سافتبال ( به انگلیسی Softball) ورزشی گروهی است که به بیسبال شباهت دارد. این ورزش در بعضی از کشورها مخصوصا آمریکا طرفداران زیادی را به سمت خود جذب کرده است.سافت بال از بازی بیس بال ریشه گرفته است و دلیل نامگذاری سافت بال توپ بازی است که چون نسبت به توپ بیس بال بزرگتر و نرمتر است به آن سافت می گویند ولی بازی بیس بال چون توپ آن کوچک تر و محکم تر است به آن هارد بال هم نیز می گویند.
13 ژوئن روز جهانی سافت بال
سیزدهمین روز ژوئن مطابق با دوشنبه، ۲۳ خرداد ۱۴۰۱ در ایران روز جهانی سافت بال است.
ویکی پدیا نوشته است: سافتبال (به انگلیسی: Softball) یک ورزش گروهی است که از بیسبال ریشه‌گرفته و در برخی کشورها به‌ویژه ایالات متحده آمریکا بسیار پرطرفدار است. سافتبال در سال ۱۸۸۷ توسط جرج هنکوک به عنوان یک ورزش زمستان و نوعی از بیسبال که بتوان در داخل سالن بازی کرد، در شیکاگو، ایالت ایلینوی ابداع شد.
تیم میزبان بازی را با پرتاب اولین قدم شروع می کند. طبق مقررات سافت بال ، هر دو پای پارچ باید قبل از پرتاب توپ روی لاستیک قرار گیرد. همچنین توپ باید با استفاده از یک حرکت زیر دست پرتاب شود. در بازی سافتبال توپی به قطر ۱۱ تا ۱۲ اینچ (۲۸ تا ۳۰/۵ سانتیمتر) توسط بازیکنی به نام «پیچر» به سوی بازیکنی از تیم حریف که «بتر» نام دارد، پرتاب می‌شود. او با یک چوب دایره‌وار و نرم که بت نامیده می‌شود، به توپ ضربه میزند. بازیکنان تیم مدافع برای دریافت توپ در جای جای زمین موضع گرفته‌اند. اگر یکی از بازیکنان تیم مهاجم بتواند قبل از گرفتن توپ توسط بازیکنان تیم مقابل، سه علامت مشخص شده در زمین را که بیس نام دارند لمس کرده و در آخر دستش را به جایی که در انتهای مسیر مشخص شده بگذارد، امتیاز به نام تیم آنها به ثبت خواهد رسید. «بتر» باید پس از پرتاب توپ توسط پیچر حرکت خود را شروع کند.
از طرف دیگر، اعضای تیم تهاجمی نوبت خود را خواهند گرفت تا به عنوان نبرد به میدان بروند. دستور باید برای همه کارها یکسان باشد. اگر تیم متشکل از بازیکنان زن و مرد باشد ، ترتیب جنسیت باید متناوب باشد.زمین بازی سافت بال کوچکتر از زمین بازی بیس بال است.
مشخصات جسمانی بازیکنان سافت بال
- سرعت :بازیکن ها باید سرعت دویدن خوبی داشته باشند تا بتوانند در زمان حمله و دفاع موثر واقع شوند .
- قدرت: قدرت در زمان پرتاب کردن و ضربه زدن با چوب فاکتور مورد توجهی می باشد.
- تسلط و هماهنگی اعصاب و عضلات :برای موثر بودن باید هماهنگی عصب و عضله به خصوص چشم و دست بالا باشد تا بتواند به موقع عکس العمل نشان دهد.
- تسلط ذهنی و روانی : این بازی دارای فشار روانی زیادی می باشد،یک بازیکن سافت بال به صبر و استقامت ذهنی زیادی نیاز دارد زیرا با این وجود میتواند بر فشارهای روانی پیروز شود.
![]()
لوازم و تجهیزات بازی سافت بال
- توپ: اندازه توپ در بازیها با رده ای سنی مختلف متفاوت است .اندازه توپ در مسابقات بین المللی محیطی بین 28 الی 30 سانتیمتر است .داخل توپ زیر قسمت چرمی میتواند از جنس الیاف مصنوعی و یا مخلوطی از چوب پنبه و لاستیک و یا پلی اورتان و یا مواد دیگری باشد. در سال 2002 توپ سافت بال زرد رنگ با نام اپتیک معرفی شد دستکش: همه مدافعان داخل زمین باید دارای دستکش مخصوصی باشند که از جنس چرم و موادی همانند چرم ساخته شده ، ظاهر دستکش کچر با بقیه مقداری متفاوت است . کاربرد دستکش به خاطر آسان توپ گرفتن و راحت گرفتن آن است و آسیبی به دست نمیرسد.
- چوب سافت بال: بت یا چوب سافت بال برای ضربه زدن به توپ توسط بتر مورد نیاز می باشد ، از جنس چوب یا فلز یا آلیاژ از فلز می باشد که در ابعاد مختلف و وزنهای مختلف بستگی به سن و قدرت بازیکن در رنگهای مختلف نسبت به سلیقه وجود دارد و 86 سانتی میتر و 1 کیلو گرم وزن دارد .
- لباس: رنگ لباس های هر تیم باید متفاوت باشد ، لباس ها شبیه لباس بیس بال است ولی در سافت بال اکثرً به جای شلوار از شلوارک استفاده می کنند.
- کچر باید تجهیزاتی داشته باشد از جله حفاظ گردن، گارد پاها و سینه ، کلاه ایمنی ، ماسک صورت با حفاظ فلزی
تاریخچه سافتبال
داستان پیدایش رشته ورزشی سافت بال از آن جایی سرچشمه می‌گیرد که در یک روز دانش آموختگان دانشگاه‌های هاروارد و ییل برای شنیدن گزارش رادیویی یکی از مسابقات فوتبال در باشگاه قایقرانی فارگارت تجمع یافتند. پس از این که نتیجه مسابقه اعلام شد و پول شرط‌بندی را پرداخت کردند، یکی از دانشجویان دانشگاه ییل یک دستکش بوکس را به سمت یکی از هواداران دانشگاه هاروارد پرتاب میکند. که او هم در مقابل چوبی را بر می‌دارد تا شخص مورد نظر را بزند.
در این میان جرج هانکوک فریاد میزند که به جای دعوا توپ بازی کنید. او دستکش بوکس را برمیدارد و آن را گره میزند و به شکل یک توپ درمی‌آورد. از دسته جارو هم به عنوان چوب بازی استفاده میکند. به این ترتیب اولین مسابقه سافتبال در روز ۱۶ سپتامبر ۱۸۸۷ در باشگاه قایقرانی فارگارت برگزار شده و با نتیجه ۴۴–۴۰ به پایان رسیده است.
جرج هانکوک یک هفته بعد از این مسابقه توپ دستکشی را به توپ و چوبی کوچکتر از چوب بیسبال تغییر شکل می‌دهد. توپی که او ساخته نرم است و نوعی‌ست که ارتفاع زیادی نمی‌گرفته و برای گرفتن آن نیاز به دستکش نداشتند.
جرج هنکوک با این فکر که بازیکنان بیسبال با این بازی بتوانند در طول زمستان هم این ورزش را در داخل سالن بازی کنند و تا آمادگیشان حفظ شود ورزش سافت بال را طراحی میکند. کم کم باشگاه فاراگات به مرکز ورزش سافت بال تبدیل می‌شود و یک سال بعد این بازی با نام اوت دُر-این به بیرون راه می‌یابد. همچنین نخستین مجموعه قوانین سافتبال دو سال بعد در ۱۸۸۹ به صورتی چاپی منتشر شد.
پیشرفت سافتبال
نام سافت بال در 1926 پیداشد. قبل از آن از نام‌های پامپ‌کین بال (کدوتنبل) و بیسبال داخل سالن استفاده می‌شد. نام‌های دیگر هم کیتن‌بال (بچه گربه)، دایاموند بال (لوزی و زمین بیسبال) و ماش بال (بلال) بودند.
در دهه 1930 سافت بال در سراسر ایالات متحده بازی می‌شد و در 1934 «شورای همسان‌سازی قوانین سافتبال» شکل گرفت.
البته توپ 16 اینچی هانکوک و باشگاه فاراگات جای خود را به یک توپ دوازده اینچی داد که در مسابقاتی که در سال 1895 توسط سر لوئیس رابر برای آتش نشانان برگزارشد، استفاده شده‌بود. امروزه از توپ 16 اینچی فقط در شیکاگو استفاده می‌شود.
در 1939 این ورزش وارد استرالیا شد. پس از جنگ جهانی دوم هم سربازان کانادایی سافتبال را به هلند بردند.[3] سافتبال در 1963 وارد انگلیس شد و اولین لیگ سافتبال زنان بریتانیا در 1982 شکل گرفت.
سافت بال و تفاوت آن با بيس بال
جهت طراحی سافتبال مستقیماً از بیسبال ایده‌برداری شده است. به همین خاطر بیسبال را در مقابل سافت بال، هارد بال هم نامگذاری کرده‌اند. اما سافتبال و بیسبال تفاوت های ریز و درشتی باهم دارند که مهم ترین آنها عبارتند از:
⦁ در سافت بال توپی كه توسط پيچر پرتاب می‌شود بايد به صورت آندِر آرم باشد درحالی كه در ورزش بيس بال به صورت اُوِر آرم پرتاب می‌شود .
⦁ توپ سافت بال نسبت به توپ بيس بال بزرگتر ، سنگين‌تر و غير متراكم‌تر می‌باشد.
⦁ در قوانين سافت بال و بیس بال هم نیز تفاوت‌هايی وجود دارد .
⦁ بازی سافت بال در زمين كوچك‌تری برگزار می‌شود .
⦁ تعداد اينينگ‌های بازی در سافت بال 7 و در بيس بال 9 می باشد .
محبوبیت ورزش سافتبال
سافت بال طبق آمار در محدوده صد کشور یا بیشتر از صد کشور برگزار می‌شود. در حال حاضر صدوسیزده کشور مستقل عضو فدراسیون بین‌المللی سافتبال هستند.
ورزش سافت بال در آمریکا بیشترین تعداد بازیکنان را در میان تمام رشته‌های ورزشی دارد. به طوری که بيش از 56 ميليون آمريكايی در سال حداقل برای يكبار سافت بال بازی می كنند .
در اکثر شهرهای آمریکا تیم‌های سافتبال توسط میکده‌ها سازمان‌دهی می‌شوند. به همین جهت اصطلاح لیگ_آبجو سافتبال رایج می‌باشد. بسیاری از تیم‌ها هم دارای بازیکن مرد و هم زن هستند که در نهایت به صورت مختلط با سطوح مهارتی بسیار متفاوت تشکیل می‌شود. به طور عمده تمام این لیگ‌ها سافت بال اسلوپیچ را بازی می‌کنند.
علاوه بر آمریکا سافتبال در کشور های ژاپن، استرالیا، نیوزلند، چین،تایوان، کانادا، کوبا و ایتالیا هم بسیار پر طرفدار می‌باشد.
مسابقات بین المللی سافتبال
مسابقات جام جهانی سافت بال در بازه زمانی چهار سال یک‌بار برگزار می‌شود.
