پروژه دولت موبایلی؛حرکتی روبه جلو اما لاک پشتی !

 دولت همراه در تعریف ، پروژه ای است که باراه‌اندازی آن قرار است ارائه خدمات  دولتی در بستر تلفن همراه انجام شودو تحولی در نظام اداری کشور ایجاد کند . این پروژه  امروزه در بسیاری از کشور های دنیا  از جمله کره جنوبی ، چین ، سنگاپور و... با بالاترین سطح کاراییوخدمت رسانی  راه اندازی شده است . در حالی که حدود چهار سال از آخرین وعده های مسئولان ict  کشور برای ارائه نرم افزار موبایلی دولت همراه می گذرد ،فاز نخست این پروژه سرانجام حدود دوماه پیش   راه اندازی شد تا مشترکان تلفن همراه بتوانند از طریق موبایل خود سرویس های دستگاه های دولتی را دریافت کنند،ارزیابی صورت گرفته از اجرای فاز عملیاتی دولت موبایل نشان می‌دهد که تنها حدود ۱۷ سازمان دولتی با این پروژه همراهی کرده اند  وسهم ارائه خدمات براین بستر تنها ارائه ۵۵ سرویس دولتی است هرچند مسئولان وعده داده اند که  قرار است حدود ۱۷۰۰ خدمت دستگاه های اجرایی و سازمان ها به خدمات دولت همراه افزوده شود. در واقع این پروژه  که از آن به عنوان مکمل  پروژه دولت الکترونیک  یاد می شود  ، همچون پروژه دولت الکترونیک  با رشدی اندک و  حرکتی لاک پشتی گام های رو به جلو را طی می کند .
 سامانه دولت همراه با 12هزار مشترک !
بالاخره پس ازچندسال وعده ووعید ،برای راه اندازی دولت همراه ؛ سازمان فناوری اطلاعات  سامانه‌ای را با نام دولت همراه راه‌اندازی کرده که در آن برخی  از خدمات الکترونیک سازمان‌های دولتی تجمیع شده و قابل دسترس است. به طوری که بنا به گفته رئیس سازمان فناوری اطلاعات   در این سامانه 17 دستگاه دولتی حضور دارند و 55 نوع خدمت به کاربران ارائه می‌کنند.  سراییان در عین حال که همکاری  سازمان‌هایی چون بانک‌مرکزی، گمرک، آموزش وپرورش و وزارت بهداشت و... را به عنوان  نهاد‌هایی که هنوز در این سامانه فعالیت ندارند ، طلب می کند، از ثبت دو میلیون درخواست از طریق این سامانه خبر می دهد و اعلام  می کند که اکنون  12 هزار نفر از این سیستم استفاده می‌کنند . به گفته وی  بیشترین تقاضای مردم هم  برای انجام خدمات ثبت احوال و نوبت‌گیری دریافت کارت ملی هوشمند بوده است.   این آمار ها در حالی مطرح می شود که اکنون از لحاظ  ظرفیت‌های زیرساختی ، وضعیت نسبتا مناسبی در کشور ایجاد شده است که از جمله می توان به بهره مندی بیش از 57 میلیون کار براز تلفن همراه  در کشور اشاره کرد . همچنین ایجاد بیش از ۳۵ هزار سایت موبایل نسل 3 و 4 نشان می دهد که ظرفیت بالقوه بسیار زیادی در کشور برای ارائه خدمات  دولت همراه وجود دارد اما آن چه دست  مردم را  از این خدمات کوتاه نگاه داشته روند کند اجرای پروژه دولت  همراه است .
دولت همراه بدون راه اندازی شبکه ملی اطلاعات مانند خانه ای روی آب است
به گفته دبیرکل جبهه انقلاب اسلامی در فضای مجازی راه اندازی دولت همراه پیش نیاز هایی دارد که باید برای تحقق آن ها تلاش کنیم . روح ا... مومن نسب در گفت و گو با خراسان تاکید می کند: اکنون یکی از مهم‌ترین پیش نیاز ها برای راه اندازی دولت همراه ، ایجاد شبکه ملی اطلاعات است چرا که اگر قرار است تمامی خدمات دولتی را روی موبایل ارائه کنیم  قطعا ارائه این  خدمات روی گوشی خارجی، سیستم عامل خارجی، پهنای باند اینترنتی که از خارج تامین می شود وحتی IP هایی که از خارج خریداری می شود، می تواند روزی ما را به چالش بکشد .به این مفهوم که چنان چه روزی تحت تحریم قرار بگیریم این تحریم همه ارکان دولت را که بر بستر موبایل پیاده شده است در مخاطره جدی قرار می دهد .
بنابراین ما باید ابتدا شبکه ملی اطلاعات را راه اندازی کنیم و سپس به فکر ایجاد  دولت موبایلی باشیم  .در غیر این صورت خانه  خود را روی آب بنا کرده ایم .به گفته مومن نسب ، اکنون یکی از اصلی ترین توسعه دهندگان  و پیشگامان  پروژه دولت همراه در دنیا کشور چین است که   سرویس های خود را از صفر تاصد روی پیام رسان بومی خود قرار داده است و با این کار ضمن تسهیل امور اداری ، فساد اداری را نیز تا حد قابل توجهی کاهش داده است . چین برای این اقدام بسیاری از زیر ساخت های آی تی خود را نیز توسعه داد . حتی تلفن همراه چینی را تولید و روانه بازار کردند تا از لحاظ امنیتی این خدمات روی سخت افزار بومی ارائه شود . علاوه براین در هفت لایه مخابراتی نیز به استقلال قابل توجهی رسیدند تا روی آن زمینه بنای دولت الکترونیک را فراهم کنند .
کارکردها و مزایای دولت همراه چیست؟
با دولت همراه به جای این که  مردم برای دریافت خدمات دولتی به سازمان‌ها مراجعه کنند، می‌توانند با مراجعه به یک درگاه و در هر زمان، خدمات مورد نیاز را دریافت کنند؛ موضوعی که می‌تواند علاوه بر شفافیت عملکرد سازمان‌ها، به حل چالش‌هایی مثل آلودگی هوا، اشتغال، محیط زیست و حقوق شهروندی کمک ‌کند.این پروژه مکمل دولت الکترونیک است و توسط سازمان فناوری اطلاعات ایران وارد فاز اجرایی شده است. علاوه بر نیاز نبودن به حضور فیزیکی برای دریافت خدمات دولتی، قابلیت جابه جایی دریافت کننده خدمات، تعامل دوسویه میان ارائه دهنده خدمات و مصرف کننده از جمله ویژگی‌های کلیدی خدمات دولت همراه محسوب می شود.تسهیل فرایندها در ارائه خدمات دولتی بدون محدودیت مکان و زمان، صیانت از اطلاعات و حفظ حریم شخصی، امکان احراز هویت با ساز و کار های استاندارد جهانی و کاهش هزینه ها و فساد اداری، کاهش آلودگی هوا به واسطه کاهش سفرهای درون و برون شهری، توسعه دولت موبایل را در کشور ضروری می کند.
سازمان هایی که دولت همراه را همراهی کردند
براساس آماری که از سوی سازمان فناوری اطلاعات وزارت ارتباطات به عنوان متولی اجرای پروژه دولت الکترونیک و دولت همراه در کشور، منتشرشده است تاکنون حدود ۱۷ سازمان، وزارتخانه و چند اپراتور و درگاه ارائه خدمات، با پروژه دولت موبایل همراه بوده اند. به گزارش مهر ، طبق  بررسی ها سازمان هایی از جمله سازمان ملی استاندارد، امورمالیاتی، بیمه مرکزی، تنظیم مقررات و ارتباطات، هواشناسی، بورس، بهزیستی، گردشگری، تامین اجتماعی و ثبت احوال با این پروژه همکاری کردند. در میان همراهان دولت همراه نام وزارتخانه های ورزش و جوانان، علوم، کار و رفاه اجتماعی و وزارت صنعت نیز دیده می شود. از سوی دیگر برخی شهرداری ها، استانداری ها و شرکت هایی مانند شرکت گاز، پست، مخابرات و اپراتورهای اول و سوم و سامانه های شاهکار و دسترسی آزاد به اطلاعات، در میان سازمان هایی هستند که با پروژه دولت موبایل، همراه بودند.
 دولت همراه را چگونه می توان دریافت کرد؟
امکان دریافت خدمات دولتی بر بستر تلفن همراه نیازمند نصب برنامه کاربردی (اپلیکیشن ) آن است. این  اپلیکیشن را می توان از وب سایت رسمی دولت همراه به نشانیMOB.GOV.IR  یا از طریق فروشگاه های معتبر اپلیکیشن برای گوشی های اندرویدی و IOS (در داخل کشور و اپ استور) و نیز از طریق پیامک و کدهای دستوری *۴# دریافت کرد. در این اپلیکیشن خدماتی چون پرداخت اینترنتی قبض ها، شماره های ضروری، رهگیری مرسولات پستی و دیگر خدمات سازمان های مختلف در دسترس است. برای مثال پرداخت اینترنتی قبض ها از طریق شناسه قبض یا با استفاده از بارکد اسکنر ممکن است. بخشی از اپلیکیشن هم به اطلاع رسانی اختصاص دارد که کاربر می تواند از فهرست موضوعی خدمات در حوزه های مختلف اطلاع یابد. اطلاع از قوانین و مقررات استفاده از خدمات به منظور شفاف سازی و مدیریت مکاتبات و تعاملات دستگاه های اجرایی با مردم و کسب و کارها از دیگر بخش های این اپلیکیشن است.