سال ۲۰۱۹، زنی سودانی با لباسهایی سرتاپا سفید، روی سقف یک خود باانگشت سبابهای که آن را در هوا تکان میداد شعری انقلابی خواند و خیلیزود به نماد انقلاب سودان تبدیل شد. پنج سال بعد از انتشار آن تصویر، زنان قربانیان اصلی جنگ داخلی در سودان به حساب میآیند.
گزارشهای سازمانهای بینالمللی و رسانهها درمورد اینکه زنان در سودانبهصورت سیستماتیک مورد تجاوز قرار گرفته یا به بردگی برده میشوند، خبرمیدهد. در عینحال خبرهای زیادی از خودکشی زنان سودانی به صورتفردی یا گروهی وجود دارد.
چرا انقلاب سودان به فاجعه انجامید؟
انقلاب ۲۰۱۹ در سودان، علیه قدرت بلامنازع عمرالبشیر، کمتر از چهار سالبعد به جنگ داخلی کشیده شد. در سال ۲۰۱۹، دو سوم کسانی که درخیابانها حضور داشتند، زنان بودند. پنج سال قبل زنان سودانیخواستههای مشخصی از جمله بهرهمندی از حقوق برابر و آزادیهای مدنی وفردی و توقف سرکوب زنان داشتند. اما خواستههای مدنی انقلابیون و درصدر آنها زنان، بلافاصله توسط نظامیانی که به روی یکدیگر آتش گشودند بهدست فراموشی سپرده شد.
پس از سقوط البشیر، دو گروه نظامی اصلی، یعنی نیروهای مسلح سودان(SAF) به رهبری عبدالفتاح البرهان و نیروهای پشتیبانی سریع (RSF) بهفرماندهی محمد حمدان بر سر کنترل کشور به رقابت پرداختند. هر دو گروهاز سوی کشورهای خارجی حمایت میشوند. اماراتیها حامی نیرویپشتیبانی سریع هستند و مصر از نیروهای مسلح سودان حمایت میکند.
در سودان گزارشهایی از شلیک به غیرنظامیان، تجاوز سیستماتیک به زنان وبه بردگی گرفتن آنها از سوی نیروهای پشتیبان سریع وجود دارد. سازمانمللمیگوید این جنایات در سودان میتواند در قالب جنایات جنگی یا جنایت علیهبشریت دستهبندی شود.
زنان جان خود را میگیرند
طبق گزارشهای سازمانملل زنان در مناطقی چون «دارفور»، «خارطوم» و«کوردفور» بیش از دیگر نقاط سودان تحت خشونت جنسی قرار دارند. امازنان روزنامهنگار ساکن در سودان از فاجعه در روستاهای کمتر شناخته شدهحرف میزنند.
در روزهای ابتدایی آبانماه، اکانتهای فعال سودانی در شبکه ایکس، دستبه انتشار ویدیوهایی زدند که پیکربیجان دهها زن را پیچیده در پتو در شهر«السریحه» نشان میداد. این اکانتها مدعی شدند، حدود ۱۳۰ زن بعد ازکشته شدن مردان به دست نیروهای پشتیبانی سریع، از ترس اینکه به دستآنها مورد تجاوز قرار بگیرند، به طور دستهجمعی خودکشی کردهاند. این خبراز سوی رسانههای معتبر بهدلیل آنکه ارتباطات اینترنتی یا تلفنی با منطقهمورد نظر وجود ندارد، مورد تائید قرار نگرفت و البته رسما هم رد نشد.
اکانتهای زنان سودانی اما کماکان بر صحت این ادعا تاکید دارند. کاربریبه نام مانچکین که خود را خبرنگاری از داخل سودان معرفی کرده و ۸۳ هزارفالور در ایکس دارد و جنگ داخلی را بهصورت روزشمار مورد پیگیری قرارمیدهد، در این زمینه نوشته بود: زنان چندی قبل در حیاط خانه مادربزرگم درمورد اینکه چطور جان خودشان را پس از رسیدن نیروهای پشتیبان سریعبگیرند و خودشان را به داخل رودخانه بیندازند حرف میزدند. امروز آن حلقهاز زنان دیگر زنده نیستند.
اطلاعاتی که زنان سودانی آن را در ابتدا منتشر کردند، البته از سوی شبکهپزشکان سودان تائید شد و گاردین از معدود رسانههایی بود که ماجرا راجدی تلقی کرد.
خشونت افسارگسیخته و مشکل تبادل اطلاعات
همزمان با انتشار ویدیوهایی از زنانی که ادعا میشود جانشان را با انداختنخود به رودخانه گرفتهاند، سازمان ملل گزارشی ۸۰ صفحهای ارائه کرد که درآن از تجاوز به حداقل ۴۰۰ زن از ابتدای آغاز بحران در سودان در سال۲۰۲۳ و در مدت ۱۸ ماه پرده برداشت. در همین گزارش ذکر شده به دلیلمشکلات دسترسی به زنان در سودان، احتمالا رقم کسانی که مورد تجاوزقرار گرفته یا به بردگی گرفته شدهاند، بسیار بالاتر است.
در گزارشهای منتشر شده در رسانههایی چون بیبیسی آفریقا، گزارشگرانی که راوی جنگ سودان هستند، میگویند زنانی را در کشورمیشناسند که به آنها اعلام کردهاند به علت اینکه مورد تجاوز قرار گرفته یادر معرض آن هستند، قصد گرفتن جان خود را دارند.
منبع: sharghdaily-948936