فرادید| ۹۰ میلیون سال پیش، قطب جنوب مکانی بسیار متفاوت بود. آنجا در آن دوران به جای اینکه یک بیابان قطبی با صفحات یخی و یخچالهای عظیم باشد، احتمالاً سرزمینی باتلاقی با جنگلهای بارانی بوده که سرخسها و درختان مخروطی بر آن تسلط داشتند.
به گزارش فرادید، دانشمندان مؤسسه آلفرد وِجِنِر در آلمان و امپریال کالج لندن، سال ۲۰۲۰، زمانی که یک نمونه از هستۀ یخ را در غرب قطب جنوب در فاصله ۹۰۰ کیلومتری از مرکز قطب حفاری کردند، به شواهد قانعکنندهای در این باره دست یافتند. نمونه خاک باستانی غنی از ریشهها، گردهها و هاگهای حفظشده با قدمت تقریبی ۹۰ میلیون سال، نشان میداد زندگی گیاهی روزگاری در این قاره فراوان بوده است.
محققان در حال بررسی نمونههای حفاری شده
این کشف به طور خاص شگفتانگیز بود، چون قطب جنوب زمستانهایی با تاریکی مطلق دارد، یعنی این قاره هر سال به مدت چهار ماه از نور خورشید محروم میشود. با وجود این، به نظر میرسد زندگی گیاهی زیادی در گذشتهی این قاره وجود داشته است.
پروفسور تینا وَن دِ فلرت، از نویسندگان این مطالعه از گروه علوم و مهندسی زمین در امپریال گفته: «حفظ این جنگل ۹۰ میلیون ساله استثنایی است، اما تاریخچه آن شگفتانگیزتر است. حتی در طول ماههای بدون خورشید، جنگلهای بارانی معتدل باتلاقی نزدیک قطب جنوب رشد میکردند و آب و هوای گرمتری داشتند.»
نقشه محل حفاری و نحوه چیدمان قارهها در ۹۰ میلیون سال پیش
محققان باور دارند میانگین دمای آن زمان حدود ۱۲ درجه سانتیگراد بوده و این منطقه جنگلهای بارانی معتدلی داشته که بیشباهت به جنگلهای نیوزیلند امروزی نبودند. این دوره، یعنی اواسط کرتاسه، گرمترین دوره در ۱۴۰ میلیون سال گذشته بوده و سطح دریاها نیز بسیار بالا بوده، طوری که اقیانوس حدود ۱۷۰ متر بالاتر از امروز بوده است.
دوره کرتاسه (۱۴۵ تا ۶۶ میلیون سال پیش) دوران شکوفایی دایناسورها نیز بوده، زیرا در آن دوران، گونههای متنوعی از جمله گروههای نمادینی مانند تیرانوسورها و تریسراتوپسها وجود داشتند.
در سالهای اخیر، دیرینشناسان گنجینهای از فسیلهای دایناسورها را در این قاره کشف کردهاند. معلوم نیست آن حیوانات بزرگ چگونه میتوانستند در طول ۴ ماه شبهای قطبی زندگی کنند، هرچند ممکن است در زمستان مهاجرت کرده باشند یا مکانیسمهای بقاء دیگری ایجاد کرده باشند.
امروزه، قطب جنوب به زندگی گیاهی غنی خود مشهور نیست، هرچند ممکن است این وضعیت در حال تغییر باشد.
فقط دو گونه گیاه آوندی بومی این منطقه هستند: علف موی قطب جنوب و پِرلوُرت قطب جنوب. این دو گیاه در چند سال گذشته به دلیل افزایش دما رایج شدند. افزون بر این، این قاره با بیش از ۱۰۰ گونه گیاهی دیگر که بومی نیستند، از جمله چمنزار مورد تهاجم قرار گرفته است.
از آنجا که قطب جنوب هنوز تحت سلطه ورقههای یخی غولپیکر است، تصور تبدیل آن به یک جنگل سرسبز دشوار است و با وجود روند گرمایش اخیر، هنوز بعید به نظر میرسد به این زودیها شاهد این تغییر باشیم. با این حال، همه اینها باید یادآور این باشد که چیزهای بسیار کمی در سیاره زمین برای مدت طولانی بدون تغییر باقی میمانند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
منبع: faradeed-222991