ایرنا: جامعه‌شناس و عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران افزایش میانگین سن ازدواج را از تحولات سبک زندگی خانوادگی در ایران برشمرد و گفت: میانگین سن ازدواج در بین مردان از ۲۴ سال به چهار سال بالاتر افزایش پیدا کرده و این افزایش میانگین سن ازدواج در زنان نیز مشاهده می‌شود.
به گزارش خبرنگار ایرنا، شهلا کاظمی‌پور روز پنجشنبه در نشست تخصصی و تعاملی اندیشکدگان خانواده، فرهنگ و امور اجتماعی جمعیت و نیروی انسانی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، با موضوع «تغییرات فرهنگ و تأثیر آن در سبک زندگی خانواده اسلامی ایرانی» به نتایج تحقیق خود درباره تغییرات نسلی و با اشاره به تحولات سبک زندگی خانوادگی در ایران اشاره کرد و گفت: افزایش میانگین سن در اولین ازدواج از تحولات سبک زندگی خانوادگی در کشور است، در تحلیل ثانویه از داده‌ها در مورد خانواده‌ها که انجام دادم اولین مورد از تحولات سبک زندگی، تغییر سن ازدواج هم برای مردان و هم برای زنان طی ۴۵ سال اخیر و بعد از انقلاب بوده است.
او افزایش میزان تجرد بین جوانان را از دیگر تحولات سبک زندگی خانوادگی در ایران برشمرد و گفت: سبک زندگی خانوادگی نیز طبق نظریه گذار جمعیتی دوم با تغییراتی مانند افزایش میانگین سن در اولین ازدواج، کاهش نسبت افراد ازدواج‌کرده، افزایش طلاق، کاهش میزان ازدواج‌های مجدد متعاقب طلاق و بیوگی، کاهش بیشتر فرزندآوری متأثر از به تأخیر انداختن آن و افزایش سن والد‌شدن، افزایش فرزندآوری خارج از ازدواج، افزایش بی‌فرزندی قطعی در میان زوجین، افزایش نیازهای سطح بالاتر از جمله استقلال فردی و خودشکوفایی و همچنین افزایش همانندی در نقش‌های جنسیتی و استقلال اقتصادی زنان همراه است.
ظهور سبک‌های جدید زندگی ایرانی: از کم‌شدن حلقه خویشاوندی تا اقبال مردان به جراحی زیبایی
عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران تأکید کرد: مطالعات نشان می‌دهد سبک زندگی در ایران تغییر کرده و سبک‌های جدیدی از زندگی‌های خانوادگی ظهور و بروز پیدا کرده است. مانند اینکه صله رحم، جمع‌گرایی و خویشاوندی گسترده به موازات نفوذ زندگی جدید مورد بازاندیشی قرار گرفته‌اند و شاهد زندگی غربی هستیم.
کاظمی‌پور ادامه داد: یکی از ابعاد تحولات سبک زندگی درباره زنان، مدیریت بدن با گرفتن رژیم غذایی، جراحی زیبایی و آرایش است و اکنون مردان هم به جراحی زیبایی سوق پیدا کرده‌اند.
او اظهار داشت: رسوخ سبک زندگی غربی، خانواده ایرانی را از لحاظ فرهنگی و اقتصادی تحت‌الشعاع قرار داده است. الگو‌های زندگی از الگوی عام تا سبک پوشش تغییر کرده است. مثلا الگوی عام در حوزه خوراکی‌ها به سمت فست‌فود رفته است.
از تماشای تلویزیون به عنوان غالب‌ترین فعالیت فراغتی ایرانیان تا فعالیت‌های نوظهور مانند پارتی با قرص!
عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران اضافه کرد: الگوی خرید و مصرف کالاهای فرهنگی تغییر کرده است. مثلا میزان مطالعه ۱۸ ساعت در هفته به ۱۵ ساعت تقلیل پیدا کرده است. پوشش و اوقات فراغت تغییر کرده و فراغت فعال به فراغت منفعلانه تبدیل شده است. اکنون تماشای تلویزیون و گوش‌دادن به رادیو غالب‌ترین فعالیت‌های فراغتی ایرانیان است.
کاظمی‌پور با بیان اینکه یکی از مقوله‌های فراغتی که وارد سبد فرهنگی شده، مسافرت است، افزود: پارتی جوانان با مصرف قرص شادی‌آور و مشروبات الکلی از فراغت‌های جدیدی است که پدید آمده و به هر حال فعالیت‌های فراغتی نوظهوری داریم.
تغییر نگرش جوانان نسبت به ازدواج
عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران در ادامه به تفاوت نگرش جوانان نسبت به افراد مسن در مورد ازدواج در تحقیق خود اشاره کرد و گفت: گویه‌های این تحقیق نشان می‌دهد که افراد مسن‌تر، دیدگاه سنتی و جوانان نگاه مدرن‌تری نسبت به مقوله ازدواج دارند. مثلا از نظر جوانان، دوستی دختر و پسر قبل از ازدواج اشکالی ندارد.
کاظمی‌پور ادامه داد: مسن‌ترها درباره نحوه آشنایی با همسر، بیشتر گزینه «فامیل‌بودن» را انتخاب می‌کنند و جوان‌ترها مایلند بیشتر از طریق دوستی و میهمانی همسر خود را انتخاب کنند. حتی خانم‌ها تأکید کردند پسرها باید زیبایی و آراستگی داشته باشند.
او اضافه کرد: جوان‌ترها سن بالاتری را برای سن ازدواج مناسب می‌دانند، درحالی‌که مسن‌ترها سن پایین‌تر را ذکر کردند.
به‌جای پرداخت وام برای افزایش ازدواج به مسائل فرهنگی بپردازید
عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران، مادی‌گرایی را یکی از دلایل طلاق عنوان کرد و گفت: میزان طلاق با توجه به تغییرات شیوه‌های همسرگزینی و مادی‌گرایی رو به افزایش است. موافقت با طلاق در بین جوان‌ها بیشتر و در بین مسن‌ترها کمتر است.
کاظمی‌پور تصریح کرد: تغییرات سبک زندگی خانوادگی در ایران علاوه‌بر تأثیرپذیری از مدرنیزاسیون و جهانی‌شدن ناشی از رفتارهای فرهنگی بیمارگونه در میان بسیاری از متولیان امور فرهنگی و اجرائی کشور است.
او یادآور شد: بنابراین برای سیاست‌گذاری جهت افزایش میزان ازدواج، کاهش سن ازدواج و کاهش میزان طلاق به‌جای ارائه وام و تسهیلات برای ازدواج یا صدور بخش‌نامه برای کاهش طلاق، باید در زمینه مسائل فرهنگی و تغییر مؤلفه‌های سبک زندگی در کشور اقدامات ویژه به عمل آید.
سبک زندگی مستلزم انتخاب است
این جامعه‌شناس خاطرنشان کرد: سبک زندگی، جنبه‌های عینی و مشهود و ملموس فرهنگ و نظام ارزشی در یک جامعه است. در حقیقت سبک زندگی بر انتخاب‌های مهم افراد می‌تواند تأثیرگذار باشد.
کاظمی‌پور ادامه داد: سبک زندگی مفهومی است که با انتخابی‌شدن مفهوم زندگی روزمره معنا پیدا می‌کند. به این ترتیب که بر‌خلاف گذشته و جوامع سنتی که افراد جایگزین اندکی در میان برنامه‌های زندگی خود داشتند، در جامعه معاصر به واسطه اهمیت‌یافتن خود و مسئولیت شخصی و ظهور جامعه مصرفی در زندگی، قدرت انتخاب نیز بیشتر شده است.
او اضافه کرد: سبک زندگی مستلزم انتخاب است، اگرچه میزان و درجه آزادی انتخاب می‌تواند از فردی به فرد دیگر و از گروه، جامعه و زمانه‌ای تا گروه، جامعه و زمانه‌ای دیگر متفاوت باشد.
کاظمی‌پور با اشاره به نظریات بوردیو (جامعه‌شناس فرانسوی) درباره سبک زندگی گفت: موضع کلی بوردیو درباره مقوله سبک زندگی با این عبارت از کتابش مشخص می‌شود که اقتصاد جدید طالب دنیای اجتماعی است که در آن «مردم به همان اندازه که بر‌اساس ظرفیتشان در تولید ارزیابی می‌شوند بر‌حسب ظرفیتشان در مصرف نیز ارزیابی خواهند شد» و اقتصاد نوین، اخلاق زاهدانه تولید و انباشت را به‌نفع اخلاق لذت‌جویانه مصرف نفی می‌کند.
منبع: sharghdaily-956955
