ناصر سعید ـ اسلام‌هراسی یا ترس و نفرت نسبت به اسلام و مسلمانان، پدیده‌ای رو به افزایش در بریتانیا و بسیاری از کشورهای غربی است. این پدیده نتیجه یک عامل واحد نیست، بلکه محصول تعامل پیچیده‌ای از سیاست‌های داخلی، تأثیرات رسانه‌ای و منازعات بین‌المللی است. یکی از عواملی که در این زمینه به طور مکرر مورد اشاره قرار می‌گیرد، نقشی است که اسرائیل در شعله‌ور کردن این احساسات از طریق مجموعه‌ای از مکانیزم‌های مستقیم و غیرمستقیم ایفا می‌کند. در این مقاله، علاوه بر بررسی نقش اسرائیل، به راهکارهای عملی برای مقابله با این سیاست‌ها نیز می‌پردازیم.
۱. منازعه اسرائیل و فلسطین و تأثیر جهانی آن
منازعه اسرائیل و فلسطین یکی از تأثیرگذارترین نزاع‌ها در سیاست جهانی است و پیامدهای مستقیم و غیرمستقیمی بر احساسات اسلام‌هراسی در غرب دارد. رسانه‌های بریتانیایی، مانند بسیاری از رسانه‌های غربی، این منازعه را به طور مداوم پوشش می‌دهند، اما این پوشش اغلب جانب‌دارانه یا جهت‌دار است و در نتیجه تصویر کلی مسلمانان را مخدوش می‌کند.
پوشش خبری جانب‌دارانه: فلسطینی‌ها، به ویژه گروه‌های مقاومت مانند حماس، اغلب به عنوان تروریست تصویر می‌شوند که تصویرهای کلیشه‌ای منفی درباره مسلمانان را تقویت می‌کند. در حالی که این گروه‌ها در واقعیت به عنوان جنبش‌های مقاومت علیه اشغالگری و ظلم شناخته می‌شوند. این ارتباط مداوم بین اسلام و خشونت در زمینه منازعه اسرائیل و فلسطین به تقویت احساسات ترس و نفرت نسبت به مسلمانان در بریتانیا کمک می‌کند.
آگاهی‌بخشی به مظلومیت فلسطینیان: این مهم است که توجه عمومی به مظلومیت فلسطینیان و تاریخ طولانی ظلم و سرکوبی که آنها از سوی رژیم صهیونیستی و حامیان غربی‌اش تحمل کرده‌اند، جلب شود. این رژیم با اشغالگری و نقض مستمر حقوق بشر، مسئول مستقیم ادامه این منازعه و مشکلاتی است که برای مردم فلسطین ایجاد شده است.
تأثیر بر افکار عمومی و مسئولیت غرب: افکار عمومی باید به این حقیقت آگاه شود که کشورهای غربی، به ویژه بریتانیا، با ایجاد و حمایت از رژیم صهیونیستی، مسئولیت بزرگی در ایجاد و ادامه این منازعه دارند. عدم جدیت غرب در حل عادلانه مساله فلسطین و بازگرداندن عدالت به مردم فلسطین یکی از عوامل اصلی در تداوم این بحران است. این وضعیت منجر به نبود اعتماد عمومی به نیت واقعی غرب در حل این منازعه شده و باعث تقویت احساسات منفی نسبت به مسلمانان شده است.
۲. تأثیر لابی‌ها و فشارهای سیاسی
لابی‌های حامی اسرائیل در بریتانیا تأثیر زیادی بر سیاست‌های داخلی و خارجی دارند و به شکل‌گیری افکار عمومی نسبت به جوامع مسلمان از طریق حمایت از سیاست‌هایی که هدف آنها «مبارزه با ترور» است و اغلب به طور ناعادلانه‌ای مسلمانان را هدف قرار می‌دهد، کمک می‌کنند.
ترویج سیاست‌های مبارزه با تروریسم: این لابی‌ها سیاست‌هایی را ترویج می‌کنند که با جوامع مسلمان به عنوان یک تهدید امنیتی برخورد می‌کند. در بریتانیا، سیاست‌هایی مانند «پیشگیری از افراط‌گرایی» که به طور خاص مسلمانان را هدف قرار می‌دهد، به تصویب رسیده است که این سیاست‌ها به تقویت این ایده کمک می‌کند که مسلمانان یک تهدید مستمر هستند. این سیاست‌ها به عنوان ضرورتی برای حفظ امنیت ملی ترویج می‌شوند، اما در عین حال جوی از ترس و تردید نسبت به مسلمانان ایجاد می‌کنند.
تأثیر بر گفتمان سیاسی: لابی‌های حامی اسرائیل همچنین بر سیاستمداران و تصمیم‌گیرندگان تأثیر می‌گذارند که به پذیرش سیاست‌ها و گفتمان‌هایی که به تقویت اسلام‌هراسی کمک می‌کنند، می‌انجامد. برای مثال، گاهی اوقات اسلام به طور نادرست در بحث‌های سیاسی با افراط‌گرایی مرتبط می‌شود که این امر منجر به مخدوش شدن تصویر مسلمانان و مشروعیت‌بخشی به سیاست‌های سرکوبگرانه می‌شود.
۳. نقش رسانه‌ها در بزرگنمایی تصاویر کلیشه‌ای
رسانه‌ها نقش محوری در شکل‌گیری افکار عمومی دارند و اغلب از منازعات جهانی، از جمله منازعه اسرائیل و فلسطین، برای بزرگنمایی تصاویر کلیشه‌ای منفی درباره مسلمانان استفاده می‌کنند.
تمرکز پوشش خبری بر خشونت و تروریسم: وقتی صحبت از اسلام و مسلمانان می‌شود، رسانه‌های بریتانیایی اغلب بر خشونت و تروریسم تمرکز می‌کنند و این امر یک برداشت عمومی ایجاد می‌کند که اسلام دینی خشونت‌آمیز است. این پوشش به انتشار ترس و تقویت تصاویر کلیشه‌ای منفی که اسلام را با ترور مرتبط می‌سازد، کمک می‌کند.
بزرگنمایی وقایع و نادیده‌گرفتن زمینه‌ها: رسانه‌های حامی اسرائیل ممکن است از وقایع تروریستی که به نام اسلام انجام می‌شود برای بزرگنمایی این ایده که مسلمانان تهدیدی برای امنیت هستند، استفاده کنند. در عین حال، زمینه‌های گسترده‌تر این وقایع، مانند اشغالگری اسرائیل و رنج فلسطینیان نادیده گرفته می‌شود که این امر منجر به تحریف تصویر کلی مسلمانان می‌شود.
۴. ارتباط مستمر بین اسلام و تروریسم
ارتباط مستمر بین اسلام و تروریسم که به‌طور مکرر در زمینه نزاعاتی مانند منازعه اسرائیل و فلسطین ترویج می‌شود، نقش بزرگی در تقویت اسلام‌هراسی در بریتانیا ایفا می‌کند.
تأثیر بر ذهنیت جمعی: ارتباط مکرر بین اسلام و تروریسم در رسانه‌ها و گفتمان سیاسی منجر به شکل‌گیری ذهنیتی جمعی می‌شود که مسلمانان را به طور کلی به عنوان یک تهدید قلمداد می‌کند. این ارتباط بخشی از آگاهی جمعی می‌شود و این امر مبارزه با تصاویر کلیشه‌ای منفی مرتبط با دین مسلمانان را دشوار می‌سازد.
تقویت سیاست‌های سرکوبگرانه: این ارتباط به توجیه سیاست‌های سرکوبگرانه علیه مسلمانان کمک می‌کند، چه در بریتانیا و چه در مناطق دیگر جهان. سیاست‌هایی که بر اساس ارتباط فرضی آنها با تروریسم، مسلمانان را هدف قرار می‌دهند، در نظر بسیاری از مردم موجه به نظر می‌رسند که این امر منجر به افزایش دشمنی نسبت به آنها و تعمیق وضعیت اسلام‌هراسی می‌شود.
چگونه می‌توانیم به عنوان یک امت اسلامی با این سیاست‌ها مقابله کنیم؟
برای مقابله با تأثیر سیاست‌های صهیونیستی و اسلام‌هراسی که در بریتانیا و به طور کلی در غرب رو به افزایش است، می‌توانیم چند گام عملی را به‌عنوان یک امت اسلامی برداریم:
۱. تقویت حضور رسانه‌ای اسلامی
ایجاد پلتفرم‌های رسانه‌ای قوی: امت اسلامی باید تلاش کند تا پلتفرم‌های رسانه‌ای قوی و تأثیرگذاری ایجاد کند که بتواند روایت‌های متوازن و عادلانه‌ای از اسلام و مسلمانان ارائه دهند. این پلتفرم‌ها باید قادر باشند به مخاطبان غربی دسترسی داشته باشند و محتوای رسانه‌ای ارائه دهند که به جنبه‌های مثبت اسلام پرداخته و تصاویر کلیشه‌ای منفی را نفی کنند.
همکاری با رسانه‌های غربی: مؤسسات رسانه‌ای اسلامی می‌توانند با رسانه‌های غربی همکاری کنند تا روایت‌های جایگزین ارائه دهند و منابع اطلاعاتی معتبر درباره مسائل مرتبط با اسلام و مسلمانان فراهم کنند.
۲. تقویت گفت‌وگوهای بین‌الادیان و فرهنگی
برگزاری گفت‌وگوهای بین‌الادیانی: مؤسسات اسلامی می‌توانند نقش فعالی در تقویت گفت‌وگوهای بین‌الادیانی و فرهنگی در بریتانیا ایفا کنند. این گفت‌وگوها می‌توانند به ساختن پل‌های تفاهم و کاهش فاصله بین مسلمانان و غیرمسلمانان کمک کنند که این امر به کاهش تأثیر اسلام‌هراسی منجر می‌شود.
مشارکت در ابتکارات اجتماعی: جوامع اسلامی باید بیشتر در ابتکارات اجتماعی و محلی که هدف‌شان تقویت همزیستی مسالمت‌آمیز و تفاهم بین گروه‌های مختلف اجتماعی است، مشارکت کنند.
۳. آموزش و آگاهی‌بخشی
راه‌اندازی کمپین‌های آگاهی‌بخشی: می‌توان کمپین‌های آگاهی‌بخشی در مدارس، دانشگاه‌ها و جوامع محلی برای توضیح اسلام و تصحیح مفاهیم نادرست درباره آن راه‌اندازی کرد. این کمپین‌ها باید بر ارائه اسلام به عنوان دینی که بر صلح، تسامح و همزیستی تأکید دارد، تمرکز کنند.
تقویت آموزش درباره اسلام: باید مطالب آموزشی درباره اسلام و فرهنگ مسلمانان در برنامه‌های درسی کشورهای غربی، از جمله بریتانیا، گنجانده شود. این امر می‌تواند به ارائه فهم عمیق‌تر و متعادل‌تر از اسلام به نسل‌های آینده کمک کند.
۴. اقدام قانونی و سیاسی
مقابله قانونی با اسلام‌هراسی: باید از تلاش‌های قانونی برای مقابله با گفتمان ضداسلامی و ضدمسلمان در بریتانیا حمایت شود. می‌توان سازمان‌های حقوقی تأسیس کرد که از حقوق مسلمانان دفاع و با تبعیض و نژادپرستی در دادگاه‌ها مبارزه کنند.
تقویت مشارکت سیاسی: باید مسلمانان بریتانیا به مشارکت بیشتر در زندگی سیاسی، چه از طریق پیوستن به احزاب سیاسی و چه از طریق کاندیداتوری برای مناصب عمومی، تشویق شوند. مشارکت سیاسی می‌تواند به تأثیرگذاری بر سیاست‌ها و هدایت آنها به سوی عدالت و برابری کمک کند.
۵. همکاری بین‌المللی
تقویت همکاری بین کشورهای اسلامی: باید همکاری بین کشورهای اسلامی برای هماهنگ‌کردن تلاش‌ها در مقابله با اسلام‌هراسی در عرصه بین‌المللی تقویت شود. این همکاری می‌تواند شامل حمایت از کمپین‌های بین‌المللی و تأثیرگذاری بر سیاست‌های جهانی از طریق سازمان‌های بین‌المللی باشد.
دفاع از حقوق فلسطینیان: دفاع از حقوق فلسطینیان و مطالبه عدالت در این منازعه باید بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر برای مقابله با سیاست‌های صهیونیستی باشد که به تقویت اسلام‌هراسی کمک می‌کنند.
نتیجه‌گیری
اسلام‌هراسی در بریتانیا نتیجه تعامل پیچیده مجموعه‌ای از عوامل داخلی و بین‌المللی، از جمله تأثیر سیاست‌های صهیونیستی و رسانه‌های جانب‌دار است. برای مقابله با این چالش‌ها، امت اسلامی باید گام‌های عملی برای تقویت تصویر خود، مقابله با تبعیض، و ساختن پل‌های تفاهم با دیگر جوامع بردارد. از طریق تقویت حضور رسانه‌ای، تقویت گفت‌وگو و آموزش، اقدام قانونی و سیاسی، و همکاری بین‌المللی، امت اسلامی می‌تواند به طور مؤثر با تأثیر این سیاست‌ها مقابله و به کاهش احساسات دشمنی و ترس نسبت به مسلمانان در غرب کمک کند.
منبع: etemadonline-671576
