استان اردبیل بعد از استان‌های حاشیه خزر یکی از استان‌های تقریبا پربارش کشور محسوب می‌شود که در بهترین حالت خود در سال جاری جزء 3 استانی است که بارش مثبت داشته اما باوجود تمامی این تفاسیر کمبود آب به‌شدت اقتصاد، معیشت وزندگی مردم این منطقه را نیز تهدید می‌کند و این مسئله‌ای است که باید هر چه سریع‌تر از جانب عامه مردم با تغییر رفتار مصرفی آب جدی گرفته شود.
آب‌های زیرزمینی جزء منابع استراتژیک و حیاتی کشورها و مناطق مختلف در دنیا محسوب می‌شوند و تنها در زمان‌هایی مانند جنگ قحطی و خشکسالی‌های بزرگ مجوز برداشت از این منابع داده می‌شود و می‌توان برای آن تعبیری مانند «صندوق ذخیره ارز طبیعی» به کار برد.
متأسفانه وضعیت دشت اردبیل به علت برداشت‌های بی‌رویه در سال‌های گذشته با افت شدید آب‌های زیرزمینی مواجه شده است و این مسئله باعث شده تا این دشت به‌عنوان دشت ممنوعه شناخته شود.
شهر اردبیل تقریبا در مرکز دشت اردبیل قرار دارد اما با کمی تمایل به شمال و غرب این دشت که باعث شده به دلیل پستی‌وبلندی سنگ‌بستر در برخی از نقاط آن و شیب دشت در برخی از مناطق، سطح آب‌های زیرزمینی بالا باشد و با هر گودبرداری بزرگی این منابع به سطح زمین راه پیدا کند که این مسئله خود نیازمند راه‌حل علمی و عملی است.
مشکل خاصی نیست!
مدیرعامل سازمان آب منطقه‌ای استان اردبیل بیان کرد: به علت بالا بودن سطح آب‌های زیرزمینی در این قسمت از دشت اردبیل در گودبرداری‌های بزرگ شاهد خروج آب از این مناطق هستیم.
اصغر سلیمان‌زاده افزود: آب خارج‌شده از این گودبرداری‌ها برای تثبیت حیات رودخانه بالیقلو چای به سمت این رودخانه هدایت می‌شوند و چون رودخانه‌بالیقلو چای یک مخروط رودخانه‌ای است بهترین نقطه برای جذب در آب‌های زیرزمینی است.
مدیرعامل سازمان آب منطقه‌ای استان اردبیل تصریح کرد: این مسئله از نظر ما مشکل خاصی نیست و در راستای چرخه طبیعی آب برای تأمین آب رودخانه و درنهایت جذب آن بسیار مؤثر است.
این در حالی است که به اذعان اکثر کارشناسان این حوزه یکی از عوامل اصلی نابودی اکوسیستم رودخانه بالیقلوچای ورود رواناب‌های آلوده شهری به این رودخانه است.
حسین سعادتی، استاد هیدرولوژی دانشگاه‌های اردبیل اظهار کرد: ورود رواناب‌های شهری به رودخانه بالیقلوچای به علت دارا بودن مواد آلوده از جمله مواد شوینده و انواع مواد شیمیایی باعث آلوده شدن این رودخانه و تهدیدی برای زیستگاه بالیقلوچای است.
وی اضافه کرد: جذب رواناب شهری بعد از پیوستن به آب رودخانه و در پایین‌دست چیزی جز آلوده کردن آب‌های زیرزمینی را در پی نخواهد داشت و این مسئله باید موردتوجه جدی مسئولان امر قرار گیرد.
تحقیقات لازم را در زمینه هدر رفت آب انجام می‌دهیم
محمد خداپرست، مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست استان اردبیل اظهار داشت: وظیفه اداره کل محیط‌زیست یک وظیفه نظارتی است و ما در خصوص این موضوع تحقیقات لازم را انجام خواهیم داد.
وی با اشاره به اینکه موضوع آب جلوگیری از هدر رفت آن، یک موضوع بسیار مهم است، افزود: وضعیت دشت اردبیل ازلحاظ منابع آبی در حالت مناسبی قرار ندارد و این مسئله می‌تواند اکوسیستم و طبیعت این منطقه را دستخوش تغییرات نامطلوب کند.
تهدیدی برای زیست‌بوم رودخانه
فریبرز معصومی، استاد مدیریت منابع آب دانشگاه محقق اردبیلی در این خصوص افزود: مسئله آب بسیار مهم است و باید هر اقدامی که می‌تواند باعث مداخله در منابع آبی باشد از طریق مطالعه کارشناسی شده انجام گیرد.
وی گفت: کیفیت و کمیت آب‌های زیرزمینی در صورت رسیدن به روی زمین کاهش می‌یابد و باید این مسئله را بررسی کنیم که آیا مخازن ذخیره آب شرب یا امکاناتی برای انتقال این آب به نقاط مختلف شهر داریم یا نه؟
سعید ورامش، هیئت‌علمی دانشگاه محقق اردبیلی نیز گفت: حیات رودخانه بالیقلوچای از طریق انتقال مقطعی و سطحی رواناب‌های شهری که آلوده به مواد مختلف شیمیایی است نه‌تنها به حیات رودخانه کمکی نمی‌کند بلکه تهدیدی برای زیست‌بوم این رودخانه محسوب می‌شود. وی گفت: آب‌های زیرزمینی بعد از انتقال به سطح زمین در داخل شهر در معرض انواع آلودگی از مواد شوینده تا روغن‌موتور و انواع مواد شیمیایی قرار می‌گیرند و بازگشت و جذب دوباره آن در پایین‌دست باعث آلوده شدن منابع آب‌های زیرزمینی می‌شود.
