آخرین فروند از جنگنده حماسه ساز اف ۱۴ تحویلی به ارتش ایران!

تصویر شکاری رهگیر F-۱۴A تامکت با کد رجیستر ۶۰۷۹ آخرین تامکت تحویلی شرکت گرومن امریکا به نیروی هوایی ایران بود که در پایگاه "خاتم" اصفهان مستقر شد.

در این تصویر که مربوط به سال های جنگ تحمیلی است ، جنگنده مسلح به موشک دوربرد فینیکس Aim-۵۴A و موشک میانبرد اسپارو Aim-۷ و موشک کوتاه برد سایدوایندر Aim-۹ است که یک لود استاندارد برای گشت هوایی بلند و حفاظت از آسمان است. در جریان جنگ عراق و ایران تامکت به وسیله این ۳ موشک بین ۱۳۰ تا ۱۵۰ شکار هوایی به ثبت رساند که آمار تقریبی موارد تایید شده آنها به شرح زیر است :

• ۹۰ شکار Aim-۹ سایدوایندر
• ۴۰ شکار Aim-۵۴ فینیکس
• ۱۵ شکار Aim-۷ اسپارو
• ۳ شکار توپ ۲۰mm والکان

اف ۱۴ چیست؟

هواگرد جنگنده مافوق صوت دوموتوره، دو سرنشین و جنگنده نسل چهارم بال متحرک ساخت شرکت گرومن در ایالات متحده آمریکا است که نخستین پرواز خود را در سال ۱۹۷۰ انجام داد و از سال ۱۹۷۴ برای خدمت در نیروی دریایی این کشور پذیرفته شد. این هواپیما از ۱۹۷۴ تا ۲۰۰۶ در نیروی دریایی ایالات متحده به عنوان جنگنده برتری هوایی، هواپیمای رهگیر دفاعی و هواپیمای شناسایی تاکتیکی اصلی این نیرو خدمت کرد. اف-۱۴ بعد از اینکه در دهه ۱۹۹۰ مجهز به سامانه هدف‌گیری فروسرخ در شب (LANTIRN) و سیستم پرواز سطح پائین شد، حملات موشکی هوا به زمین دقیقی را هم انجام داد. این هواپیما توسط خلبانان دلاور ارتش در جنگ تحمیلی توانست نقش مهمی در عملیات های موفق ارتش و سپاه داشته باشد.

اف-۱۴ تام‌کت در سال ۱۹۷۲ به عنوان جایگزین هواپیمای مک دانل داگلاس اف-۴ به معنی شبح به خدمت نیروی دریایی ایالات متحده درآمد. تامکت یکی از پیشرفته‌ترین، پیچیده‌ترین و گران‌قیمت‌ترین جنگنده‌های تاریخ هوانوردی جهان بوده و فناوری‌های پیشرویی که در ساخت آن بکار رفته بود سبب شد که کنگره آمریکا فروش آن را به سایر کشورها محدود کند.

با توجه به قیمت بالای هر فروند از این جنگنده تولید آن در ایالات متحده در هاله ای از ابهام بود. در سال ۱۹۷۶ ایران توانست تنها کشوری باشد که تعدادی از این جنگنده ها را از شرکت گرومن بخرد. هنگام ساخت این هواپیماها، بانک ملی ایران ۷۵ میلیون دلار وام با سود ۱۱ درصد به کمپانی گرومن برای خط تولید پرداخت کرد.

در حال حاضر ایران تنها به‌کار گیرنده این جنگنده در جهان است.

چرا اف ۱۴ ساخته شد؟

طرح ساخت اف-۱۴ هنگامی مطرح شد که برنامه تولید اف-۱۱۱بی به علت پاره‌ای مشکلات با شکست مواجه شد.

موفقیت گرومن در پروژهٔ اف-۱۴ در آن بود که توانست دوباره از موتورهای مشهور تی‌اف۳۰ که در هواپیمای اف-۱۱۱بی به‌کار رفته بود، در اف-۱۴ای استفاده کند. به دلیل برخی مشکلات این موتور اف-۱۴ در نیروی دریایی آمریکا که بعدها ایرادات آن رفع شد، موتور جدیدی با نام جنرال الکتریک اف۱۱۰ بر روی مدل‌های اف-۱۴بی و اف-۱۴دی نصب شد. نیروی هوایی il از موتور اف۴۰۱پی‌دابلیو-۴۰۰ که شرکت پرت اند ویتنی برای نیروی دریایی ساخته بود استفاده کرد و برای اف-۱۶ و اف-۱۵ سفارش داد. اگرچه اف-۱۴ از اف-۱۱۱بی سبک‌تر بود، ولی بزرگ‌ترین و سنگین‌ترین هواگرد ناوپایه بود که بر روی ناو نشست و برخاست می‌کرد. ابعاد بزرگ هواپیما به خاطر رادار بزرگ ای‌ان/ای‌دابلیوجی-۹، موشک ایم-۵۴ فینیکس، و یک باک داخلی بزرگ ۷۳۰۰ کیلویی بود.

۴۱۴۱