این روزها هنر دست مردان و زنان خراسان جنوبی رنگ و لعاب فراموشی گرفته و گره‌های فرش برایشان گره گشایی نمی‌کند و صدای دفتین از کمتر کوچه‌ای به گوش می‌رسد و آواز خوش بافندگان نوای غم به خود گرفته چراکه مشکلات زیادی بر فرش خراسان جنوبی سایه افکنده و این قشر را هم متأثر کرده است.
وجود موانعی اعم از تحریم‌ها و قوانین داخلی مانند پیمان سپاری از یک سو و پا گذاشتن کرونا بر فرش استان از سویی دیگر بافندگان را در مضیقه قرار داده و امیدشان را برای ادامه کار کم رنگ کرده است.
بازار همچنان کساد است و چندان معامله‌ای انجام نمی‌شود، چشم‌ها در انتظار رونق دوباره خرید و فروش یکی از بهترین هنرهای دستی مردان و زنان این دیار است. روزها یکی پس از دیگری سپری می‌شود و قالی‌بافی منطقه مانند گذشته رنگ به خود نمی‌گیرد و آنچه از دارها باقی مانده فقط برای گذران زندگی برخی روستاییان است.
گذشته از مشکلات بازار فروش و صادرات، چتر بسته حمایت مسئولان از بافندگان باعث شده تا از بین ۵۰ هزار بافنده تنها سه هزار نفر تحت پوشش بیمه قرار گیرند.
دست کوتاه بافندگان از تسهیلات و طرح‌های حمایتی دولت هم کوتاه است. یک بافنده برای دستمزد ۳۵ تا ۵۰ هزار تومانی در طول هشت ساعت کاری، روزانه شش هزار گره بر تار و پود فرش می‌زند اما سهمش از تمام طرح‌های حمایتی دولت، تنها خدمات بیمه‌ای است که آن هم رها شده است.
چتر حمایت بیمه بسته است
رئیس اتحادیه فرش دستبافت خراسان جنوبی در گفت و گو با مهر با اشاره به فعالیت ۵۰ هزار بافنده در استان بیان کرد: در حال حاضر کمتر از سه هزار و ۵۰۰ نفر بافندگان از بیمه تأمین اجتماعی برخوردار هستند.
محمد حسین کامیابی مسک ادامه داد: بیمه تأمین اجتماعی از چند سال گذشته بافنده جدیدی را بیمه نکرده چراکه دولت سهم خود را پرداخت نمی‌کند.
وی ادامه داد: اگرچه در راستای رفع مشکل بیمه بافندگان، بیمه روستاییان و عشایر در نظر گرفته شده اما بسیاری از مزیت‌های بیمه تأمین اجتماعی را ندارد.
کامیابی افزود: بیمه روستاییان و عشایر خدمات درمانی ندارد و سن بازنشستگی برای خانم و آقا ۶۵ سال با ۲۰ سال سابقه فعالیت تعریف شده است.
رئیس اتحادیه فرش دستبافت خراسان جنوبی ادامه داد: اگر بافنده‌ها در حال حاضر از بیمه روستاییان و عشایر استفاده کنند، سوابق آن در صورت فراهم بودن شرایط به بیمه تأمین اجتماعی قابل انتقال است.
بازار فرش دستباف زیر سایه کرونا
کامیابی با اشاره به ضربه‌های کرونا به فرش خراسان جنوبی بیان کرد: فرش جز کالاهای لوکس و صادراتی بوده بنابراین تحت تأثیر ضررهای این ویروس قرار گرفته است.
وی ادامه داد: در دهه ۷۰ صادرات فرش ایران دو میلیارد دلار و در ۱۰ سال گذشته صادرات فرش ۳۵۰ میلیون دلار بوده و طی سال ۹۸ به ۷۰ میلیون دلار کاهش یافته است.
رئیس اتحادیه فرش دستبافت خراسان جنوبی ادامه داد: با توجه به شیوع کرونا و کم شدن ارتباط کشورها پیش بینی می‌شود صادرات فرش ایران کمتر از سال گذشته هم باشد.
وی بیان کرد: صادرات فرش ایران طی ۵۰ سال اخیر رتبه اول دنیا را داشته که برای اولین بار در سال گذشته بعد از هند و پاکستان به مقام سوم رسید.
ضربه قوانین داخلی به فرش استان
کامیابی عنوان کرد: در کنار ضربه‌های کرونا و تحریم‌های ظالمانه، برخی قوانین داخلی نیز بافندگان را با مشکلات عدیده‌ای رو به رو کرده است.
کامیابی با بیان اینکه در حال حاضر صادرکنندگان فرش در انتقال پول مشکل دارند، اظهار کرد: پیمان سپاری از دیگر مشکلات پیش روی فرش استان است چراکه صادرکننده کالا باید ارز را به داخل برگشت دهد.
وی افزود: فرش از جمله کالاهایی بوده که به صورت امانی ارسال می‌شود و یا دست فروشان به مدت یک ساله آن را خریداری می‌کنند بنابراین صادرکننده باید ارز را از بازار آزاد خریداری کرده و برگشت دهد.
رئیس اتحادیه فرش دستبافت خراسان جنوبی با اشاره به گرانی نهاده‌های اولیه فرش بیان کرد: در تأمین و تهیه مواد اولیه مانند نخ مشکلی وجود ندارد اما گرانی‌ها دست و پای بافنده را بسته است.
وی بیان کرد: با توجه به افزایش قیمت نهاده‌ها، قیمت فرش هم نسبت به سال گذشته در بازار ۵۰ تا ۶۰ درصد رشد یافته است.
سهم بافندگان از حمایت‌ها هیچ است
کامیابی با اشاره به حمایت‌های انجام شده از بافنده‌ها بیان کرد: هیچ حمایتی برای این قشر تعریف نشده و از بسیاری از مزیت‌ها بهره مند نمی‌شوند.
وی ادامه داد: اگرچه تسهیلات اندکی برای خرید مواد اولیه به این قشر اعطا می‌شود اما عدم همکاری بانک‌ها، دست بافندگان را از این حمایت‌ها هم کوتاه می‌کند.
رئیس اتحادیه فرش دستبافت خراسان جنوبی بیان کرد: یارانه معیشتی دولت به قشر بیمه پرداز تعلق نمی‌گیرد این در حالی است که بسیاری از بافندگان، سهم بیمه شأن را از یارانه پرداخت کرده و هیچ منبع درآمدی ندارند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر دستمزد بافندگان روزی ۳۵ تا ۵۰ هزار تومان است، اظهار کرد: وقتی بافنده‌ای برای این میزان دستمزد روزی هشت ساعت کار می‌کند و شش هزار گره می‌زند، نشان از پایین بودن وضعیت معیشت این قشر است.
کامیابی خواستار پرداخت یارانه معیشتی به بافندگان شد و افزود: با توجه به اینکه بخش اعظمی از بافندگان روستایی هستند، اگر این قشر مورد حمایت قرار نگیرند در آینده نه چندان دور شاهد مهاجرت و تخلیه روستاها خواهیم بود.
