پورمختار، محمد اسماعیل سعیدی، محسن کوهکن، نادر قاضی‌پور، سید ناصر موسوی لارگانی، نصرالله پژمانفر، محمد حسن‌نژاد، جواد کریمی قدوسی، حسن نوروزی، احد آزادیخواه، سیدجواد ابطحی، ضیاءالله اعزازی، شهاب نادری، سید راضی نوری، عباسی گودرزی، سید صادق طباطبایی‌نژاد، جمشید جعفرپور، امیر خجسته، جلال محمود زاده و محمود شکری هستند.
چه شد که جبهه پایداری‌ها طرح استیضاح رئیس مجلس را ارائه کردند؟
رئیس مجلس اخیرا در مورد لوایح پالرمو و مبارزه با پولشویی اعلام کرد: اعضای کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس نظرات شورای نگهبان را در این لوایح اصلاح کردند و گفتند که نظرات هیات عالی نظارت را قبول ندارند.
لاریجانی تصریح کرد: رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس اعلام کرد که اعضای این کمیسیون نظرات شورای نگهبان را اصلاح کرده و نظرات هیات عالی نظارت مجمع را قبول ندارند زیرا نمی‌توانند بندهای آنها را تغییر دهند، اما تاکید کردم که کمیسیون هر نظری دارد برای مجلس ارسال کند تا پس از نظر مجلس به شورای نگهبان فرستاده شود. کمیسیون نظر خود را فرستاد و مواردی که مدنظر شورای نگهبان بود را اصلاح و اعلام کرد که مابقی را قبول ندارد. پس از آن همین نظر را تلفنی نیز به من گفتند.
رئیس مجلس همچنین گفت: دو لایحه به مجمع تشخیص می‌رود، یعنی شورای نگهبان هم علی‌القاعده ایراد می‌گیرد و در نهایت به مجمع می‌رود و در صحن مجمع باید مانند بقیه موارد مورد بررسی قرار بگیرد.
این تصمیم لاریجانی با انتقاد برخی نمایندگان منتقد دولت همراه شد و امروز با تهیه این طرح خواستار پاسخگویی رئیس مجلس در این زمینه شدند.
مجلس دهم سه فراکسیون اقلیت دارد. زمانی که موضوعات رنگ‌وبوی منطقه‌ای به خود می‌گیرد، تعیین‌کنندگی شکاف‌های سیاسی کمتر می‌شود اما اگر موضوع سیاسی باشد، چنان که در این مورد کاملا سیاسی شده، شکاف‌های سیاسی فعال می‌شوند و فراکسیون‌ها تعیین‌کننده خواهند بود. فراکسیون امید حامی ظریف است و فراکسیون ولایی مقابل او. می‌ماند فراکسیون مستقلین که طیف نزدیک به رئیس مجلس علی لاریجانی را تشکیل می‌دهند. هرچند نشانه‌هایی از رنجیده‌شدن اصولگرایان معتدل از حرف‌های ظریف در مواضع طیف مستقلین مجلس به چشم می‌خورد اما بعید به‌نظر می‌رسد این فراکسیون موافق پیگیری بیش از حد این موضوع شود.  
جبهه پایداری که طراح‌ استیضاح وزیر خارجه است  با وجود تعداد کم نمایندگان خود در مجلس، به نظر می‌رسد اهداف سیاسی را در این استیضاح دنبال می‌کنند. آنها از طرح چنین مباحثی به چه چیزی می‌خواهند برسند؟ چه اهدافی را دنبال می‌کند؟ محمود میرلوحی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در این‌باره به «ابتکار» گفت: در مجلس نهم عموما مجلس دست این جریان بود. در حال حاضر خدا را شکر تعداد معدودی از آنها مانده‌اند و مجلس الان از مجلس نهم خیلی متفاوت‌تر شده است. در بحث برجام و بعدتر در بعث FATF  اینها مرتبا اعلام حضور می‌کنند و البته باید این را هم در نظر داشت که این گروه تریبون‌هایی را هم در اختیار دارند. این گروه رسانه‌هایی را در اختیار دارند که متاسفانه برخی از آنها تقریبا با بودجه عمومی اداره می‌شود.  این عضو شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح طلبان در ادامه افزود: زمانی که مجلس و دولت در اختیار این گروه بود هرگز اجازه نمی‌دادند رقبا و به دید آنها اقلیت اظهار نظر کنند و یا انتقادی نسبت به دولت داشته باشند. اما امروز ما می‌بینم که جریان اصلاحات و اعتدال پذیرفته است که فضای جامعه فضای گفت‌وگو و اظهارنظر باشد به همین دلیل حتی گروه تندرویی مانند پایداری‌ها حق مخالفت و اظهارنظر داده شده است. به نظر من مجلس از خدمات و توانایی‌های آقای ظریف و تیم ایشان برآورد بسیار خوبی دارد. افکار عمومی ما نیز در جریان خدمات وزیر خارجه است و دستاوردهای تیم دیپلماسی را قبول دارد.  این فعال سیاسی با بیان اینکه نباید خیلی در رابطه با این گروه دغدغه داشت، گفت: بگذارید این گروه تندرو هر چه توان‌شان است مخالفت کنند، خدا را شکر ما شاهد اتفاقات خوبی در رابطه با تصویب قانون مبارزه با پولشویی هستیم. این گروه درواقع با اینگونه جنجال‌ها می‌خواهند دیده شوند و اعلام حضوری کرده باشند. راهبرد رسمی نظام در این است که ما با دنیا در تعامل باشیم. ما برای شکستن توطئه آمریکا، اسرائیل و عربستان باید به دنیا لبخند بزنیم و تعامل و همکاری داشته باشیم.  وی افزود: واکنش‌ها و حرفای تندی که در دولت آقای احمدی‌نژاد زده شد و متعاقب آن هزینه زیادی که به کشور تحمیل کرد، اکنون باید با اقدامات کارشناسانه، منطقی و حقوقی و همچنین تعامل بین‌المللی جایگزین کنیم.  میرلوحی با بیان اینکه متاسفانه پولشویی در کشور وجود دارد، خاطرنشان کرد: نمونه عینی آن پرداخت بیش از 100 میلیارد تومان خسارت موسسات بی‌نام و نشان توسط دولت بود. چه رقم‌های سنگینی توسط همین بانک‌ها و صندوق‌ها که منبع هیچکدام از آنها مشخص نیست جا‌به‌جا شد. ما دیدیم که این موسسات بی‌نام‌و نشان چه بلاهایی سر ملت آوردند. در سال‌هایی که تولیدکنندگان جانشان به لب آمده بود این افراد چگونه سودهای 25 درصدی از این بانک‌ها بدون اینکه مالیاتی بپردازند و منبع مشخصی داشته باشند دریافت کردند. متاسفانه ما نمی‌دانیم چرا یک عده چشم خود را بر واقعیت‌ها بسته‌اند. امروز هم این تورم و مسائل مربوط به ارز نتیجه همین پولشویی است. اینها آیا با آگاهی با چنین واقعیت‌هایی مقابله می‌کنند؟
این فعال سیاسی با اشاره به اینکه خدمات آقای ظریف در فضای بین‌المللی و مناسبات دیپلماسی قابل کتمان نیست، گفت: به نظر من اقدامات این افراد به نتیجه نخواهد رسید بلکه و مجلس بیشتر قدردان خدمات وزیر خارجه خواهد بود. طرح چنین مباحثی برای ایجاد جنجال در فضای کشور و دیده‌شدن و نیز تحمیل هزینه بر کشور است. این گروه در جامعه شناخته شده است، حتی در زمان تصویب برجام خیلی سروصدا کردند و در حال حاضر هم همان رویه را دنبال می‌کنند. اینها متاسفانه همیشه عقب هستند و زمانی که باید حمایت کنند مخالف هستند و آنجایی که باید مخالفت کنند حمایت می‌کنند. به نظر من اکثریت مجلس مصالحه ملی را تشخیص می‌دهند و مشکلی نخواهد بود.