حال و گذشته روحانیونی که به روستاها می رفتند چه تفاوت هایی کرده؟

روحانی اعزامی دیگر نماینده همان مرجع تقلید تلقی می‌شد. همه خانه‌های مردم ده خانه او بود. هر شب در خانه یکی از اهالی به افتخار او مهمانی می‌دادند، البته همه مردم ده که نمی‌آمدند. معمولا بیست، سی نفری مهمان می‌شدند. معمولا خانه کدخدا، یا کسی که وضعیت مالی بهتر یا خانه بزرگ‌تری داشت، محل استقرار روحانی می‌شد، گاهی هم از همان روستا، دختری را به عقد او در می‌آوردند و داماد روستا می‌شد. دیگر هر سال می‌آمد و نماینده روستا در بیت مرجع تقلید می‌شد. در پایان ماه محرم یا رمضان هم، مردم ده علاوه بر مبلغی که تهیه می‌شد و به ایشان داده می‌شد، نخود و لوبیا و ماش و عدس و آرد و کشک و کره و روغن خوب و تخم‌مرغ و مرغ زنده و گاه گوسفندی هم به او می‌دادند، می‌بایست وانت باری فراهم شود تا روحانی را به قم برساند.
روحانی اعزامی معمولا اهل منطقه بود، با زبان و فرهنگ مردم آشنا بود، مردم او را از خود می‌دانستند و احساس صمیمیت می‌کردند.
اکنون طبق اطلاع من -امیدوارم دقیق نباشد- بدون مشورت با مردم روستا، بدون نقش فعال آنان، روحانی به روستا اعزام می‌شود.
مردم وقتی روحانی را از خود ندانستند، درِ خانه‌های آنها بسته می‌ماند، روحانی بی‌خانه و بی‌شام و ناهار می‌ماند. بایست برایش خانه عالم درست کرد. جریان طبیعی سنت اجتماعی-روستایی با کارکرد بسیار موفق و تاریخی‌اش را بر هم زده‌ایم، نه تنها می‌بایست مبالغ قابل توجهی بر بودجه تحمیل شود، نه تنها روحانی اعزامی از روز اول به عنوان روحانی که دولت فرستاده تلقی می‌شود، بلکه نتیجه تبلیغ و ترویج دینی و اخلاقی لازم را هم این شیوه به بار نمی‌آورد! پیامبر اسلام برخی سنت‌های جاهلی را هم امضا کرد.

این سنت دعوت از روحانی برای روستا که مدلل و پسندیده بود. سنت‌های خوب را از یاد نبریم و زنده نگه داریم!