معرفی رشته مهندسی معدن؛ گرایش ها، لیست دروس و بازار کار

• صبور و پرطاقت
• آشنایی با نرم افزار GEMS، نرم افزار MineX، نرم افزار Rockworks
• آشنایی با زبان انگلیسی

• توانایی مدیریت

• توانایی کار تیمی

• توانایی برقراری ارتباط

• توانایی کار در نقاط دور

• دانش کافی در زمینه سنگ ها و کانی ها و معادن

• علاقمند به اکتشاف و استخراج

• روحیه تسلیم ناپذیری و حوصله و پشتکار

مهارت های مورد نیاز برای رشته مهندسی معدن

شما در حین انتخاب باید به این رشته علاقه داشته باشید و در کنار آن مهارت های لازم را نیز داشته باشید.

مهارت های مورد نیاز به شرح زیر می باشند:

• توانایی مدیریت و ایجاد انگیزه در افراد
• حل مسئله تحلیلی
• ارتباط و ارائه
• مدیریت زمان و برنامه ریزی، و همچنین توانایی اولویت بندی حجم کاری شما
• مدیریت پروژه
• مدیریت امور مالی و بودجه خود
• توانایی لازم برای کار کردن با برنامه هایی از قبیل IT و برنامه های تخصصی
• تمایل برای سفر و گذراندن زمان دور از خانه
• آگاهی از مسائل بهداشتی و ایمنی مربوط به معدن ‌

ضریب درسی برای کنکور رشته مهندسی معدن

رشته مهندسی معدن در زیرگروه 2 گروه آزمایشی ریاضی قرار دارد و درس های ریاضی، شیمی و فیزیک مهم ترین درس های تخصصی هستند. ضریب دروس اختصاصی کنکور ریاضی برای رشته مهندسی معدن عبارتند از؛

• ریاضی با ضریب 4
• فیزیک با ضریب 3
• شیمی با ضریب 3

گرایش های رشته مهندسی معدن

• مهندسی معدن – استخراج
• مهندسی معدن – اکتشاف
• مهندسی معدن – فرآوری مواد معدنی
• مهندسی معدن - مکانیک سنگ

رشته مهندسی معدن در گرایش استخراج

به مهندسان معدن در گرایش استخراج آموزش عملیات حفاری، آتشباری برای خرد کردن سنگ ها، بارگیری و باربری، و فرآیند سنگ شکنی آموزش داده می شود و چون متخصصین مهندسی معدن در گرایش استخراج در فضای باز کار می کنند، باید توانایی بدنی بالایی داشته باشند.

رشته مهندسی معدن در گرایش اکتشاف

رشته مهندسی معدن گرایش اکتشاف به موضوعات زمین شناسی معدنی، مکانیک سنگ، ژئوفیزیک، و زمان شناسی ساختمانی می پردازد و هدف از این رشته تربیت متخصین است که با استفاده از علم آمار و طراحی های رایانه ای به یافتن معادن و منابع معدنی جدید دست پیدا کنند.

رشته مهندسی معدن در گرایش فرآوری مواد معدنی

فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی معدن در گرایش فرآوری منابع معدنی ،مواد معدنی استخراج شده را با مشخصات خاصی نظیر عیار، دانه بندی، میزان ناخالصی،میزان رطوبت، و ... می سنجند. مهندسین معدن گرایش فرآوری ، توانائی و مهارت مراحل سنگ شکنی، آسیا کردن، طبقه بندی مواد، پرعیار کردن فیزیکی مواد، فلوتاسیون و ... را خواهند داشت.

رشته مهندسی معدن در گرایش مکانیک سنگ

مهندسی معدن در گرایش مکانیک سنگ به بررسی رفتار سنگ در برابر عوامل بیرونی و درونی می پردازد و هدف از این رشته تجزیه و تحلیل اطلاعاتی است که توسط آن ها بتوان سازه های مهندسی را در داخل یا بر روی سنگ ها به صورت کاملاً ایمن طراحی و بنا نمود.

 دوره تحصیل کارشناسی رشته مهندسی معدن

دوره تحصیل رشته مهندسی معدن 4 ساله و معادل 8 ترم تحصیلی است و 16 هفته را شامل می شود. دانشجویان دوره کارشناسی رشته مهندسی معدن موظف به گذراندن 140 واحد درسی هستند. واحدهای درسی دوره تحصیلی مهندسی معدن عبارتند از؛

• دروس عمومی: 20 واحد
• دروس پایه: 32 واحد
• دروس اصلی: 35 واحد
• دروس تخصصی: 33 واحد
• دروس اختیاری: 20 واحد

دروس عمومی مهندسی معدن

• ادبیات فارسی
• زبان عمومی
• تربیت بدنی 1
• تربیت بدنی 2
• دو درس ازدروس مبانی نظری اسلام
• یک درس از دروس اخلاق اسلامی
• یک درس از دروس انقلاب اسلامی
• یک درس ازدروس تاریخ وتمدن اسلامی
• یک درس از دروس آشنایی با منابع اسلامی

دروس مشترک همه گرایش های مهندسی معدن

• ریاضی‌
• فیزیک‌
• دینامیک‌
• شیمی‌ عمومی‌
• شیمی‌ فیزیک‌
• محاسبات‌ عددی‌
• معادلات‌ دیفرانسیل‌
• آمار و احتمالات‌ مهندسی‌
• برنامه ‌نویسی‌ کامپیوتر
• مقاومت‌ مصالح‌
• مکانیک‌ سیالات
• نقشه‌ برداری‌ عمومی‌
• عملیات‌ نقشه ‌برداری‌
• نقشه ‌کشی‌ صنعتی‌
• اجزاء ماشین‌
• استاتیک‌
• مکانیک‌ سنگ‌
• اقتصاد معدنی‌
• کانه‌ آرایی‌.
• زمین ‌شناسی‌ عمومی‌
• زمین ‌شناسی‌ اقتصادی‌
• زمین ‌شناسی‌ ساختمانی‌

دروس تخصصی گرایش اکتشاف معدن

• زمین‌شناسی‌ ایران
• تجزیه‌ مواد معدنی‌
• ژئوفیزیک‌ اکتشافی‌
• حفاری‌ اکتشافی‌
• چاه ‌پیمایی‌
• سنگ‌شناسی‌
• کارتوگرافی‌ و کاربرد عکس‌های‌ هوایی‌
• کانی‌شناسی‌ نوری‌
• برداشت‌ زمین‌شناسی‌
• کانی‌شناسی‌ توصیفی‌
• اصول‌ استخراج‌ معدن‌
• مینرالوگرافی‌
• آب‌های‌ زیرزمینی‌
• نقشه‌برداری‌ معدنی‌
• ارزیابی‌ ذخایر معدنی‌
• ژئوشیمی‌ اکتشافی‌
• ژئوتکنیک‌

دروس تخصصی گرایش استخراج معدن

• مبانی‌ مهندسی‌ برق‌
• ماشین‌های‌ حرارتی‌
• کانی‌ شناسی‌
• سنگ‌ شناسی‌
• روش‌های‌ استخراج‌ روباز
• روش‌های‌ استخراج‌ زیرزمینی‌
• نقشه‌برداری‌ معدنی‌
• آب کشی‌ در معادن‌
• بازدید معدن‌
• چال زنی‌ و آتش باری‌
• خدمات‌ فنی‌ در معادن‌
• ترابری‌ در معادن‌
• نگهداری‌ در معادن‌
• تهویه‌ در معادن‌
• حفره‌ چاه‌ و تونل‌
• کانه ‌آرایی‌
• اصول‌ طراحی‌ معادن‌
• برداشت‌ زمین ‌شناسی‌
• کارتوگرافی‌ و فتوژئولوژی‌
• اصول‌ اکتشاف‌ و ارزیابی‌ ذخایر

چارت درسی رشته مهندسی معدن

دانشگاه های پذیرنده رشته مهندسی معدن

• دانشگاه صنعتی اصفهان
• دانشگاه صنعتی امیرکبیر - تهران
• دانشگاه تهران
• دانشگاه ارومیه (محل تحصیل مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندواب)
• دانشگاه بیرجند
• دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین
• دانشگاه صنعتی اراک
• دانشگاه صنعتی ارومیه
• دانشگاه زنجان
• دانشگاه سیستان و بلوچستان - زاهدان
• دانشگاه سیستان و بلوچستان - زاهدان (محل تحصیل دانشکده صنعت و معدن خاش)
• دانشگاه شهید باهنر - کرمان
• دانشگاه صنعتی بیرجند
• دانشگاه صنعتی شاهرود
• دانشگاه صنعتی همدان
• دانشگاه کاشان
• دانشگاه کردستان - سنندج
• دانشگاه لرستان - خرم آباد
• دانشگاه ملایر
• مجتمع آموزش عالی زرند
• مجتمع آموزش عالی گناباد
• دانشگاه صنعتی سهند - تبریز
• دانشگاه کردستان - سنندج
• دانشگاه لرستان - خرم آباد
• دانشگاه ولایت - ایرانشهر
• دانشگاه ولی عصر(عج) - رفسنجان
• دانشگاه یزد

همچنین رشته مهندسی معدن در دانشگاه های غیرانتفاعی و دانشگاه آزاد اسلامی نیز دانشجو می پذیرد.

 وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر

رشنه مهندسی معدن علاوه بر مقطع کارشناسی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری نیز دارای گرایش هایی است و تدریس می شود.

گرایش های کارشناسی ارشد مهندسی معدن :

• تونل و فضاهای زیرزمینی
• مهندسی معدن گرایش معدن و محیط زیست
• مهندسی معدن گرایش اکتشاف معدن
• مهندسی معدن گرایش استخراج معدن
• مهندسی معدن گرایش فرآوری مواد معدنی
• مهندسی معدن گرایش مکانیک سنگ

وظایف مهندس معدن

• مشاهده و بررسی محیط های جغرافیایی برای اکتشاف معدن ها
• مدیریت و کنترل بر ساخت تونل ها در حین عملیات حفاری
• طراحی و ترسیم طرح جغرافیایی معادن
• روش های استخراج بهینه

• نظارت بر کارگزان در معادن و ارائه گزارش به مسئولان مافوق

• انجام اقدامات لازم برای افزایش ایمنی کارگزان در معادن در مقابل حوادقثی چون ریزش تونل و ...
• افزایش بهره وری منابع معدنی جبران ناپذیر
• تهیه نمونه از سنگ ها و انجام آزمایش روی آن ها
• تعیین نحوه انتقال مواد معدنی به کارخانه ها جهت فرآوری
• تهیه مدل های کامپیوتری از معادن به کمک نرم افزارهای رایانه ای

مزایا و معایب رشته مهندسی معدن

• در ایران رشته مهندسی معدن به دلیل معادن و مواد معدنی بازار کار خوبی دارد و فارغ التحصیلان می توانند مشغول به کار شوند.
• یکی از معایب رشته مهندسی معدن دشواری آن و محیط کاری سخت آن به ویژه برای خانم ها است.
• بهره وری عملیات معدن به دلیل عدم استفاده صحیح از جدیدترین روش ها و تجهیزات در این حوزه پایین است.
• حجم زیاد دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته مهندسی معدن  باعث عدم تناسب آن با فرصت های شغلی موجود و در نتیجه بیکاری تعداد زیادی از آنها می شود.

فارغ التحصیل رشته مهندسی معدن در چه کارها و صنایعی می‌تواند شاغل شود؟

برخی از اصلی‌ترین مشاغل و صنایعی که یک فارغ التحصیل رشته مهندسی معدن می‌تواند در آن‌ها مشغول به کار شود، عبارت هستند از:

• مدیریت معدن
• مسئولین فنی معادن
• مهندسین مشاور در امور صنایع معدنی و معدنکاری
• طراحی معادن روباز و زیر زمینی و طراحی باطله برداری
• طراحی روش‌های اکتشافی و پهنه‌بندی‌های اکتشافی
• وزارت صنعت، معدن و تجارت
• سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی
• مهندسین مشاور در زمینه تونل و فضاهای زیر زمینی و طراحی سیستم‌های حفاری

 نرم افزارهای تخصصی و کاربردی مهندسی معدن 

• نرم افزار Surpac
• نرم افزار Minex
• نرم افزار RockWorks
• نرم افزار LogPlot
• نرم افزار Downhole Explorer
• نرم افزار Wellcad
• نرم افزار LogMate
• نرم افرار Quick log
• نرم افزار GEMS
• نرم افزار Mine۲۴D