آموزش کاشت و نگهداری درخت هلو

 هلو (Peach)، میوه ای خوشرنگ و بو است که ریشه آن به مناطق معتدل و گرمی همچون کشور چین بازمی‎گردد. هلو کمی کرک دارد. گل‎های درخت هلو کنار یکدیگر به صورت جفتی و یا تکی روییده می‎شوند.

روش های کاشت هلو

 از روش‎ های کاشت هلو می‎توان به کاشت نهال هلو(در گلدان یا باغچه)، کاشت دانه یا هسته هلو و یا قلمه زدن هلو اشاره کرد.

جوانه زدن هسته هلو

اولین قدم به هنگام کاشت هلو در گلدان، یا باغچه، این است که کاری کنیم تا هسته، جوانه بزند. برای اینکه هسته، جوانه بزند، دو راه داریم:

1. هسته را به صورت معمولی و بدون هیچ کار اضافه‌ای، در پاییز، در خاک بکاریم و صبر کنیم که به هنگام بهار، به خودی خود جوانه بزند.
2. هسته هلو را در جایی نگهداری کنیم و در اوایل زمستان، با استفاده از روش‌های مختلف (مثل چینه‌بندی یا تیمار سرمایی) آن را مجبور به جوانه زدن کنیم.

روش کاشت هسته هلو در گلدان

1.  ابتدا بایستی هسته را از گوشت میوه هلو جدا کنید. اگرچه این کار کمی مشکل است ولی تلاش کنید تا کاملا گوشته میوه از هسته جدا شود. به این منظور میتوانید میوه هلو را 3 تا 4 روز در سایه بگزارید تا خشک شود، در این صورت جدا کردن هسته آسانتر خواهد بود.
2. در مرحله بعد لازم است قسمت چوبی هسته را به آرامی بشکنید. دقت کنید که هنگام جدا کردن پوسته چوبی مغز هسته آسیب نبیند زیرا امکان سبز شدن هسته در صورت آسیب از بین خواهد رفت. برای جدا کردن هسته چوبی میتوانید از انبر استفاده کنید تا پوسته چوبی ترک بخورد و بتوانید مغز هسته را خارج کنید.
3. برای کاشت هسته هلو در گلدان بهتر است چند روزی هسته را داخل پلاستیک و در داخل یخچال قرار دهید تا مواد بازدارنده موجود در هسته که مانع جوانه زنی بذر میشوند، غیر فعال شوند. توجه داشته باشید که هسته هلو را در کنار میوه هایی مانند موز در یخچال نگذارید زیرا اتیلن تاثیر منفی بر قدرت جوانه زنی هسته هلو خواهد داشت. در شرایط طبیعی ماه های سرد زمستان در طبیعت این مواد را غیر فعال می کند.
4.  در مرحله بعد هسته هلو را یک شب در آب بخسانید. در این مرحله هسته هلو آماده کاشت داخل گلدان است.
5.  گلدان مورد نظر را با خاک مناسب (مخلوطی از خاکبرگ و شن) پرکنید. هسته هلو را در عمق دو برابر اندازه طول هسته هلو در خاک بکارید.
6.  گلدان را در دمای 23 درجه سانتیگراد قرار دهید. هسته هلو در حدود یک ماه بعد جوانه خواهد زد.
7.  نهال حاصل از کاشت هسته هلو در گلدان در صورت شرایط مساعد محیط در مدت 7-5 سال به باردهی می رسد. بنابراین لازم است با بزرگ شدن نهال، آن را به گلدان بزرگتر انتقال دهید.

توصیه‌هایی برای کاشت هسته هلو در گلدان

• برای کاشت هلو در گلدان انتخاب بذر مناسب بسیار مهم است. برای این منظور لازم است از بذر درختان هلوی پا کوتاه استفاده کنید، البته چنانچه قصد دارید هلوی شما بار دهد در غیر این صورت و به عنوان یک گیاه زینتی میتوانید از هر هسته هلویی برای کاشت استفاده کنید.
• انتخاب گلدان مناسب نیز مهم است. در مراحل بعدی رشد نهال هلو قطر گلدان 45 تا 90 سانتیمتر باشد.
• برای جدا کردن گوشت میوه هلو از هسته آن را داخل دهان نکنید زیرا احتمال دارد بزاق دهان بر روی قوه نامیه گیاه تاثیر گزارد.

کاشت هسته هلو در گلدان با روش تیمار سرمایی:

برای کاشت هسته هلو در گلدان، یا باغچه، باید مراحل زیر را دنبال کنید:

1. ابتدا باید تمامی گوشت میوه هلو را باید از خود هسته، جدا کنید. اگر بگذارید هسته چند روزی بماند و خشک شود، این کار راحت تر خواهد شد.
2. سپس پوسته رویی و چوبی هسته را بشکنید و هسته اصلی را از داخل آن بیرون بیاورید. توجه کنید که هسته داخلی، به هیچ عنوان نباید آسیب ببیند و ترک بردارد.
3. هسته هلو را دو سه ساعت داخل آب گذاشته و بخیسانید.
4. سپس آن را در یک کیسه پلاستیکی (مانند زیب کیپ) قرار داده، مقداری خاک نیز به ان اضافه کنید و سپس آن را داخل یخچال بگذارید. دمای یخچال باید حداقل 1 درجه و حداکثر 6 درجه سانتی‌گراد باشد.
5. اکنون باید منتظر بمانید تا هسته، جوانه بزند. این مدت زمان ممکن است متغیر باشد؛ از چند روز، تا چند هفته و حتی تا چند ماه.

روش جایگزین برای کاشت هسته هلو:

 برخی اعتقاد دارند که روش ذکر شده در بالا را می‌توان به این شیوه نیز به انجام رساند:

1. بعد از اینکه هسته را از پوشش چوبی آن جدا کردید، آن را در داخل کیسه‌ای قرار داده و چند روز هسته را داخل یخچال قرار دهید.
2. سعی کنید هسته از هر میوه‌ای و به خصوص موز، به دور باشد؛ زیرا اتیلن موجود در میوه‌ها، قوای جوانه‌زنی هسته را از بین می‌برد.
3. بعد از چند روز، هسته را از یخچال درآورده و حدود یک شب، در آب بخیسانید.
4. در این روش کاشت هسته هلو، هسته جوانه نمی‌زند و تنها کاشت آن در خاک، کافی است.

قلمه زدن درخت هلو 

قلمه‎زدن، روشی موفق برای کاشتن درخت هلو، است. شما می‎توانید این روش را در انتهای زمستان با استفاده از ساقه‎های خشک درخت انجام دهید. برای کاشت هلو، به این روش، به درخت هلو نیازمند هستید. در ابتدا، ساقه مدنظرتان را برای قلمه زدن انتخاب کنید. سپس، ساقه‎ ها را به هورمون رشد آغشته کرده و آن‌ها را درون خاکی که از قبل آماده کرده‎اید، قرار دهید. پس از آبیاری مناسب و کوددهی مورد نیاز گیاه، ساقه شما ریشه‎دار شده و به ثمردهی می‎رسد.

پیوندزدن درخت هلو :

یکی از مهم ترین روش ها برای تکثیر هلواستفاده از پیوند زدن می باشد. پیوندک باید از درخت هلویی گرفته شود که خصوصیات کیفی و کمی بالایی داشته باشد. این پیوندک ها روی پایه های هلو، بادام (برای زمین های سنگلاخی و آهکی) و شلیل (زمین هایی که نماتد سابقا در آن ها فعالیت می کرده) پیوند می خورند. در بعضی از خاک های سنگین یا خاک هایی که زهکشی مناسبی ندارند از پایه های گوجه و آلو استفاده می شود.

کاشت بذر نیز یکی دیگر از راه های تکثیر هلو است. برای آماده کردن بذر، باید تمام گوشت آن از هسته جدا شود، هرچه هسته تمیز تر باشد برای رشد آن بهتر است. در مناطقی که زمستان ملایم و مرطوب باشد بهترین زمان کاشت نهال هلو و شلیل اواخر پاییز است و در مناطقی  که زمستان سرد و خیلی خشک باشد عملیات کاشت نهال باید در اواخر زمستان یا اوایل فروردین قبل از باز شدن جوانه صورت گیرد زیرا در چنین روزها، هوای سرد مانع رشد قسمت های رویشی نهال می شود. اما ریشه ها در داخل خاک با درجه حرارت ثابت زمین رشد و فعالیت ریشه ها آغاز خواهد شد که در استقرار و ماندگاری نهال تاثیر دارد.عمق کاشت هسته برای کاشت در فضای باز باید حدودا 10 سانتی متر باشد.

برای کاشت هسته هلو در گلدان یا باغچه خود باید هسته را داخل پلاستیک قرار داده و در یخچال قرار دهید علت این کار بخاطر این است که مواد بازدارنده در هسته هلو که مانع جوانه زدن می شود غیر فعال شود  سعی کنید هسته را به دور از میوه های دیگر در یخچال بگذارید.

سپس در مرحله دیگر باید هسته ها به مدت ۲۴ ساعت در آب بخیسانید و بعد از آن آماده برای کاشت در گلدان هستند.

برای کاشت ان در گلدان باید ان را در گلدانی مناسب بکارید و  از خاکی مناسب و مخلوط خاک برگ و شن استفاده کنید و سپس هسته را در عمقی مناسب یعنی دوبرابر طول هسته بکارید

سپس گلدان را در دمایی مناسب قرار دهید .معمولا جوانی زنی هسته ها تا یک ماه طول می کشد پس باید مقداری صبوری کنید.

آن نهالی که از کاشت هسته هلو به وجود آمده معمولا چند سال طول می کشد تا به مرحله میوه دهی برسد. با بزرگ تر شدن نهال سعی کنید ان را به گلدان بزرگتر منتقل کنید.

روش جوانه زنی و کاشت درخت هلو

نکات و شرایط لازم برای کاشت هلو

1-خاک مناسب 

خاک مناسب برای کاشت نهال هلو، خاکی زهکشی شده است. در ضمن، باید میزان کود آن نیز مناسب باشد. حتما قبل از کاشت درخت هلو، نوع خاک آن را بررسی کنید. خاک‎هایی همچون خاک کمپوس، خاک رس‎شنی و خاک لومی‎شنی برای کاشت نهال های هلو و یا رشد Peach tree، مناسب هستند.

2-نحوه ی آبیاری 

درخت هلو به آبیاری زیادی نیازمند است. شما باتوجه به فصل و منطق ه‎ای که در آن زندگی می‎کنید، می‎توانید میزان آبیاری را افزایش یا کاهش دهید. به عنوان مثال، اگر در محیطی زندگی می‎کنید که فضایی مرطوب دارد و دائما باران در آن باریده می‎شود، نیازی به آبیاری زیاد وجود ندارد. حتما در زمان میوه‎دهی درخت را دائما آبیاری کنید اما این آبیاری به گونه‎ای نباشد که ریشه‎های درخت بیش از حد خیس شده و پوسیده شود.

3-فاصله ی کاشت

فاصله ‎ی کاشت درخت هلو؛  ۷ تا ۵ سانتی‎متر است. از دیگر نکات ضروری و لازم برای کاشت درخت هلو، می‎توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• حتما درخت هلو را در خاکی که تهویه مناسب دارد، بکارید. حتما به این مسئله که هوا به داخل خاک رفت و آمد داشته باشد، توجه کنید.
• مورد بعدی، میزان آبدهی به درخت هلو است. هسته هلو به آبیاری زیادی نیاز دارد پس حتما پس از کاشت درخت هلو، به میزان آبیاری آن توجه داشته باشید.
• شرط لازم و ضروری سوم برای کاشت هلو، میزان نور مورد نیاز این گیاه است. درخت و یا نهال هلو به نور زیادی نیازمند است.

4-فصل مناسب

 بهترین فصل کاشت هلو، فصول سرد سال است. توجه داشته باشید نهال هلو، در شرایط سرما، رشد بهتری دارد؛ پس حتما آن را در فصول پاییز یا زمستان بکارید.

5-نحوه ‎ی کودهی 

کودها یکی از اصلی‎ ترین عوامل رشد درخت‎ و افزایش میوه‌هایش هستند. شما می‎توانید از کودهایی همچون کود ۱۰ـ۱۰-۱۰ سالی یک بار در فروردین و یا خرداد ماه برای کوددهی درختان هلو استفاده کنید. یا از کود جوانه‎زنی بهاره پس از مشاهده جوانه ‎ها استفاده نمایید. شما می‎توانید از کودهای شیمیایی و حیوانی متنوعی پس از کاشت درخت هلو، استفاده کنید.

کودهایی همچون کود دتاکس تابستانه، جیره زمستانه و یا کود مخصوص ریکاوری و غیره جز کودهایی هستند که می‌توان از آن‌ها برای درخت هلو استفاده کرد. این کودها هر کدام ویژگی‎ ها و مزایای خاصی دارند. شما متناسب با هدف و نیاز درخت‌ تان، می‎توانید از کودهای ذکر شده استفاده نمایید.

6-روش هرس 

برای درختان هلو چهار نوع هرس داریم، که نام آن ها هرس های باردهی، جوانسازی، تنک کردن، فرم دهی است. هرس باردهی به منظورم بالا بردن کیفیت و تعداد محصولات طی دوران بلوغ درخت انجام می شود. هرس جوانسازی عمر درخت را طولانی تر می کند. هرس فرم دهی باعث شکل دادن به اسکلت درخت می شود. تنک کردن یعنی حذف بخشی از محصول برای بالا بردن باقی محصولات.

اواخر اسفند و اوایل بهار (قبل از آن که گل ها باز شوند) هنگامی که خطر سرمای زمستانه دیگر وجود ندارد بهترین زمان برای هرس هلو می باشد. زیرا در این زمان به علت متورم شدن جوانه های گل، تشخیصشان برای هرس راحت تر می باشد.

7-آفات و بیماری های درختان هلو 

 درختان هلو با آفات و بیماری‎های زیادی از جمله آفت شیشک، شته، نماتدها، قارچ‎ های خاک‎زاد، حشره بید زرد رنگ، بیماری‎های قارچی و غیره مواجه می‎شوند. همچنین، در صورت مشاهده آفتی در درخت، می‎توانید با شناسایی آن آفت یا حشره، از حشره‎کش یا آفت‎کش بهره برده و درختان هلو خود را از خطر مرگ نجات دهید. حتما، در صورت نیاز از متخصص کمک بگیرید.

شایع‎ترین بیماری و آفات درختان هلو 

• قارچ‎های خاک‎زاد
• حشره بید زرد رنگ
• باکتری زانتوموناس کمپستریس
• بیماری‎های قارچی
• آفت حشره شیشک
• بیماری پوسیدگی قهوه‌ای

نحوه برداشت میوه هلو :

روش صحیح چیدن میوه بدین ترتیب است که یک طرف قسمت دم میوه بالا قرار می گیرد و سپس پیچانده می شود با این شیوه به آسانی و بدون ضربه و آسیب، میوه از درخت جدا می شود.

اگر میوه به راحتی جدا نمی شود، با قرار دادن انگشت اشاره در مقابل شاخه ای که میوه از طریق دم به آن متصل است، همزمان با پیچاندن میوه به راحتی و بدن این که شاخه حاصل میوه بشکند از درخت جدا خواهد شد.

برداشت میوه در ابتدا بدون نیاز نردبان دو طرفه از بالاترین قسمتی که با دست بتوان میوه را چید آغاز خواهد شد همزمان برداشت، شاخه سبک شده و بالا می رود در نتیجه میوه هایی که بالای شاخه اند قبل از این که از دسترس خارج شوند باید برداشت گردند.

میوه های که در پایین شاخه قرار دارند بالا آمده و احتیاجی به خم شدن برای چیدن آن ها نیست بنابراین باید تمام میوه هایی که در بخش  کم ارتفاع درخت وجود دارند را با دست برداشت کرد و تا پایان برداشت میوه در بخش مذکور از درخت، نردبان مستقر نخواهد شد.

سوراخ شدن پوست میوه، ساییدگی ضربه و غیره به بافت میوه آسیب می رساند و میوه ها را خراب می کند . بنابراین برداشت و جابجا کردن صحیح و رعایت کیله نکات ذکر شده از ضایعات میوه جلوگیری خواهد شد.

دروه رسیدن میوه هلو و شلیل بعد از بدست آوردن حجم و رنگ لازم خیلی زود طی می شود و در شرایط عادی بعد از چند روز پس از برداشت به سرعت به مرحله رسیدن کامل می رسند و عدم برداشت به موقع آن ها باعث تغییر رنگ و افت کیفی میوه می گردد.

این میوه ها دارای بافت نرم و آب زیاد بوده و صدمه پذیر می باشند. بنابراین لازم است در چیدن آن ها نهایت مراقبت به عمل آید. میوه های هلو و شلیل اکثرا بصورت تازه و به فاصله کمی پس از برداشت به بازار عرضه می شوند.

انواع درخت هلو

1. هلو انجیری زودرس
2. هلوی سبز
3. هلو رد تاپ
4. هلو کاظمی
5. هلو سرخ
6. هلو انجیری زعفرانی

جمع ‏بندی و نتیجه گیری:

شما می‏توانید با استفاده از اطلاعات فوق به کاشت درخت هلو، پرداخته و درخت مدنظرتان را تا مرحله ثمردهی و میوه‏رسانی برسانید. حتما این نکات را حین کاشت و نگهداری از درختان هلو، مدنظر داشته باشید.

سوالات متداول در مورد درخت هلو