به گزارش اکوایران، بازار سرمایه همواره به رویدادها و تحولات سیاسی واکنش نشان می‌دهد و این واکنش معیاری برای تشخیص انتظارات فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران است.
در انتخابات ریاست جمهوری اخیر نیز پس از پیروزی مسعود پزشکیان، بورس تهران در معاملات روز شنبه 16 تیر ماه صعود 88 هزار واحدی را پشت سر گذاشت. صعود چشمگیری که به عنوان انتظارات مثبت نسبت به تغییر دولت تعبیر شد. در بحبوحه تبلیغات انتخاباتی نیز حضور اساتید اقتصاد و مالی مانند علی طیب‌نیا و حسین عبده‌تبریزی و نیز حمایت اقتصاددانان از طیف‌های مختلف فکری از مسعود پزشکیان، با واکنش مثبت فعالان بورس تهران همراه شد.
رشد بورس پس از انتخابات ریاست جمهوری اخیر، یادآور رشد بازار پس از انتخابات ریاست جمهوری سال 1392 بود. انتخاباتی که کلید پاستور را به چهره میانه‌رویی داد که مورد حمایت اصلاح‌طلبان بود.
یک روز پس از برگزاری انتخابات 24 خرداد 1392، شاخص کل بورس تهران جهش 10 هزار واحدی -معادل 2 درصد- را ثبت کرد و به رقم 46 هزار و 623 واحد رسید. این روند صعودی تداوم داشت و شاخص در پایان خرداد ماه به 48 هزار واحد صعود کرد. شاخص بورس در پایان تیر ماه 55 هزار و 329 واحد شد، در روز تحلیف ریاست جمهوری به رقم 57 هزار واحد رسید و در پایان مرداد به ارتفاع 59 هزار واحد افزایش یافت.
حسن روحانی با وعده رفع تحریم‌ها بر سر کار آمد و کم و بیش در رفع تحریم و بهبود وضعیت اقتصاد ایران موفق بود. اما در دولت دوم و با خروج ایالات متحده از برجام و همچنین ظهور بیماری کووید19 وضعیت اقتصاد ایران رو به افول نهاد. ابراهیم رییسی نیز که در انتخابات سال 1400 به قدرت رسید نتوانست بر مشکلات اقتصاد ایران فائق بیاید و در عملی کردن وعده‌های خود ناکام ماند.
در چنین شرایطی، مسعود پزشکیان در انتخابات 15 تیر ماه مورد اقبال رأی دهندگان قرار گرفت و نهمین رییس جمهور شد. اما رشد شاخص یک روز پس از برگزاری انتخابات تنها یک روز دیگر تداوم داشت و پس از آن روند کلی شاخص بورس تهران نزولی شد. ناظران علت ریزش بازار را مشکلات ساختاری اقتصاد ایران می‌دانند. عدم سرمایه گذاری در زیرساخت‌های کشور موجب ناترازی‌های متعدد و کمبود برق در کشور شده است. مشکلی که موجب تعطیلی برخی صنایع، کاهش فعالیت و متضرر شدن آنها شد. علاوه بر این انتشار گزارش‌های مالی شرکت‌ها در پایان خرداد نشان از عملکرد ضعیف اغلب صنایع در سه ماه ابتدایی سال داشت که بر وضعیت بازار سهام اثرگذار بود.
میراث دولت سیزدهم
در دوره ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی اقتصاد ایران دچار نااطمینانی‌ها و مشکلات عدیده‌ای شد. تصمیمات خلق الساعه و غیرکارشناسی بر ریسک‌های سرمایه گذاری افزود و موجب فرار سرمایه از بورس تهران شد. دولت سیزدهم برای کنترل تورم به برخورد پلیسی با فعالان اقتصادی به بهانه گران فروشی روی آورد که مورد انتقاد اقتصاددانان قرار گرفت. از سوی دیگر دولت با کسری بودجه چشمگیر مواجه بود که نتیجه‌ای جز تورم بیشتر نداشت. دولت حتی همین بودجه ناتراز را نیز در موعد قانونی تحویل مجلس نداد که بر بی‌سامانی اقتصاد ایران افزود.
اوج لطمه دولت سیزدهم به بورس تهران، مصوبه مشهور به 17 اردیبهشت 1402 بود. بازار سهام در نیمه دوم فروردین و نیمه ال اردیبهشت سال گذشته روند صعودی داشت اما به یک باره از روز 17 اردیبهشت ماه بازار شروع به سقوطی مداوم کرد. بسیاری از تشخیص علت این نزول ناتوان بودند تا اینکه در خرداد ماه تصویر یک مصوبه هیئت دولت منتشر شد که حاکی از تغییر نرخ خوراک پتروشیمی بود. تاریخ آن مصوبه 17 اردیبهشت ماه و به امضای محمد مخبر، معاون اول ابراهیم رئیسی رسیده بود.
بیشترین خروج پول حقیقی در سال 1402، روز 17 اردیبهشت ماه ثبت شد. در این روز 4 هزار و 29 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد. روزهای 18 و 23 اردیبهشت نیز در رتبه‌های بعدی بیشترین خروج پول حقیقی در سال گذشته قرار دارند که به ترتیب 3 هزار و 660 میلیارد تومان و 3 هزار و 474 میلیارد تومان خروج سرمایه را ثبت کردند.
ریزش بازار ظن دسترسی عده‌ای به اطلاعات نهانی را ایجاد کرد. دولت با تأخیر اعلام کرد که به این تخلف رسیدگی می‌کند اما تاکنون خبری از تعقیب قانونی ماجرا منتشر نشده است. در عین حال عدم شفافیت در تصویب و ابلاغ این مصوبه نیز موجب اعتراض فعالان بازار سرمایه شد.
این مصوبه و حواشی آن، میخ آخر بر بی‌اعتمادی معامله گران و سرمایه گذاران بود و پس از آن شاهد شدت گرفتن خروج سرمایه از بازار بودیم.
در چنین شرایطی مسعود پزشکیان وارد پاستور می‌شود. در روزهایی که نه تنها چرخ صنایع نمی‌چرخد بلکه چراغ خانه‌های مردم نیز خاموش می‌شود. این میراثی است که به او رسیده است.
منبع: ecoiran-68176
