نقش دانش‌آموزان در ارتقای فرهنگ مصرف بهینه آب

 امروز ایران در شرایط بحران آبی قرار گرفته است. بر اثر کاهش بارندگی در چند سال اخیر بسیاری از پهنه شهرها و کلان‌شهرهای کشور درگیر خشکسالی شده‌اند. شرایط در حوزه آب هر روز شکننده‌تر از قبل می‌شود؛ ولی متأسفانه برخی از مردم و خانواده‌ها این بحران را جدی نمی‌گیرند و حاضر به کاهش مصرف آب نیستند.
با گسترش زندگی شهرنشینی در دو دهه اخیر نیز شاهد افزایش مصرف آب هستیم. به‌طوری‌که باید گفت ظرفیت‌های آبی کشور نه‌تنها مصرف شده؛ بلکه منابع موردنیاز برای نسل‌های آینده هم پیش‌خور شده است. بسیاری از منابع آبی و سفره‌های زیرزمینی و آبخوان‌ها از آب خالی شده‌اند و میزان ذخیره آب پشت سدها به کمترین میزان خود رسیده است به‌طوری‌که در حال حاضر میزان پرشدگی سدها به ۳۷ درصد رسیده است.
در حالی ایران از لحاظ مصرف آب در دنیا رتبه اول را دارد که این میران مصرف به‌هیچ‌وجه با ظرفیت‌های آبی موجود همخوانی ندارد. سرانه مصرف آب در ایران به ۲۵۰ لیتر می‌رسد و میزان مصرف در برخی روستاها حتی از مرز ۴۰۰ لیتر هم عبور کرده است. درحالی‌که سرانه مصرف آب در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته ۷۰ لیتر در شبانه‌روز است. اینکه سالانه ۱۱ میلیارد مترمکعب بیلان منفی مصرف آب در کشور گزارش می‌شود به آن معناست که ما نه‌تنها بیش از چندبرابر سهممان از منابع آبی تجدیدپذیر را مصرف کرده‌ایم، بلکه به منابع تجدیدناپذیر نسل‌های آینده نیز دست‌درازی کرده‌ایم.
با همه این چالش‌ها که با آن روبرو هستیم، بهترین راهی که برای جلوگیری از هدررفت آب وجود دارد فرهنگ‌سازی است. فرزندان و خانواده باید روش صحیح مصرف آب را بیاموزند. بهترین فرصت هم برای آموزش از سنین پایین و بخصوص آموزش در مدارس است. همان‌طور که آب نخستین واژه‌ای است که هر دانش‌آموز در شروع آموزش فرا می‌گیرد باید نحوه صحیح مصرف آن نیز آموزش داده شود.
دانش‌آموزان در نهادینه‌کردن و فرهنگ‎سازی مصرف بهینه آب و جلوگیری از هدررفت این سرمایه گران‌بها نقش مؤثر و پررنگی دارند.
دوران کودکی انسان بهترین زمان و مدارس نیز بهترین مکان برای فرهنگ‌سازی مصرف درست آب است.
دانش‌آموز باید آشنا شود که هدف از صرفه‌جویی، درست و بجا مصرف کردن و به‌اندازه نیاز استفاده کردن است تا با جلوگیری از اسراف آب و رعایت نمودن الگوی مصرف، امکان استفاده مناسب برای تمامی افراد از این مایه حیاتی میسر شود. این هم با آموزش‌های ساده هنگام مسواک کردن یا حمام رفتن و در خلال کارهای روزمره که با آب همراه است می‌تواند صورت گیرد. فرهنگ‌سازی در بین دانش‌آموزان در سنین کودکی تأثیر بسیاری دارد و می‌تواند در رفتار آینده او مؤثر باشد؛ بنابراین هر اقدامی که در مدرسه و سنین کودکی آغاز شود در افق بلندمدت تأثیرگذار خواهد بود و می‌تواند نسلی را از بحران بی‌آبی و کشوری از تهی شدن منابع آبی‌اش حفظ کند.