این جوان 23 ساله مریوانی که یک مدال نقره قهرمانی آسیا در فکوکا ژاپن در سال 2014، هفت مدال طلای قهرمانی استانی و یک مدال دوم نقره کشوری را بر دیوار اتاق نمور و تاریک فقر و تهیدستی آویزان کرده است، از سال 90 ورزش دوندگی را به صورت حرفه ایی آغاز نمود و یک‌بار در جهان و کشور و هفت بار در کردستان بر سکوی اول قهرمانی ایستاده است و مدال زرین افتخار طلا و نقره را در مقابل دوربین عکاسان خبری چون دستنبوی خوشبو، گاز زده است.
او که شیفته این ورزش استقامتی – مقاومتی است در سال 2014 در مسابقات فکوکای آسیایی ژاپن با رکورد هشت کیلومتر در 26 دقیقه و 26 ثانیه با آویختن مدال نقره بر گردن، پرچم کشور ایران را به اهتراز درآورد و در 16 اردیبهشت سال 94 در مسابقات کشوری دوومیدانی به میزبانی استان قزوین مدال نقره قهرمانی را در مسافت سه کیلومتر با رکورد 9 دقیقه و 38 ثانیه به گردن آویخت و تا ستاره رویاهای کسب مدال طلا، چون قاصدک پر گشود.
غفاری که امروزه عکس او با پیراهن منقوش به آرم هیات دوو میدانی زیر بار سنگین کولبری دست به دست می چرخد، سال1394 در مقطع کاردانی تربیت بدنی از دانشگاه آزاد سنندج فارغ التحصیل شد و بعد از پایان خدمت سربازی در پنجم شهریور 1396 از روی ناچاری روی به کولبری آورده است و هر روز این جوان مریوانی با 68 کیلو وزن ، بیش از 40 کیلو بار به دوش می‌کشد و هشت کیلومتر - بار به دوش - سکندری می خورد و می رود تا در مقصد به هنگام تحویل بار به مشتری عراقی، 160 هزار تومان پول حق الزحمه کولبری بگیرد.
طاها غفاری، زاده روستای «چوری» از توابع شهرستان مریوان در 18 اردیبهشت سال 1374 از مادری خانه دار و پدری کشاورز با وسعت تنها چند هکتار زمین کشاورزی چشم به جهان هستی گشوده است، اگر چه طاها از دوران کودکی تا به حال در شهر مریوان زیسته است، اما هیچ‌گاه چون ورزشکاری بی دغدغه مالی ، ظلمت شب را به نور شفق سحر ندوخته است.
او از مدیرکل ورزش و امور جوانان کردستان که خود مریوانی و ورزشکار دونده است به شدت گله‌مند است و به صراحت می گوید که در دوران خدمت سربازی برای شرکت در اردوی مسابقات دوومیدانی جاکارتا از مدیرکل تمنا کردم؛ اما او گوش نداد و شانس من برای شرکت در جاکارتا سوخت.
طاها هر روز صبح ساعت هفت بامداد به وقت کوه های سر به فلک کشیده اورامان متناسب با توان جسم لاغر اندام و قد بالابلندش، 40 کیلو سیگار یا پوشاک تحت عنوان کولبر بار می زند و از کوره را ه های خطرناک اورامان سلانه سلانه مسیر مرگ و زندگی را از گردنه ژالانه تا گناوه ( گه ناوه) می پیماید و به گفته او به هنگام عبور از باریکه راه ها، زمانی که از ارتفاع چند هزار متری ته دره پرتگاه را نظاره می‌كند، اشهد خود را می‌خواند و پاهایش سست و بی بنیاد می‌شود.
این دونده کولبر که امروزه در مقام -کولبر دونده- خودنمایی می‌کند، زانوهای افتخار آفرینی‌اش در رشته دوومیدانی زیر سنگینی بار کولبری سیگار و پوشاک به درد آمده است و شب ها از درد جانکاه زانو درد و سریال تکراری تراژدی کولبری چندین بار از خواب می پرد و به سقف رویاهای خاموش شب زل می زند و با آه سرد مکنده پلک در هم دوخت می کند.
طاها که 178 متر قد دارد و 68 کیلو وزن، وزن آرزوهایش کسب مدال طلای قهرمانی در مسابقات جهانی و طول رویاهایش اهتراز بلند پرچم کشورش در هنگام ایستادن بر سکوی نخست قهرمانی با آویختن مدال طلا است؛ نه کمر خم کردن زیر وزن 40 کیلو بار قاچاق سیگار و پوشاک سرمایه داری.
طاها که صدای محزون او پشت خط تلفن در هنگام گفت‌وگو راوی فاجعه کولبری است و با هرم نفس های عمیق آبان پاییزی هر برگی از درخت امید چشمانش زرد و بر صخره‌ای از کوه‌های اورامان به پرواز در می آید ودر عمق دره ای سقوط می کند؛ از مسئولان استانی و کشوری تقاضای کمک و استمداد دارد به امید اینکه مسئول مستقیم او که وزیر ورزش و امور جوانان دولت روحانی است این صوت محزون پیچیده در دره اصوات خشن طبیعت اورامان را بشنود و این جوان ورزشکار نام آوازه کرد مریوانی را از درد کولبری و خطر مرگ سقوط در پرتگاه برهاند.
این جوان 23 ساله مریوانی به صراحت می گوید که از رسانه های مختلف روزانه به او زنگ می زنند؛ اما او چون به خطوط قرمز مصاحبه به واسطه حرفه ورزش آشناست با هیچ رسانه ایی که قصد ابزار مداری و بهره گیری از سوژه کولبری او را دارند حذر کرده است و دوست دارد که صدای فریاد کمک او از تریبون رسانه های داخلی به ویژه «قانون» به گوش دولتمردان برسد.
به گفته طاها ،کولبران هر روز صبح به هنگام بار زدن بر کول، زندگی را با مرگ معامله می‌کنند ومدام دلشوره سقوط از پرتگاه یا در کمین احتمال تیراندازی ماموران مبارزه با قاچاق کالا بیفتند را دارند.
طاها با این همه افتخار در لباس ورزش دوومیدانی،تنها برای تامین امرار معاش خانواده و هزینه‌های شخصی، ناگزیر به شغل سخت کولبری روی آورده است و او نه تنها از این شغل متنفر است؛ بلکه معتقد است که استمرار این شغل موجب نابودی سلامتی جسمی او برای ادامه ورزش دوومیدانی است.
این دونده کولبر مریوانی، نه تنها زیر بار طاقت فرسای کولبری زانوهایش به درد آمده است بلکه از کمردرد نیز می‌نالد و عاجزانه تقاضای نجات از این وضعیت وخیم را دارد.
به گفته طاها، روایت مستند داستانی شغل کولبری او و هم شغلانش، در کوه های سخت و خشن اورامان بسیار دردناک و تراژدی است که هیچ رسانه ای نمی‌تواند، عمق این فاجعه را روایت کند چون به عقیده ویکتور فرانکل هیچ فاجعه‌ای روایت نمی شود؛ بلکه تنها گوشه ای از پازل فاجعه در قاب رسانه های نوشتاری، دیداری و شنیداری بازنمایی می شود.
اظهارات دبیر فدراسیون دوومیدانی
هاشم صیامی، دبیر فدراسیون دوومیدانی به روابط عمومی فدراسیون گفته است «طاها غفاری، دونده دوهای استقامت کردستانی است که بهترین عنوان کسب شده ایشان در مسابقات بین المللی، عنوان نهمی انفرادی صحرانوردی و دومی تیمی آسیا بوده که تیم ایران متشکل از حضور آقایان جلیل و خلیل ناصری در سال 2014 به این مقام دست یافته است. او در سال گذشته در مسابقات صحرانوردی قهرمانی کشور به مقام هفتمی رسیده و در سال جاری نیز در مسابقات قهرمانی کشور و لیگ باشگاه ها جزو هشت ورزشکار برتر کشور بوده است. لازم به ذکر است، در سال جاری با تدابیر فدراسیون و حمایت باشگاه هایی نظیر آسان پرداخت، استقلال، ذوب آهن و نفت تهران، امکان حضور هر هشت ورزشکار برتر مواد مختلف دوومیدانی در مسابقات لیگ فراهم بوده است».
وی همچنین تصریح کرد: « برابر آیین نامه استخدامی قهرمانان دردستگاه‌های دولتی، ورزشکاران باید دارای عنوان های قهرمانی المپیک، قهرمانی جهان و بازی‌های آسیایی باشند که ایشان هیچ کدام از شرایط را ندارند. اما فدراسیون دوومیدانی در راستای مسئولیت اجتماعی خود آمادگی پیگیری مشکلات و موضوعات مرتبط با قهرمان و پیشکسوتان این رشته را دارد. »
طاها غفاری ادعای هاشم صیامی، دبیر فدراسیون دوومیدانی، عدم فعالیت او دردو سال گذشته را قویا تکذیب می‌کند و مدعی شد که او در مهر سال گذشته 45 شبانه روز در اردوی تیم ملی نیروهای مسلح ایران برای شرکت در مسابقات جهانی مجارستان حضور داشته است که این نافی عدم فعالیت طاها غفاری در دو سال گذشته است. این دونده کردستانی با اعلام اینکه اظهارات دبیر فدراسیون دوومیدانی درخصوص کسب مقام هفتمی مسابقات صحرانوردی قهرمانی کشوری اصلا صحت ندارد. به صراحت گفت: در مرحله اول لیگ باشگاه‌های ایران مقام چهارم در تیم مقاومت تهران را درکارنامه ورزشی دارم و در اسنفد سال 95 هم در مسابقات نیوماراتن مراغه با کسب مقام دوم بر سکوی افتخار ایستاده‌ام و این اظهارات بی لطفی درحق یک ورزشکار ایرانی است.
طاها غفاری از کسب مقام دوم قهرمانی آسیایی خود نیز دفاع کرد و افزود: «همین آقای صیامی که امروز در رسانه ها ادعا می کند که من مدال نقره فکوکاي ژاپن را کسب نکرده‌ام از خود من به عنوان دارنده این مقام تجلیل کرده است و در تجلیل مدیر کل ورزش و امور جوانان کردستان نیز مقام دوم آسیا در سال 2014 ژاپن به صراحت قید شده است»
این دونده کولبر کردستانی از اظهارات دبیر فدراسیون دوومیدانی کشور ابراز تاسف کرد و افزود: من که در هیچ رسانه‌ای تقاضای استخدامی نکرده ام که آقای صیامی شرایط آیین نامه استخدامی را به رخ می‌کشد بلکه تنها تقاضای حمایت ورزشی داشته ام.
شهرستان مرزی مریوان که این روزها بر سر انتخاب فرماندار آن میان دولتمردان و نماینده حوزه انتخابیه مریوان و سروآباد در آستانه انتخابات سال آینده مجلس شورای اسلامی دعواست، دارای مرز رسمی باشماق است که جوانان مریوانی بیشتر در آن مرز به شغل خدماتی مشغول هستند و شماری نیز چون طاها غفاری دارنده مقام دوم آسیایی وکشوری در رشته دوومیدانی و هفت مدال طلای استانی زیر بار کولبری دم و بازدم می کنند.
حق اشتغال و آموزش در مناطق محروم در قانون اساسي
نبود اشتغال پايدار در مناطق محروم سبب شده امرار معاش براي اهالي محلي سخت و حتي ناممكن شود تا جايي بسياري در شهرهاي مرزي در مناطق غربي كشور تن به كولبري داده‌اند وهر ازگاهي هم خبري ناگوار چون رفتن روي مين يا سقوط از ارتفاع و ... شنيده مي‌شود. اين در حالي است كه قرار بود شرايط براي زندگي كولبران منطقه آسان شود. شهاب نادری، نماينده مجلس، چندي پيش با اشاره به آسیب‌های تهدید کننده برای افرادی که در شهرهای مرزی به ناچار کالاهای سنگین و گرانقیمت را بر کول خود حمل می‌کنند تا از این طریق امرار معاش کنند و گاهي هم به خاطر سرمای شدید جان خود را ازدست مي‌دهند، گفت: در مناطق مرزی به خاطر نبود کارخانجات و مشکلات بیکاری افراد از این طریق اقدام به تامین معیشت خود و خانواده‌شان می‌کنند. نماینده مردم پاوه گفته بود: دولت اگر این افراد را ساماندهی کرده و بیمه کند هرگز شاهد چنین بی‌مدیریتی نخواهیم بود و وضعيت كولبران سرو سامان داده خواهد شد حتي وي از تهيه طرحي خبر داده بود تا شايد یک برنامه جامعی برای این قشر از جامعه نوشته شود تا در آینده نمایندگان هم آن را بررسی کنند و نظرات خود را بگویند و در نهایت به شکل قانون درآمده واجرایی شود. نه از آن طرح خبري هست نه در در بحث ايجاد اشتغال در مناطق محروم اقدامي شده است.در حالي كه در جاي جاي قانوني اساسي اين امر بارها مورد توجه قرار گرفته است. در اين گزارش به چند اصل مهم قانون اساسي اشاره شده است.
اصل هفتم : طبق دستور قرآن كريم: «و امرهم شوري بينهم» و «شاورهم في الامر»شوراها، مجلس شـوراي اسـلامي، شـوراي استان، شهرستان، شهر، محل، بخش، روستا و نظاير اينها از اركان تصميم گيري و اداره امـور كشـورند. مـوارد، طـرز تشكيل و حدود اختيارات و وظايف شوراها را اين قانون و قوانين ناشي از آن معين‌مي‌كند.
اصل چهل و سوم: براي تامين استقلال اقتصادي جامعه و ريشه كن كردن فقر و محروميت و برآوردن نيازهاي انسان در جريان رشد، با حفظ آزادگي او، اقتصاد جمهوري اسلامي ايران بر اساس ضوابط زير استوار مي شود:
3 - تنظيم برنامه اقتصادي كشور به صورتي كه شكل و محتوا و ساعت كار چنان باشد كه هر فـرد عـلاوه بـر تـلاش شغلي، فرصت و توان كافي براي خودسازي معنوي، سياسي و اجتماعي و شركت فعال در رهبـري كشـور و افـزايش مهارت و ابتكار داشته باشد.
4 - رعايت آزادي انتخاب شغل، و عدم اجبار افراد به كاري معين و جلوگيري از بهره كشي از كار ديگري.
7 - استفاده از علوم و فنون و تربيت افراد ماهر به نسبت احتياج براي توسعه و پيشرفت اقتصاد كشور.
9 - تاكيد بر افزايش توليدات كشاورزي، دامي و صنعتي كه نيازهاي عمـومي را تـامين كنـد و كشـور را بـه مرحلـه خودكفايي برساند و از وابستگي برهاند.
اصل بيست و هشتم: هر كس حق دارد شغلي را كه بدان مايل است و مخالف اسلام و مصالح عمومي و حقوق ديگران نيست برگزيند. دولت موظف است با رعايت نياز جامعه به مشاغل گوناگون، براي همه افراد امكان اشتغال به كار و شـرايط مسـاوي را بـراي
احراز مشاغل ايجاد نمايد.
اصل سي ام: دولت موظف است وسائل آموزش و پرورش رايگان را براي همه ملت تا پايان دوره متوسـطه فـراهم سـازد و وسـائل تحصيلات عالي را تا سرحد خودكفايي كشور بطور رايگان گسترش دهد
اصل يكصدم :براي پيشبرد سريع برنامه‌هاي اجتماعي، اقتصادي، عمراني، بهداشتي، فرهنگي، آموزشي و ساير امور رفاهي از طريق همكاري مردم با توجه به مقتضيات محلي، اداره امور هر روستا، بخش، شهر، شهرستان يا استان با نظارت شورايي بـه نام شوراي ده، بخش، شهر، شهرستان يا استان صورت ميگيرد كه اعضاي آن را مردم همان محل انتخاب مـي‌كننـد.
شرايط انتخاب‌كنندگان و انتخاب‌شوندگان و حدود وظايف و اختيارات و نحـوه انتخـاب و نظـارت شـوراهاي مـذكور و سلسله مراتب آنها را كه بايد با رعايت اصول وحدت ملي و تماميت ارضي و نظام جمهوري اسلامي و تابعيت حكومـت مركزي باشد، قانون معين ميكند.
اصل يكصد و چهارم: به منظور تامين قسط اسلامي و همكاري در تهيه برنامه‌ها و ايجاد هماهنگي در پيشرفت امور در واحـدهاي توليـدي، صنعتي و كشاورزي، شوراهايي مركب از نمايندگان كارگران و دهقانان و ديگـر كاركنـان و مـديران، و در واحـدهاي‌آموزشي، اداري، خدماتي و مانند اينها شوراهايي مركب از نمايندگان اعضاي اين واحدها تشكيل مـي‌شـود. چگـونگي تشكيل اين شوراها و حدود وظايف و اختيارات آنها را قانون معين ميكند.
حقوق‌شهروندي قهرمانان مرزنشين
حسن كيا/ وكيل دادگستري و استاد دانشگاه
خبر كولبري يكي از قهرمانان جوان ورزشي كشور و آسيا و مواردي مشابه در ساير اقشار، بازخواني مجدد حقوق اساسي ملت مندرج در قانون اساسي را ضروري مي سازد و طرح اين پرسش كه دولت چه وظایفي در قبال ايجاد شغل و معيشت جوانان و ساير اقشار جامعه دارد؟درست است كه شغلي مانند دستفروشي يا كولبري في نفسه بد نيستند و به قول معروف كار-هرچه باشد-عار نيست ولي در بسياري از اين موارد جوانان ما از سر ناچاري و به جبر زمانه و در جهت گذران معاش مجبور به انجام اين قبيل مشاغل مي شوند.صرفنظر از اينكه گاها همين نان در آوردن ها نيز برتافته نشده و حوادث ناگواري را به ارمغان مي آورد.آيا جوان سالم و ورزشكار و مدال آور ما نبايد امكان حداقلي زندگي و امرار معاش را داشته باشد؟ نكته ديگر عدم وجود فرصت‌هاي مساوي براي احاد شهروندان است به صورتي كه در استان ها و شهرهاي دورافتاده با وجود استعدادهاي درخشان، امكان رشد و پيشرفت و ترقي به نسبت شهرهاي مركزي و بزرگ بسيار كمتر است.وقتي به فصل سوم قانون اساسي ايران به عنوان ميثاق ملي شهروندان نظر مي افكنيم.با اصولي مواجه مي شويم كه اجراي آنها مي‌تواند بسياري از اين مشكلات و معضلات و كاستي ها را مرتفع نمايد.مثلاً اصل نوزدهم قانون اساسي اعلام مي‌دارد:«مردم ايران از هر قوم و قبيله كه باشند از حقوق مساوي برخوردارند و رنگ،نژاد،زبان و مانند اينها سبب امتياز نخواهد بود.» وفق اين اصل كه هيچ قانوني نيز نمي تواندآن را محدود يا نسخ و تعطيل نمايد.تمام شهروندان ايران صرفنظر از هر وصفي از حقوق شهروندي و اساسي برابر برخوردارند.بنابراين طبق قانون اساسي بين ايراني كرد و لر و بلوچ و اهوازي و آذري و...با پايتخت نشينان و يا ساكنين شهرها و استان‌هاي بزرگ تفاوت و تبعيضي وجود ندارد.گرچه در اين اصل به صراحت اشاره نشده ولي از واژه (ومانند اينها) در انتهاي اصل،مستفاد مي گردد كه دين يا مذهب نيز نمي تواند موجب محروميت شهروندان از حقوق اساسي يا شهروندي شان شود.
مگر مواردي كه در قانون اساسي به صراحت اعلام و تصريح شده است.يا در اصل بيستم قانون اساسي به قرارداشنن همه افراد ملت در زير چتر حمايت قانون سخن رفته است و بنابراين تمام شهروندان با دارا بودن همه حقوق انساني،سياسي،اقتصادي،اجتماعي و فرهنگي در حمايت قانون هستند.در اصل ٢١ به تكليف و وظيفه دولت در رعايت كامل حقوق زنان در جامعه تصريح مي شود و در اصل ٢٢ به مصون بودن حيثيت،جان،مال،حقوق،مسكن و شغل اشخاص از هرگونه تعرض غيرقانوني اشاره مي گردد.اصل مهم ديگر اصل بيست و هشتم است كه وفق آن ضمن آزاد بودن شهروندان ايراني در انتخاب شغل مورد علاقه خود، به تكليف دولت در ايجاد امكان شرايط اشتغال براي مردم و همين‌طور فراهم نمودن شرايط مساوي در احراز مشاغل تصريح شده است.به زبان ساده دولت بايد براي تمام افراد جامعه شغل ايجاد كند و در اين راستا عدالت را نيز رعايت كند.يعني در اشتغال افرادي به هر دليل بر ديگران ترجيح داده نشوند وشايسته‌سالاري ملاك باشد.برخي بيكار و عده اي داراي چند شغل نباشند.تصدي به مشاغل برمبناي پارتي بازي و تعلق به ژن‌هاي خوب نباشد.با قراردادن سني براي بازنشستگي كه بدون استثنا و بند و تبصره و...اجرا شود.كرسي ها و امكانات براي اشتغال جوانان پشت خط مانده فراهم گردد.وقتي جوان ورزشكار و قهرمان ما از سرناچاري به كولبري روي مي آورد.وضع بقيه جوانان چگونه است؟مسلما بيكاري جوانان مي تواند موجب سرخوردگي و روي آوردن جوانان به خلاف و اعتياد و ساير معضلات اجتماعي گردد.وظيفه دولت اجراي. قانون اساسي و تلاش در ايجاد بسترهاي لازم است و با صرف رونمايي از حقوق شهروندي دردي درمان نمي گردد.كشور ايران از جوان‌ترين كشورهاي جهان است و بي توجهي به جوانان در عرصه هاي مختلف مي تواند تبعات و آثار زيانبار و وحشتناكي در آینده در پي داشته باشد.
